Harremana

    OEH - Bilaketa

    577 emaitza fede bilaketarentzat

    Sarrera buruan (16)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    miretsi.
    sense-1
    1. (L, BN-ciz-lab, S; SP, Urt I 197, Dv, H) Ref.: A; Lh; Gte Erd 222 .
     Admirar. " Danek miretsi dituzte lan horiek (BN-ciz), haren talentua miresten zuen (BN-lab), orok miretsi düte familia horren batarzüna (S)" Gte Erd 222. Tr. Documentado en textos septentrionales y en Arana, Otaegui, Orixe, S. Mitxelena, Txillardegi, Villasante e Ibiñagabeitia (Virgil 33). En DFrec hay 9 ejs.
    Zure ezagutzea eztutenek ere ezin asko mirets baitezakete zure berthutea. "Admirer" . Lç Dedic * 5v. Jendeak zituen haren / hitz ederrak miretsi. EZ Noel 90. Hirur gauza ohi tugu / arrosetan miretsi. EZ Eliç 398. Badira bertzeak [bizitzeak] lehen miretsi behar direnak imitatu baino. SP Phil 148 (He 150 miresteko aria gehiago ematen dutenak). Mirets dezagun haren justiziaren garraztasuna. Jaur 374. Zer duzue / bada horren baithan miretsten hoiñbertze? "Qu'admirez-vous?" . Gy 125. Armada guziak miresten du haren borthiztasuna guduan. Laph 5. Orretan guzian ez da errez beregan zer geiena miretsi: [...]. Aran SIgn 10. Miretsi dut heien fede bizia. Prop 229. (ap. Dv) Guhauk baino gehiago orobat auzoek miresten duten eskuara ederraz. JE Bur 174. Mundu guziak miretsiko du / zure egikizun garaia. SMitx Aranz 13. Miresten zaituzte eta maite. Mde Pr 109. Umeak bezela miresten dira munduko gauza arrontenak. Txill Let 112. Olerki epikoan Homero miresten dut baitipat. Vill Jaink 41. Zure mintzaldi xoragarriak / zonbat ditugun miretsi. Xa EzinB 43. Gelditu ziren batzu ikusi ditugu, eta biziki xahartuak zirenak miretsi. Larre ArtzainE 71. Bertatik ezagutu gabe maite eta miresten zutenek. MIH 46. Maite zituen gizon haiek Muxikak, baita miresten ere. MEIG III 86.
    v. tbn. MarIl 32. Arb Igand 147. Zerb IxtS 57. Lf in Zait Plat XIII.
    azpiadiera-1.1
    (Part. en función de adj.).
    Kantika bozkariozko bat, [...] bere Meza miretsien ondotik errepikatzen duena. Lander RIEV 1912, 553. Mundu guzian olerkaririk miretsiena ta maitatuena 19garren gizaldian. Or Mi IV.
    sense-2
    2. (Volt 76, Ht VocGr 429, Dv, H).
    (Aux trans.).Admirarse, asombrarse, extrañarse (de). "Surprendre, miretstea. Le monde sera surpris, munduak miretsiko du " Ht VocGr. Tr. Usado por autores septentrionales desde Leizarraga, al Sur hallamos algún ej. en la versión de Añibarro de Gueroco Guero . Aparece a menudo con una oración completiva; lo hallamos en ocasiones con compl. en caso instrumental en Axular, y con -t(z)eaz en Duvoisin (frente a -t(z)ea habitual en otros autores).
