OEH - Bilaketa

6297 emaitza gabe bilaketarentzat

Sarrera buruan (154)


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
aieru.
etimologikoa
Etim. Se ha sugerido (cf. Ae. paxeilu ) que viene en último término del lat., REW 8144, FEW 7, 467s, pagella, a través del gascón (bearn. pagère ), a pesar de que aieru no indica una medida.
sense-1
1. (L ap. A ; O-SPDv (aiheru), Lar, Izt 57r, H).
Seña, guiño. "Signifie semblant ou signe qu'on fait de l'œil" O-SP 226. "Seña, amago" Lar. "Guiñada" Ib. "Guiño, seña hecha con el ojo" A.
Ezen orduan, zure hitz sinpleari eta bakhunari, eta are kheinuari eta aieruari ere sinheste gehiago eman lekidikaiola, anhitz arnegu eta iuramentu egiten dutenei baiño. Ax 265s (V 177). Haren promesetan, kheinuetan eta are aieruetan ere, fidantzia handia dadukazu. Ib. 127 (V 84). Farrez hasi zen eta bonbilla goiti aurdiki zuen ulertu ez nuen aiheru bat eginaz. Mde Pr 111. Theresa betikoa egoten zen arrotzaren aitzinean, hitz eta aieru urriko, baina alai bere gisa isilean. Mde HaurB 76.
sense-2
2. (H (L), A Apend; aiheru SP (<ay-> sin trad.; cita el ej. de Ax 22)).
Signo, indicio. "Trace, indice" H.
Sinhesteaz segur gare batre gabe aieru <ageru>, / Tronuaren aitzinean dagoela Aingeru. EZ Man II 100 (Harriet traduce "doute"). Eta oraino orduan ezpaitzen bekhaturik, eta ez bekhaturen aierurik, omenik eta ez aiphamenik ere. Ax 22 (V 12). Zeren aieru hek, itzal gaizka ibiltze hek, baitira frogantzarik asko, gogan behar arazitzeko. Ib. 403 (V 262). Honako aieru honek sakoneko funtsa ekar dezake axalera. MEIG VII 31.
sense-3
3. (L ap. A ; O-SP 226Dv (aiheru), Ht VocGr 426, H).
Sospecha, conjetura. "Il signifie aussi conjecture ou soupçon" O-SP 226. "Soupçon, conjecture, apparence" H. "Conjetura, suposición" A. Lhande da la forma ageru, sin duda por un error de interpretación del ej. de EZ. Cf. paieru (2).
Den okhasinorik ttipiena, aierurik gutiena gorrotatzeko, eta muthurtua iartzeko asko dudala. Ax 287 (V 192). Aieru orren zer ezagubide duzu ordea? Zait Sof 148. Zarrok! nire aieruak azaltzea badagokit [...] galdez ari giñan artzaia dakustala deritzat. Ib. 88. Nuntik horra den izen hori, deüs eztakigü untsala, bena badügü aiherü franko. "Mais il existe beaucoup d'hypothèses" . Casve Orhia 3.
azpisarrera-1
AIERU EGIN. "Guiñar, keñu, aieru egin" Lar.
azpisarrerakoSense-1.1
(Con determinantes).
Eta Deunak berak itsasoaren onespena egiteko aieru edo ziñua egin baileuan, zanbulu andi bat eragiten dautse bere eroailleak. Erkiag Arran 35.
azpisarrera-2
AIERURA (H). Por sospechas, por conjeturas.
Zer egin dut, o ene Jainkoa, berzez aierura juiatu dudanean? Ch (ed. 1872) 44.
azpisarrera-3
AIERUZ. a) Por señas. "Aiheruz erraite, dar a comprender por señas (Darric)" DRA.
Hasi zeizkidan niri neroni aditzera emaiten, lehenbizian kheinuz eta aieruz, eta gero azkenean, klarki eta agerriz. Ax 15 (V 6; Azkue traduce "por guiños e indicios").
b) (O-SP SP HL, A). Por indicios, por conjeturas. "Aieruz edo ageruz zerbait erraitea, dire par conjecture ou soupçon" O-SP 226. "Aieruz zerbait erraitea, decir algo por conjetura" A.
Ala dira, arrotz: aieruz ederki atera duzu. Zait Sof 28. Ez, noski, aurrekorik izan ez zuelako, bai ordea aieruz bezala besteren esamesen bidez ezagutzen ditugulako. MEIG III 76. Horrela pentsa dezakegu, baina beti aieruz, goganbeharrez, juzku onez edo gaiztoz, ustea ez baita jakitea. MEIG VII 50.
Sospechando. "Aieruz nago, je suis en soupçon, en doute que" H.
Ataka-aurrean, aieruz (goganbearrez, susmoz), lipar bat geldi da [basurdea]. Or Eus 47.
azpisarrera-4
AIERUZKO (Adnom.).
Gazteai aitak atzeman die / zenbait aieruzko keiñu, / orotaz gaindi luze ta samur / isilkako begiratu. Or Eus 94.
aieru
<< aienatu 0 / 0 1 aihen >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper