OEH - Bilaketa

284 emaitza gaberik bilaketarentzat

Sarrera buruan (20)


Sarrera osoan (264)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
jauki.
sense-1
1. (S ap. A ; O VocPo, SP, Izt, HeH Voc, Hb, Dv, H), jaukitu.
Atacar, asediar. " Iaukitea (S), attaquer" O VocPo. "Acometer, hacer frente" Izt. " Iaukitzea [...] norbaiti bihurritzea, iazartzea, erasotea " HeH Voc. " Jaukiko dituzte burhasoak haurrek (HeH), les enfants s'éleveront contre leurs parents" Dv (que cita tbn. "Jaukiko da populua populuaren kontra (HeH)", en realidad iaikiko, q. v. ).
Emaztiak eztut enzun lehen gizona iaukirik / bana gizonak emaztia bethi ere lehenik. E 121s. Hek gizoner beha balite, elizate bat honik / eztiroite deuskai denik utzi iauki gaberik. Ib. 125. Eta Iasonen etxea iaukirik, hek populura eraman nahiz zabiltzan. "Faissant effort à la maison de Iason" . Act 17, 5 (He barrendatu, TB bortxatu). Halako etsaiéz ardura inguratuak eta iaukiak baikara nola baita deabrua, mundua [...]. Ins A, 4r. Zato, zato sogitera / banohako iaukitera. // Iauki dizut et' ihesari / dema. O Po 44. Ezen iaikiko da populua populuaren kontra, eta iaukiko du erresumak erresuma. HeH Mc 13, 8. Iaukiko dituzte burhasoak haurrek. Ib. 13,12. Eretxi oker eta zimarkunkeriok gogor eraso ta jauki dabez. Eguzk GizAuz 27. Zortzi aldiz, zortzi / jauki dute jauki [Ondarrabi] . SMitx Aranz 211. Egon ere [gure izkuntza] alde orotatik jaukiturik baitago ta bizinaiez, ezberdiñean burruka. Gazt MusIx 8.
v. tbn. Hb in BOEl 699.
sense-2
2. (S; SP, Lar (i-), Dv, H), jaukitu (i- Lar). Ref.: Lh; Lrq. Cometer (una mala acción). "Adulterio iaukitea, commettre adultère" SP. "Cometer un delito, iauki, iaukitu" Lar. "Adulterar, cometer pecado con mujer ajena, iñoren emaztearekin aragizko bekatua egitea, iaukitea" Ib. "Faire (archaïs.). Zer txaxkoñia jauki deikün! quel tour tu nous as joué" Lh. "Faire (action moralement mauvaise, ou sotte). Zer jauki deikün! ce qu'il nous a 'trafiqué'" Lrq. "Jaukitzen, faisant, 'trafiquant'" Ib. "Oben jaukiko du, cometerá pecado" Bera.
Senharrak utzi duenarekin ezkonzen denak, adulterio jaukiten du. "Il commet adultère". Lç Lc 16, 18 (TB yaukiten; He egin;
v. tbn. Lç Mc 10, 11, Mt 5, 32, Mt 19, 9 y Rom 2, 22 adulterio iauki). Hire kontra eta hire Semearen menbroén kontra iaukiten dituzten entrepresa guzietan. Lç Ins A 7r. Lehenago gizonen ilüsitzeko / hanitz jaukitzen düianik, / artifizio eta rüsa / hanitz phentsatzen düianik. StJul ms. 28r. Ekarriren dügia heben zer ützülia Haritxabaletek jauki zian bost kontrebanda haxeren salbatzeko? Const 30. Gure gaizkiegiñen ordaña artu besterik eztiagu egiten; onek berriz eztik gaitzik bat ere yauki (egin). Ir YKBiz 505 (las palabras besterik y gaitzik aparecen intercambiadas en el libro, sin duda por error). Kapitalismoak jaukitako utsak, egindako okerrak. Eguzk GizAuz 76. Onek bidegabe andia jauki barik, ezin kendu legikeoz gizonari. Ib. 98.
sense-3
3. (HeH Voc, Dv, A).
Emprender. " Iaukitzea, zerbait hastea, --iauki lanari, egin lanari " HeH Voc. "(HeH) entreprendre quelque chose" Dv. "Entregarse de lleno a una ocupación (He)" A.
Dezidaturik nuzu / diborza egitera. // Bena sosik eztit / prozes baten jaukitzeko. PierKat 51. Eta etzikit zer phentsa / ez zer jauki, / abisik ere eztit nahi / galthatü zuri baizik. StJul 26v. Nurk berak enthelegürik gabe izan behar diala sinhesteko [...] erhuek jaukitü diela hain errelijione perfeita. CatS 30.
sense-4
4. + jaukitu (Lh, T-L). "Traîner devant les tribunaux. Jujetarat jaukitu, mener devant les juges" Lh. "Ajourner en justice" T-L.
Kantuak aipu duen maitettoa hauzitara jauki ahal zuten eta hauzitegiak erruduntzat jo ahal zuen? Mde Pr 171. Haren arabera [...] Pierre bere semetxia zen oldartu zitzaiona. Jujetarat jaukitu zuen. Lf ELit 180 (v. tbn. 179). Bilhatzen du eta kausitzen emaztea hobendun duela. Etsituan-etsitu, amets egiten du hil duela bere zalamandrana, jauki dutela jujetarat. Herr 3-12-1959, 4. Jandarmetarat jaukitua izan da izeiaren egitate txar hori. Herr 27-12-1960, 2. Jaukitzera jin zitzaizkoten zenbait sarjant bahitu zituzten. Herr 3-10-1996, 4.
azpiadiera-4.1
Poner en cuestión.
Parapsikolojiak erabaki behar dituen hauzi behinenak jaukitzen dituzte espiritisten sinespenek: 1.- Arima badea izan? [...]. Mde Pr 343.
sense-5
5. ( VocBN (y-) Dv y A). "Réprimander quelqu'un, lui dire des paroles mortifiantes" H. v. jaukikatu.
Eta hasi zitzaizkon iaukitzen (hitzez edo egitez iazartzea, atakatzea) ziotela: [...]. HeH Lc 23, 2 (He hasi ziren haren akusatzen). Mendi kaskoan dena elhe tzar, gaixtaginak badabiltza // [...] [Jesusek] hitz batez suntsi litzake jaukitzen zaizkonak oro. Ox 79.
azpiadiera-5.1
Reprochar (una cosa), lanzar (un reproche).
Indietako jende haukien artean nihork eztaroku jaukiko gure erlisione sainduak irakasten duela hala ezten gauzarik deus ere. Prop 1893, 8. Burua onik eta egitan yauki al didate ogen ori? 'Lanzó esa acusación' . Zait Sof 71. Makiñatxo bat bider yauki didazu [...]. 'Muchas veces me has acusado' . Ib. 27. Nire irritsa yauki didazu. 'Me has reprochado mi obstinación' . Ib. 66. Nire guraso ta zuen buruzki yaukiko diran irain itsusien zama. Ib. 98. Ez bezait nere Yaunak nere zitalkeria jauki. Ol 2 Sam 19, 19 (BiblE ene jauna, ez izan kontuan nire okerra ).
azpiadiera-5.2
"Médire de quelqu'un, tenir des propos méchants, offensants" H. Cf. jaingin.
sense-6
6. (Hb (S)).
"Devenir" Hb.
Erlejius saintü baten bizitzia eraman zian; gero Florenzako Aphezküpü bere bortxaz haitatürik izan zen eta saintü handi bat jaukitü. Ip Hil 56.
sense-7
7. "(S), proponer, suscitar. Ze aharra jauki ditadan, qué disputa me ha suscitado" A.
azpiadiera-7.1
Proponer.
Pakea osoagoa izan zedin jauki nien biei, urrengo igandean Santa Cruzek Meza eman zezala ta Don Carlosek bere eskutik jauna artu zezala. Or SCruz 130. Zenbait gizon irakasbide iauki zenitidan. "Proponebas mihi" . Or Aitork 113. Norbaitek iauki balida poz ala bildur zer nik auta, poza naski nerantzuken. "Si quisquam percontaretur" . Ib. 135. Ixilkago egin zezakela iauki omen zioten. "Oblatum esse" . Ib. 187.
sense-8
8. "(Sc), desembarazarse, salir de una mala situación" A.
sense-9
9. " Iaukia, attaque. Syn. iaukimendu, oldarra [...]. Larramendi donne à ce mot le sens de 'cometido'" H.
jauki
<< jaugin 0 / 0 jaun >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper