Harremana

    OEH - Bilaketa

    6297 emaitza gabe bilaketarentzat

    Sarrera buruan (154)


    Sarrera osoan (500)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    nora.
    tradizioa
    Tr. Nora es la forma más general; la emplean los autores occidentales y algunos septentrionales, sobre todo de los ss. XVI a XVIII, aunque ya Dechepare emplea norat . En Leiçarraga, Haramburu, Axular, Belapeyre, Duvoisin y Barbier hay tantonora como norat , aunque en general no parece que haya diferencia de significado entre ambas formas (si bien en Leiçarraga norat parece que equivale a norantz, etc.). Los autores suletinos (excepto Belapeyre) empleannurat; hay además nura en Oihenart (junto a nora ) y Mercy. Hay noat en una balada suletina (Balad 41) y en Zubiri (105). Hallamos norata en textos alto-navarros; Lizarraga emplea tanto ésta como norat y, más frecuentemente, nora .
    sense-1
    1. (gral.; Lcc, SP, Urt I 358, Lar, Añ (V, G), Dv (s.v. non ), H (s.v. non )), norat (B; Volt 6, Urt Gram 413, Lar, Añ (AN), VocS 144, H (s.v. non )), nura (S), nurat (S), norata (AN-egüés-ilzarb-olza) Ref.: Bon-Ond 171; A ( nora, norat ); Lrq ( nura, nurat ); Etxba Eib; Holmer ApuntV; Elexp Berg .
     (En interrogativas directas e indirectas). A dónde. " Nora zoaz? Eztautzut erranen nora nohan " H. " Badaki xori hegaldari arinak berak ere nora dohan? [...] où il va? Norat dohazi ibaiak eta ur guziak? [...], où vont aboutir les rivières et toutes les eaux?" Ib.
    Norat ihes naidi, zu neure ama utzirik? E 113. Nora zatoz penatean? Lazarraga A25, 1197r. Itaundu eusten nora lloazen. Ib. A, 1147r. Dudan zeudezela norat behar zuten partitu. EZ Noel 64. Eztezazula beha nondik iragan behar duzun, baiña beha ezazu nora behar duzun. Ax 521 (V 335). Utz bazeneza harri handi bat eskuetarik, norat othe lihoake, goiti ala beheiti? Ib. 109 (V 73). Gero nora ioan zen? Arg DevB 242. Nora isuri behar da batheiüko hura? Bp I 61 (34 norat ). Nora joan ziran israeldarrak, Ijitotik irten ziranean? Ub 27. Asi ze goárt egiten noratá joatenzén. JE JMSB 190 (cf. ib. 100 nora, Kop 126 norat ). Ez dakizu ez nondik heldu den, ez norat dohan. Dh 205. Nora biurtuko dodaz begiak? Añ EL1 146. Nora aldegingo det zure jakiunde orrengandik? AA III 314. Norata hua, o Dn. Theodosio kautela gutxikua! SMSerm 189. Gizon itsutu bat bere itsu-aurrekoak, nora nai ta ara, eramaten deban bezin zuzen. Izt C 10. Artu zuen, nora etziekiela, iges-egiteko asmoa. Lard 46. Dohatsü izatia Jinkuaren dohatsütarzünez, horra nurat duatzan ene ezparantzak. Myst 14. Norat eginen dut, Jauna, ez bada zugana? Dv LEd 105 (267 nora; Cb Eg II 55 nora joango naiz ). Xorittua, nurat hua? ChantP 158. Norat doazi iltzen direnen arimak? Legaz 155. Besteak ezkutatu ituan deabruak zekik nora. Apaol 96. Nora begira dagon bere eztaki orrek. Ag AL 114. Nora dijua ori muturrak austen? Alz Txib 94. Gogoeta nindagolarik norat ote behar ginen handik abiatu. StPierre 26. Zu gabe zer egin al dezaket? eta nora al noake? " Quo ibo" . Ol Imit III 29, 1. Nora abiatu etzakiala. Tx B 85. Baño nor gara gu? Norata heldu naiz? FIr 164. Nora ezkutatu ete zan? Lab EEguna 187. Zuek eztakizue nondik natorren ta nora noan. Ir YKBiz 320. Norat hoa, seme? Zerb Azk 35. Nora joan da nere leengo pakea? Txill Let 40. Txuspin, nora ua onen goiz? Erkiag Arran 15. Nora jo? NEtx Antz 83. Horra norat eremanak zituzten mendekoste gereziak. JEtchep 21. Orratza nora begira dagoan ikus dezagun. Vill Jaink 117. Norat airatuak ote ziren? Ardoy SFran 91. Zaldi gañian urrindu zala ez jakin nora. Etxba Ibilt 460. Ba dakit nora etorri gaixo nadiñean. NEtx LBB 340. Hartu bidea, eta nork daki norat eremanen zaituen? Larre ArtzainE 233. Teatrora jo zuenean bazekien nora zihoan Erkiagak. MEIG III 78.
    v. tbn. (sólo para autores septentrionales) Nora: Harb 49 (273 norat). O Po 46 (11 nura). SP Phil 317. INav 63. Iraultza 93. Barb Sup 6 (151 norat). Mde Pr 107 (Po 57 norat). Norat: Volt 134. Mat 324. Gç 180. Tt Onsa 53. ES 115. Ch III 29, 1. He Mc 14, 12. Lg I 237. Mih 104. Egiat 159. CatLuz 30. MarIl 71. Gy 29. Hb Egia 19. Laph 92. Elzb PAd 5. Jnn SBi 80. Lap 41 (V 23). Elsb Fram 169. Ip Hil 188. HU Zez 183. CatJauf 60. EOnAlm 1905, 19. JE Bur 12. Ox 18. Iratz 69. Xa Odol 293. Nurat: Volt 173. Xarlem 1432. Etch 348. CatS 35.
    sense-2
    2. (Adv. relativo; con bait- o -(e)n ). A donde.
    Egin itzazue zeurondako zahartzen eztiraden mulsák, zeruetan thesaur nehoiz ere falta eztaiten bat, nora ohoinik ezpaita hurbiltzen. Lç Lc 12, 33. Zoaz nora ta nundi gura dozun. Lazarraga A, 1151v. Eztu urbazterrik erresakak hezatzen, / norat bidea xuxenkin ezbaitute aurkhitzen. EZ Man II 127. Zü zirate ene lekhü segürra, nura retiratüko beiniz ene beharretan. Mercy 23. Ostatuba pagau ta guazan emendi, nora etorriko ez nazan ostera buruba galduten ezpajat. Mg PAb 67. Azkenian dago leku bat, orma baten sartuta legez, nora eruana izan nintzan estu estu. JJMg BasEsc 92. Geratu zan putzu-ondo batean, nora erriko jendeak illunzeetan ur-eske irten oi ziran. Lard 27. Salamankara an bere ikasikizunak segitzera joan zan, nora 1527 urte beraren atzenengo illetan iritxi zan. Aran SIgn 58. Iturri iori gezagozoa, nora bere ur bigun garbi gozatsua eratera joan oi omen zan. Ib. 85. Pürgatoriua da sofritzeko lekhü bat, nurat beituatza arima jüstuak. CatS 36. Begietara zitzaion zelai zabal batean azken juizioa, nora juiziora deitzen zuen tronpeta izugarri baten otsera. Arr May 159. Noiz nai den maita dein kortik oilbeztad direzionia nora biar daudan eskribitu. Mdg 141.
    azpiadiera-2.1
    Sorgiñak nora izaten ziran etxia. Etxba Ibilt 467.
    azpiadiera-2.2
    (Sin antecedente explícito).
    Norat ni ioaiten bainaiz zuek ezin zatozkete. Lç Io 8, 21 (TB yoaiten naizen lekhurat, LE nora noaien ni, Ol, BiblE ni noan tokira ). Nora neure gogoetek bainaramate, han naiz geienik. "Quo cogitationibus feror" . SP Imit III 48, 5 (Leon norat ere bainerama eta han niz; Ch gogoeta airatuek naramaten lekhutan ).
    sense-3
    3. (Adv. relativo). (Tener, etc.) a dónde.
    Ez baidut gehiago herri hautan norat goan. He 1 Cor 15, 23. Etzan nora iges egiñ. AA II 131. Ez daukalako nora urten. JJMg BasEsc 198. Jepte nora bildurik etzuela ikusi zanean. Lard 135 (v. tbn. Berron Kijote 206 nora bildurik ez zutela ). Jente gitxi, nora juan be ez, ziñerik be ez, musikarik be ez... Kk Ab II 159. Ez genuke nora itzuli. Or Aitork 312. Ba dezu lasaitzeko / or nora joana. NEtx LBB 335. Berri zehatzagoen bila dabilenak badu nora jo. MIH 283.
    sense-4
    4. (Sust.). "(Vc), remedio" A. " Nora andiak, grandes sucesos" A EY III 338.
    azpiadiera-4.1
    " Norarik ez egon, nora ezean (V)" Zait Sof II 155.
    Beste norarik ez idukirik, hospitalera baztertu eta [...] jango zuana atez ate eskean bildu bear izaten zuan. Arr ASIgn 13. Semeak daki norarik eztaukana. Ezale 1898, 298. Norarik etzegon. 'Ya no es posible' . Zait Sof 145. Ez egoan norarik. Eurak irabazi eben. Erkiag BatB 105.
    azpiadiera-4.1.1
    " Eztago nora (V-arrig), no hay remedio" A.
    azpisarrera-1
    EZ NORA ETA EZ HARA.
    Sin saber a dónde. " Ez nora ez ona, sin dirección fija" A Apend.
    Ez nora eta ez ara iñork jakin gabe, ezkutatuak ziran. Arr GB 100. Lagun honek diru harekin ez nora eta ez ara iges egin. Arr ASIgn 13. Ez nora ta ez ara desagertu ziran. Bv AsL 133. Ez nora ta ez ara galdu zitzaien gazte ongillia. Ib. 76.
    azpisarrera-2
    NONDIK ETA NORA, NONDIK NORA v. nondik.
    azpisarrera-3
    NORA-HARA.
    A alguna parte. v. NORA-NORA, NORA EDO HARA.
    Eta ibilli bearra daukanak, edo nora-ara joan nai duanak, arriskatu egin bear. Insausti 229. Jendea nora-ara / abitu zan bela. Ib. 270.
    azpisarrera-4
    NORA... HARA... (V-gip; SP, Dv (s.v. non )) .
    (Con el verbo elidido). " Nora euzkixa, ara zapixak " Etxba Eib (s.v. ara ).
    Ni nora zu hara. Harb (ed. modificada por Hm, ap. SP). Eguzkija nora, zapijak ara. Mg PAb 122. Dabiltz eureen ondoreen, areek nora, eurak ara. JJMg BasEsc 110. Odeia nora, aiek ara. Lard 86. Norat iguzki, harat buruzki. (BN-ciz). A EY III 115 (recogido tbn. en Lekarotz por Inza NaEsZarr 2069). Eguzkia nora, zapiak ara. (Vc) 'Andar al sol que más calienta' . Ib. 115. Aren naiak nora, nire emana ara. Zait Sof 73. Norata ezkurre, arata txerrien muturre. (AN-erro). Inza NaEsZarr 2238. Nora era, ara bandera. EZBB II 71.
    azpisarrerakoSense-4.1
    (Con verbo conjugado).
    Norat baitzaude makhurtua, harat eroriko zara hiltzen zarenean. Ax 214 (V 143). Zu nora ni ara noa. Lard 159. Norat den ixurkia hara juaiten da hura. ChantP 38. Nora doian jente, ara doia Bixente. SM Zirik 84. Amak nora, arek ere ara egiteko etzeukan aitzaki-bearrik. NEtx LBB 48.
    azpisarrerakoSense-4.2
    ( Nora... eta hara ).
    Gizon itsutu bat bere itsu-aurrekoak, nora nai ta ara, eramaten deban bezin zuzen. Izt C 10. Urarte handienak bazterrerat utzirik, ttipienetarat jo zuen, norat zohan untzia eta harat. Ardoy SFran 190.
    azpisarrera-5
    NORA ARTE, NORA ARTIO.
    Hasta dónde.
    Martian lañoa norarte, aprillean edurra ararte. EgutAr 1-4-1956 (ap. DRA ). Martxoan lañoa norartio, aprilian elurra karartio. (Sal). Inza NaEsZarr 2387 (tbn. norartio ib. 2312 (AN-erro)).
    azpisarrera-6
    NORA DEMONTRE, NORA DEMORRIO .
    (Exclam.). A dónde demonios.
    Baña, nora demorrio oa, ba? TAg Uzt 308. Ta sobratzen dan mordo aundia nora demontre dijoa? Basarri 132.
    azpisarrera-7
    NORA EDO HARA (V-gip, G-azp, AN-gip), NORAT EDO HARAT Ref.: Elexp Berg; Gte Erd 286 .
     A algún lugar. " Norat edo harat abiatzean, en me mettant en route pour je ne sais où" Lf Gram 238. " Nora edo ara joango dira (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 286. " Urtero juaten ga udan nora ero ara " Elexp Berg.
    Egun batzuetarako nora edo ara joan bearra. Izt C 226. Arek bidiak, beñipein, nora edo ara eruango zittuzalakuan. Otx 105. Nora-edo-ara joan nai dogunean... Eguzk LorIl 74. Inork etzion esaten nora edo ara alden zakit. Zait Plat 99. Len urtian bein egiten gendun / nora edo ara bisita. Auspoa 127, 117.
    azpisarrera-8
    NORA EDO NORA.
    A algún lugar. v. norabait.
    Eroan naik nora edo nora, ezbai ta asmo onetan goiza ioan eztakigun. A Ezale 1899, 2b.
    azpisarrera-9
    NORA ERE, NORAT ERE.
    azpisarrerakoSense-9.1
    a) (Con bait- o -(e)n ). A dondequiera (que). "Aux divers cas de ce nom on ajoute souvent l'explétif ere: non ere, nondik ere, norat ere " Dv (s.v. non ). Tr. El único ejemplo meridional es de Orixe.
    Iauna, iarreikiren natzaik norat-ere ioanen baitaiz. Lç Lc 9, 57 (TB norat nahi yohan zaiten, Dv norat nahi goan zaitezen, Ol edonora zoazala ). Hara huna erabilten dirade [barkák] gobernail xipito batez, norat-ere gobernazalearen plazerak nahi baituke. Lç Iac 3, 4. Ezen norat ere baita eragotzten zuhaitza, / han gelditzen da leihorra dela edo uhaitza. EZ Man I 47 (v. tbn. norat ere en contexto similar en Ax 603s (V 388), Brtc 133 y Dh). Zeren nora ere begiak hedatzen baititut, eztut aurkitzen zureganik kanpoan gauza flakorik eta eztagokeienik baizen. SP Imit III 59, 3. Miseriazko zare, non ere baitzaude eta nora ere itzultzen baitzare Iainkoagana bihurtzen ezpazara. Ib. I 22, 1. Nora ere baigoaz, non ere baigaude, iainkoa aurkitzen baitugu han dela. SP Phil 96 (He 98 nora nahi goazen ). Zuek gida nazazuentzat norat ere goanen bainaiz, eta harat. He 1 Cor 16, 6. Norat ere baitzaramaten arka eta lekhu hek guzietan etzen heriotzerik baizen. Lg I 258. Nere gogoak norat ere bainerama eta han niz maizenik. Leon Imit III 48, 5. Nora ere diyoan, ara noakio atzetik nire txoriñoari. Or Mi 115. Norat ere baiginuen hel-burua, hango baginuen maizenean zerbait xede edo bederen tirria. Larre ArtzainE 163.
    azpisarrerakoSense-9.2
    b) (Pron. relativo con antecedente).
    Mendizka bat nora ere juaten zan Santua oraziora. Bv AsL 126. Aita Santo Domingo ere orduan arkitzen zan Erroman, nora ere juan zan bere Ordenako erregla baimenaztera Aita Santuari. Ib. 170.
    azpisarrera-10
    NORA ETA .
    (Seguido de sintagma en alativo). Nada menos que a.
    Nora ta Erriojara, nor da Txanton, bai zera! A BeinB 58. Emen urrera izan balitz ere, baño, nora ta Gaztelerrira! Ag G 47. Mutillaren burubidea! Nora ta Burgos aldera! Ib. 56.
    v. tbn. Etxde AlosT 42 (nora ta).
    azpisarrera-11
    NORA EZEAN Cf. noraez, noraezeko.
    azpisarrerakoSense-11.1
    a) "(Vc), por necesidad, forzosamente o inevitablemente" A. "Por necesidad, sin remedio. Olango gauzak nora ezean egiten dira " Zam Man 59. " Nora ezean, no habiendo otra solución" A EY III 338. Tr. Documentado en textos vizcaínos.
    Ez oi naz sartu ardantegijetan nora ezian, premiñaz ta ezin bestez baño. Mg PAb 43. Sinistu zituen kurulloak otsoaren eskintza nora ezean edo ezin bestez egin ziozkanak. VMg 8. Beste erremedijorik ez daukanian, nora-ezian. fB Ic II 170 (v. tbn. III 305). Nire erregu ta errezuak dira laburrak, epelak, otzak, noraezian ta naitaez legez egiñak. Ur MarIl 104. Nunbait bizi bear ta noraezean, Sain Jacques-ko erromesen ospitalera jun zan. Manzi GPatroi 110. Nora ezean eta ezin bestean, ondo dago. Erkiag BatB 121. Orrek argi indarra ipintie erabagi eban, noraezien. Gerrika 123. Bata hartu behar noraezean, eta bestea baztertu. MIH 377. Zenbaitek noraezean gorde nahi genukeen nolabaiteko oreka irristakorra. MEIG V 132.
    v. tbn. Itz Azald 39. Zait Plat 121.
    azpiadiera-1.1
    "Necesario, necesitate medii, noraezian biarra " Dgs-Lar 4.
    azpisarrerakoSense-11.2
    b) (V; Izt) Ref.: A; Elexp Berg ( noraezian ); Gte Erd 39 .
     Sin rumbo. "Sin saber a donde ir, nora ezean nengoala " Izt 108r. "Sin rumbo, a la ventura" A. " Laiñua sartu jakun da ordutan ibili giñan noraezian " Elexp Berg. " Noraezean dabil (V-gip)" Gte Erd 39.
    Eztabil ondo nora-ezean dabillena. Zam Man 59. Sarritan nora ezean ibilli oi ziran. Etxde JJ 258. Zer egin ez baleki bezela, gora ta bera begira, noraezean geratu zan. Loidi 52. Gogoa oraindik urduri eta nora-ezean zedukan. Mde HaurB 72. Orientaziñoaren berri galdu ondoren noraezean aterako zen. Etxde JJ 258. Itxas zabalez zear / nora-ezean larri / ontzia doi-doi jitoan darama. Gazt MusIx 119. Noraezean ibilli ondoren, etxerako bidea erraz aurkitzen da. EZBB II 71.
    v. tbn. EgutAr 5-12-1957 (ap. DRA). SM Zirik 86. Berron Kijote 194.
    azpisarrera-12
    NORA EZIK.
    azpisarrerakoSense-12.1
    a) Sin rumbo. v. NORA EZEAN (b).
    Emen nenbillen, nora-ezik, elurretan negargarri. NEtx LBB 161.
    azpisarrerakoSense-12.2
    b) Forzosamente, inevitablemente.
    Bai, aita; nora ezik, laxter aterako al gaituzte! Orduaren zai gaude! Ataño TxanKan 232.
    azpisarrera-13
    NORA EZ IZAN.
    " Gabak nora eztireala, sin mencionar las noches (V-ger)" A Apend. " Nora eztirala, aintzat artu bage (V)" Zait Sof II 155.
    Unean unean txakoliña, sagar eder bi atzetik, umearentzat euki eroen salda garbia nora eztala. A BeinB 46. Etorri naizeneko, lengo gaitzak nora ez zirala, berriak idoro ditut. Zait Sof 36.
    v. tbn. Otx 142.
    azpisarrera-14
    NORA GABE, NORAGE.
    " Noragabe, nora io iakiteke, alderrai (V)" Zait Sof II 155. Cf. noragabe.
    Barku bat alderatu zitzaigun noragabe zetorrena, erabat etsipenak jota. Etxde Itxas 174. Gaurgero, basabereak bezela mendiz-mendi, orron eta norabage ibilli bearra izanen zun. Etxde JJ 157. Nora-bage, lur-iota lotu zitezkean bat-batean. Zait Plat 41. Erlakumea noragabe egan ari denean. Ibiñ Virgil 109. Hizketa nora gabe dabil, atzera eta aurrera. MIH 129.
    v. tbn. LMuj EG 1958, 445 (norage).
    azpisarrerakoSense-14.1
    Xirimiri txanka meia, / nora barik eta bustia, / baso aldetik agertu da gaur. "Desorientado" . Gand Elorri 60.
    azpisarrera-15
    NORA GABEKO.
    " Nor dozu errukien, nekazale elbarritua, ala jokolari nora-bakoa? (V). ¿[...] al jugador que ya no tiene medios?" A (s.v. errukien ).
    Noragabeko landerbidean / zetorren aldi batean. SMitx Aranz 166.
    azpisarrera-16
    NORA-NORA.
    "Alguna parte, a alguna parte, nora-nora " Izt 9v. " Nora nora joango dira (G-azp)" Gte Erd 286. " Oiñezkero gure turistak nora nora aillegau die " Elexp Berg. " Aste Santuan noa-noa erten nahi ta etxetik hona etortzia erabaki gendun " ZestErret. v. NORA EDO HARA, norabait.
    Gari, arbi ta artora / eta patata ondora / joan dira nora-nora. Zendoia 195.
    azpisarrera-17
    NORATAGO.
    "Le souletin attribue le comparatif à nun [...]. Ansi le labourdin dira noratago " Dv.

    nora

    nora
    << NAHI GABE 0 / 0 ODOLUSTU GABE >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper