OEH - Bilaketa
89 emaitza familiar bilaketarentzat
Sarrera buruan (1)
Sarrera osoan (88)
- ahaideko
- aittitto
- amigo
- (andabela)
- argizaiol
- arnaska
- arrunter
- 5 arte
- barru
- bederatziurren
- behin
- beretar
- bete
- burddin
- domestiko
- eman
- entzun
- eragin
- etorri
- etxarteko
- etxeko
- etxekoxe
- etxeliar
- etxepe
- etxetar
- etxetiar
- etxurde
- eurendar
- ezagun
- familiarte
- familier
- galtzagorri
- glok
- gorritxiki
- gozotasun
- herekoi
- herri
- 1 hi
- hilerri
- hitaketa
- hitano
- hitato
- horra
- ikiriki
- izen
- kaixo
- 1 komai
- 1 kopla
- kozineketan
- kukula
- lagunabar
- lamorkiz
- lasto
- laztan
- laño
- mainada
- 2 makal
- mamorro
- 1 manta
- mekelemux
- mokoplaust
- morrode
- nabasi
- 1 no
- oboon
- odolbide
- olata
- orkor
- osasun
- pamerial
- 2 pot
- prakagorridun
- 1 sats
- sendikide
- senditar
- senitarteko
- tarteko
- tiratu
- to
- tori
- torik
- totolo
- trebe
- 1 txango
- txilibitu
- urdailen
- xatartera
- zu
goiburua
beretar.
sense-1
1.
(V-oroz-arr-ple, R ap. A)
Suyo (en el sdo. de 'uno de los suyos, familiar, amigo, paisano, partidario', etc.). "1.º (V-oroz-arr-ple, R), paisano, compatriota". 2.º (R), colega" A.
Tr. Documentado en textos meridionales desde mediados del s. XVIII. En DFrec hay 7 ejs.
Beretarren isilka ta gauaz joan zen hura ekustera. Mb IArg II 81. Azkoitiko erriak, beretar guziakin eta Elizako Kabildoak guziz gogo zuten, eta zeuden sinistuak fundazio berrian. Cb Josefa 129. Berriz beretarrai kontra egin bearrean arkitu zan. 'Los suyos' . Aran SIgn 86. Nola inguratzen diran gorriak gorrietara, zuriak zuriakana [...], mutillak eta neskatxak, zarrak eta gazteak, goikoak eta bekoak, bakoitza bere aldratxoan, bakoitza beretarrakiñ. Ag G 332s. Zabaletako atsoa urkatzeko ta Bidaurretako eliza erretzeko beta onaren zai dijoazkio urteak. Eztago aztuta. Beretarrak agintzean, bai, arraioak ezpaituk! Ib. 376. Gizarte ontan zeuden beretarrak maite izan ezkero, azkeneraño maite izan zitun. Ol Io 13, 1 (IBk beretarrak; Lç bereak). Agertu dezagun ordea, Jesukristoren da beretarren iduri dala matsabe ori. Or JBDei 1919, 364. Beretarren artera etorri zan, eta beretarrak etzuten artu. Ir YKBiz 49. Eta munduan ziran beretarrak maite izan baitzituen, azkeneraño erakutsi zien bere onginaia. Ib. 437. Mugara artean gero larrigo, / arnasa laguntzaillea; / nork beretarra orain baiño orain / ikusi nai jalkitzea. Or Eus 397. Ona emen Loiolakoa, beretarrakin bat eginda, ondo euskalduna, ondo gurea. SMitx Aranz 149. Luzifer deabrua beretarrekin inpernuko su-lezera amildu zan. EgutAr. (ap. DRA) Jesusek munduan zituan beretarrak maite izanik... Ib. (ap. DRA). Baiña jendeari, batez be beretarrai, txalo pillo bat atarateko bestean berba egin eban [Meabek] . Etxabu Kontu 112. Kaleren bati jarriko ziotek beren izena, eta beretarrak ez ditek ezeren paltik edukiko. Ataño TxanKan 242. Beretarrak egin zituzten okerrak, besteri bota [kapellauak] . Ib. 260. Biaramonean dakarre burdi baten amaren gorpua, Avilan lurra emoteko. Beretarrai oraturik negar-uts dago Teresa. Onaind STeresa 27. Ez zen [Urkijo] gauzak dauden-daudenean hartzen dituztenetakoa. Beretarrenak, etxekoenak, baldin baziren batez ere. MEIG VIII 70.
Beretarren isilka ta gauaz joan zen hura ekustera. Mb IArg II 81. Azkoitiko erriak, beretar guziakin eta Elizako Kabildoak guziz gogo zuten, eta zeuden sinistuak fundazio berrian. Cb Josefa 129. Berriz beretarrai kontra egin bearrean arkitu zan. 'Los suyos' . Aran SIgn 86. Nola inguratzen diran gorriak gorrietara, zuriak zuriakana [...], mutillak eta neskatxak, zarrak eta gazteak, goikoak eta bekoak, bakoitza bere aldratxoan, bakoitza beretarrakiñ. Ag G 332s. Zabaletako atsoa urkatzeko ta Bidaurretako eliza erretzeko beta onaren zai dijoazkio urteak. Eztago aztuta. Beretarrak agintzean, bai, arraioak ezpaituk! Ib. 376. Gizarte ontan zeuden beretarrak maite izan ezkero, azkeneraño maite izan zitun. Ol Io 13, 1 (IBk beretarrak; Lç bereak). Agertu dezagun ordea, Jesukristoren da beretarren iduri dala matsabe ori. Or JBDei 1919, 364. Beretarren artera etorri zan, eta beretarrak etzuten artu. Ir YKBiz 49. Eta munduan ziran beretarrak maite izan baitzituen, azkeneraño erakutsi zien bere onginaia. Ib. 437. Mugara artean gero larrigo, / arnasa laguntzaillea; / nork beretarra orain baiño orain / ikusi nai jalkitzea. Or Eus 397. Ona emen Loiolakoa, beretarrakin bat eginda, ondo euskalduna, ondo gurea. SMitx Aranz 149. Luzifer deabrua beretarrekin inpernuko su-lezera amildu zan. EgutAr. (ap. DRA) Jesusek munduan zituan beretarrak maite izanik... Ib. (ap. DRA). Baiña jendeari, batez be beretarrai, txalo pillo bat atarateko bestean berba egin eban [Meabek] . Etxabu Kontu 112. Kaleren bati jarriko ziotek beren izena, eta beretarrak ez ditek ezeren paltik edukiko. Ataño TxanKan 242. Beretarrak egin zituzten okerrak, besteri bota [kapellauak] . Ib. 260. Biaramonean dakarre burdi baten amaren gorpua, Avilan lurra emoteko. Beretarrai oraturik negar-uts dago Teresa. Onaind STeresa 27. Ez zen [Urkijo] gauzak dauden-daudenean hartzen dituztenetakoa. Beretarrenak, etxekoenak, baldin baziren batez ere. MEIG VIII 70.
sense-2
2.
(Lar, Hb).
"Immune, libre, lokabea, beretarra " Lar. "2.º libre, indépendant (?)" Lh.
"Immune, libre, lokabea, beretarra " Lar. "2.º libre, indépendant (?)" Lh.
sense-3
3.
(Hb).
Apegado a los suyos, partidario de los suyos. "Qui est pour soi, pour les siens" Hb.
Apegado a los suyos, partidario de los suyos. "Qui est pour soi, pour les siens" Hb.
sense-4
4.
"(AN-5vill), egoísta"
A.
v. berekoi.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