    Populua zegoen Zakariasen begira, eta miresten zuen nola hark hanbat beranzen zuen tenplean. Lç Lc 1, 21 (BiblE harriturik). Ethor zitezen haren diszipuluak eta mirets zezaten nola emazte batekin minzo zen. Lç Io 4, 27. Miretsiko duzue agian, nik [...] euskaraz eskiribatzeko ausartziaren hartzea. Mat IX. Eztezala nihork mirets baldin nahastekatuki minzo ezpanaiz. Harb ẽ, 2v. Eta hanbat urtheren buruan eztakion ahantz Iainkoari bekhatu hura, nork eztu miretsiko? Ax 140 (V 92). Badakit anhitzek miretsiko duela eta edirenen arrotz [...] ni lan huni lotzea. Ib. 16 (V 7). Erregek xoil miretsi zuen hunetzaz. Ib. 410 (V 267). Bada xinhaurriaren gobernuaz [...], nork zer erranen du? Nork eztu miretsiko, eta gogoeta eginen? Ib. 36 (V 22; Añ GGero 25 nork eztau miretsiko). Ezta beraz zer miretsi, baldin eskuara gelditu bada nahastakadurarik gabe bere garbitasunean. ES 98. Berak ere miretsiko du bere zoriona. Ch IV 15, 4. Gizon israeldarrak, zergatik miresten duzue gauza hori, edo zergatik zagozkigute guri beha, gere berthutez edo gere botherez gizon hau ibillarazi bagindu bezala? He Act 3, 12. Ez duzu beraz miretsi behar erraten badarotzut hainitz bekhatu barkhatu zaizkola emazteki huni. Lg II 157. Emazte hark miretsi zuen Jesusek hari galdetzea edaterat. Ib. 136. Ez dezazula mirets baldin ematen diozun eredura oraño gehiago galdeiten baderautzu. Mih 98. Miresten zinduen iragan egunean ikhusteaz zenbat on diozkategun zor abere xehe batzuei. Dv Dial 26 (It, Ip harritu zinen, Ur miraritu ziñan). Haren lagunak etxerat direnean, miresten dute haren ez han khausitzea. Laph 99. Baldin erori bagare, eztezagun sobrarik mirets nola erori ahal izatu garen. Jnn SBi 36. Norbaitek miresten du bertzalde ez dugula ikusi San Frantses Jabierekoaren sor-etxea. JE Ber 26.
    v. tbn. EZ Noel 118. Tt Onsa 152. Dh 264. Hb Esk 188.
    azpiadiera-2.1
    (G, AN, L-ain, Sal ap. A ; Lar, Añ), mirestu (Añ, Izt 6r (-ez-)), miretsitu. (Aux. intrans.).
    Admirarse, maravillarse, sorprenderse. Tr. Documentado en textos meridionales y en Zubiri. Usan mirestu Arrue (GB 58), Arana, Beovide, D. Agirre y Zubiri, -tsitu D. Agirre. Hay mirits- en Guerrico y merets- en D. Agirre, seguramente erratas por mirets- .
    Mirets zaite aren garaitasun osoaz. Lar STomas 2. Libru au [euskeraren arte edo gramatika] iñoiz ere artzen ez det [...] miretsi ta Jainkoa alabatu gabe. Cb EBO 29s. Job Santuak aldi onetan erakutsi zuen fortaleza edo pazienzia andiaz miretsirik edo admiraturik. Gco I 454 (200 <miritsi edo admiratu>). Miretsi gaitezen beraren ontasun geiegiaz. AA II 53. Eta miretsitzen gera mundua dabillen eran ibiltzea? AA III 440. Utzi gintuen onak zituzten iretsi, / heien faltaz bakotxak behar du miretsi. FrantzesB II 9. [Bekatariakin] Jesusek jateaz miresten ziran. Lard 390. Aditurik ordea oiek, ikasleak miretsi ziraden andizkiro. Ur Mt 19, 25 (Lç spanta zitezen, He, Dv balditu, TB, SalabBN estonatu, Ip, Echn harritu, Ur (V) mirarituten ziran, Samper aturditrik, BiblE nahasturik). Aiegan danetan zekusan jakinduri, zelo santu ta modutasun egokiaz mirezturik. Aran SIgn 91. Sarrazeno fede gabiak mirestu dira eta kristau fededunak ez dirade onezaz miresten! Bv AsL 220. Ez dedilla iñor miretsitu <me-> agurrera onegaitik. Ag Ioan 109 ( ib. 176 mirestuterik ). Arritu ta miretsi nintzan ni "Tobosoko Dulzinea" entzunda. Ldi RIEV 1929, 208. Ikustea, ohartzea miresturik, Garazin orai mintzatzen den eskuara Detxeparen denborakoa dela, salbu hitz bakar batzu. Zub 18. Argitaratzailea ere, egia esan behar badugu, miresten da zertxobait. MEIG VI 71.
    v. tbn. Izt C 238.
    azpiadiera-2.2
    (Part. en función de adj.). Asombrado, maravillado.
    Bizkitartean populua zegoen Zakariasen begira eta miretsia, zeren zegoen tenpluan hainbertze denbora. He Lc 1, 21. Ez dugu zeren miretsiak izan baldin Samuelek libratzen baditu israeldarrak filistindarren eskutarik. Lg I 262. Noiztik hunat, koplariak, / zarete hain miretsiak, / zeren artzain prestua / agertzen den justua! Monho 52. Jende guzia miretsia zagon. Lf Murtuts 101.
    sense-3
    3. Asombrar, maravillar, causar admiración.
    Orrez guztiaz geiago miretsiten gaitu ermuko milagroak. Añ MisE 79. Guztiak arritu ta mirezten [sic] ebazala irakatsi eban Bolonian; baita ere gero Montpellier, Toulousse ta Paduan. Belaus Andoni 10.
    sense-4
    4. ( VocBN A; Dv (BN)). "Se dépiter, éprouver des contrariétés" VocBN . " Gaitzitu zitzaion eta miretsirik joan zen, cela le vexa et, dépité, il s'en alla" Lh.
    sense-5
    5. "(BN-arb-baig), sentir amargamente, sufrir, tragar saliva. Miretsi behar du, lo va a sentir de veras" A.
    azpiadiera-5.1
    (Aux. intrans. bipersonal).
    Mirets bekio nere gorphutzari, bainan bethiko heriotzera ezneramala! Dv LEd 200.
    sense-6
    6. (Part. en función de adj.).Misterioso.
    Iparraldeko baso miretsietan. "Misteriosas" . EE 1882c, 414s.
    azpisarrera-1
    MIRESTEKO (SP (-tste-), Lar, Dv, H). Digno de admiración, admirable; sorprendente. "(No es de) maravillar, no es maravilla, ezta miresteko" Lar. "(Es una) bendición lo que hurta, mirestekoa da osten duena" Ib. v. miragarri, miresgarri.
    Ezta miresteko, ezen Satan bera ere transformatzen da argiko aingerutara. Lç 2 Cor 11, 14 (He miresteko; TB estonatzeko, Dv, BiblE harritzeko ). Denbora hartan etzen hain miresteko hala sinhestea. Ax 64 (V 42). Probea gezurti izaitea, ezta hain miretsteko. Ax V 128. Etzan miresteko gizon argal [...] batzuek utsegitea. Lar SermAzc 55. Asea zabilza mundukarako kontentamenduz; ez da miresteko nardatua izan zaitezen ispiritukarako gozogunez. He Phil 492 (SP 486 ezta mirakuillu). Gauza miretstekoa! Lg I 250. Munduaren kreatzea, / obra mirestekoa. Monho 152. Ez da au miretsitzeko gauza. AA I 401. Zeren altxatu duen gure Ama maitagarria goratasun miresteko hortara. MarIl 78. Bekhatu mortalak, arima batean, kausatzen du desolazione bat ongi mirestekoa. Jaur 133. Gurutzean gizonagatik il nai izan zan Jainkoaren Semeak estalpe txar bat jaio-tokitzat aututzea, mirestekoa ez da. Lard 366. Mirestekoa da lur hau, bere landare, lore, frutu eta bertze edergailu guziekin. Lap 112 (V 53). Ez baita zorigaitzez gain hartan miresteko deus handirik. JE Ber 68. Nekez erran daiteke, irakurlearentzat badela bertsu horietan miresteko edertasun hainitz. Lf ( in Casve SGrazi 9 ). Ez da miresteko Iturriaga eta Xenpelar bat etortzea. MEIG VI 162.
    v. tbn. Mat 271. SP Imit III 8, 1. ES 129. Ch I 24, 7. Dh 225. Izt C 61. Laph 140. Arb Igand 114. Txill Let 112.
    azpisarrera-2
    MIRETSI ERAGIN. "Admirar a otro, [...] miretseragin" Lar.

    miretsi

    miretsi
    << miratu 0 / 0 misal >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper