Harremana

    OEH - Bilaketa

    473 emaitza familia bilaketarentzat

    Sarrera buruan (6)


    Sarrera osoan (467)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 sasi.
    Onom.: Lope Ybanez de Sasiola. (1391) Arzam 397.
    sense-1
    I . (Sust.).
    azpiadiera-1.1
    (V, G, AN, L, B, Ae; O Not 52, SP, VP, Lar, Añ, Arch VocGr, VocBN , Lcq 79, Dv, H), saasi (V-gip), sasu , sesi (AN-ulz). Ref.: Bon-Ond 148; VocPir 586; A; A Aezk ; AEF 1955, 79; Iz ArOñ (saasi), UrrAnz, Als, Ulz, To; Echaide Nav 95; Etxba Eib; Elexp Berg; Izeta BHizt2; ZestErret
    Zarza; matorral, zarzal. "Hallier" SP. "Matorral, espinal" VP 85r. "Zarza" Lar y Añ. "Mata" Añ. "Broussaille" VocBN. "Fourré" Dv. "1.º zarza; 2.º zarzal, sitio poblado de zarzas; 3.º jaral espeso, maleza" A. "Zenbaitek arantza-ri, masustak ematen dituenari, sasi deitzen dio. Sasi-ren esanahi arrunta orokorragoa da" Elexp Berg.
    Moisek ikusi zuen / sasi bat ez erretzen. Hm 91. Zeren geiegi zulatzen dituen beren bizitz gaiztoaren sasiak, eta sasi, elorriz, aranzez ta kezkaz beteak. Mb IArg I 277. Moises zeure adiskide andia aurretuten ezpazan, urtuten Zeu agertu zatxakazan sasi erexeginera. Añ EL1 156. Zure soroko sasiak. AA III 512. Bein azeria / plaust yausi zan / sasi ganetik / egitean. Zav Fab RIEV 1907, 96. Bere-bereala du / sasitik askatzen. It Fab 234. Bertsolaria zein dan / ezta deklaratzen; / sasitik asi zaizkit / arri tiratzen. Izt Po 73. Ikusi zuen bere atzean ari bat, itsatsia sasian adarretatik. Ur Gen 22, 13 (Ol sasi; Urt hesi, Dv lahar, Ker sasitza, Bibl sapar, BiblE sasi arte ). Etzen nihon oihan eta sasirik baizen. Hb Egia 11. Soñu pozkarri oek zuhaitz eta sasi guzietatik datoz. Arr GB 55. Ara nun dagoan, / antxe arako sasi / andien alboan. AB AmaE 360. Bidearen hegian zen sasi handi baten ondora. Elzb PAd 52. Ezkur mokorrak sasi barnean. Ox 116. Bere prakok azkatu zituan sasi baten onduan. Kk Ab II 101. Basa-lapin sasitik brixt athera batek. JE Ber 101. Ostobakandu-sasian / kabi bat. Ldi BB 108. Amilka zijuan, bañan larri artan sumatu zuen urratzen ziola soin guzia sasi batek. ABar Goi 25. Sasi ta otaz beteriko mendi-aldapa idorra. Eguzk GizAuz 132. Elur-luma bezain ugari baitira sasitik sasira, zugatzetik zugatzera, piztu-itzalika [egal-ipurtargiak] . Or QA 187. Bidarlo luze bildurgarrie eukien, dana baso ta dana sasi. Akes Ipiñ 11. Zer uste duk? Dolarrek, sasitan martxutxek bezala, pusatzen dutela? Larz Iru 28. Inguruko sasi ta oteak garbitzea. MAtx Gazt 54. Sasi arantzatsuek larrua urratzen diotenean. Ibiñ Virgil 103. Sasuan moztu makila txar bat eskuan. Ardoy SFran 180. Basakatua bezela atera uan sasitik. Ataño TxanKan 196. Zelai ta sasietan agertu dira lenengo kimu, pinport eta lora pitxiak. Onaind STeresa 45. Erreka ondoan sasia besterik etzegoan alde danetan. BBarand 49. Bazterretako sasiak ontsa juntatuak. Larre ArtzainE 53. Bide ertzeko loreei edo sasiei begira. MEIG IIII 62.
    v. tbn. VMg 111. Gco I 114. JJMg BasEsc 106. Astar II 21. Lard 25. Dv Lab 367. ChantP 24. Bordel 177. Sor Bar 62. Ud 17. Bv AsL 182. Lap 171 (V 75). Zby RIEV 1908, 292. HU Zez 138. AzpPr 119. CatJauf 50. Echta Jos 210. A EEs 1916, 109. Alt EEs 1917, 42. Urruz Zer 117. JanEd II 87. Noe 94. EusJok II 66. Lh Yol 4. Barb Sup 71. Mok 3. Altuna 105. Jaukol Biozk 83. Zub 22. Enb 67. Tx B II 66. Anab Usauri 124. RIEV 1931, 641. Laux BBa 70. Ir YKBiz 394. TAg Uzt 153. EA OlBe 80. Zerb IxtS 34. Lf Murtuts 7. Munita 14. Etxde AlosT 106. JAIraz Bizia 11. Mde Pr 92. BEnb NereA 125. Arti MaldanB 193. Gand Elorri 55. Zait Plat 90. Osk Kurl 74. Vill Jaink 21. Erkiag BatB 122. NEtx LBB 339. Xa Odol 32. Azurm HitzB 29. Sasu: GH 1932, 210. Herr 11-9-1958, 3. GH 1973, 150. Xa Odol 197.
    azpiadiera-1.1.1
    (Usado en locuciones y expresiones proverbiales). "(Las) paredes tienen ojos, oltzak begiak, sasiak belarriak" Lar. "La verdad amarga, egiak sasiak erretzen" Aq 248. "Belarriak ez dauke sasirik" Izt 24r. "Sasitik berrora, tomber du hallier dans le buisson (de Charybde en Scylla)" Dv s.v. berro. "Sasiak eta arantzak belarriak daukez (G-azp)" A Apend. "Sasitik lekure gan nitzen" Izeta BHizt2.
    Hargatik ez zitzaien zortea hobetu. / Sasitik athera eta baitziren berhoratu. Gy 78. Batzungandik igesi ta besteakin topo egin: sasitik aldegin eta loiean sartu. Or SCruz 43. Sasitik arantzera: ots, okerragora. Or Eus 246. Don Carlos Angleterran zen ihesi joana [...]. Laster ohartu zen, ordean, egina zuela sasitik berrorat. GH 1935, 313. Esaerak diñuan moduan: sasian zarraparria danian, zerbait izaten da. SM Zirik 62. 18 urte ezkero Sirakusako iauntxo zan. Sasi andian txori ainitz. Zait Plat 16. Sasitik atera ta txaparrean sartu. (AN-gip). Inza NaEsZarr 845. Elarretik atera ta sasian sartu. (B). Ib. 2014. Sasie maldaren alde. ' Gaizkillea gaizkillearen alde' . (AN-ulz) Ib. 1344.
    azpiadiera-1.1.1.1
    Odei beltzen azpiti, sasien gaineti. (AN-5vill). A CPV 168. Odei guzien azpiti, sasi guzien gaiñeti. Or Eus 108. Arren, demonios, esan da, igurtzi bat emon-da joaten zian sorgiñak, sasi guztixen ganetik, odei guztixen azpitik esate ebenian. (V-gip). Gand Eusk 1956, 213. Sasi guzien azpitik eta odei guzien gañetik etorri al zera? ' Ez zaitut iñondik etortzen ikusi; sorgiñak bezela etorri al zera?' . Inza NaEsZarr 516.
    v. tbn. SMitx Aranz 20.
    azpiadiera-1.1.1.2
    Seto.
    Familiako aita batek landarazi zuenean mahatsti bat, eragin zuen sasi bat haren ingurutan, dolhare bat lurpean. " Sepem" . (Mt 21, 33) Lg II 231 (Dv berro ). Askatuta egonagatik [korkodiloa], aren eta gure tartean, belaunarañoko sasia besterik ez zegoan. Anab Aprika 48.
    azpiadiera-1.1.1.3
    (H). Maraña.
    Hara, hara non diren, zer lantza sasia! Hb Esk 59. Hiriz kanpokoentzat hiria sasi da: oro arte, oro sare, oro pertola. HU Eskual 31-1-1908, 1. Gramatikaren sasi korapilatua. MEIG II 128.
    azpiadiera-1.1.1.4
    Monte, maquis (en contextos como 'echarse al monte', 'irse al maquis', etc.).
    Sotanak galduik, / fusila eskuan / bela sasira laisterka? KarlBB 133. Jean Louis Davantek izkiriatutako obra honek gogorarazten du sasia hartu zuten herritar ugarik gogor egin zietela [...] tropa aleman naziei. Egunk 21-7-2001.
    sense-2
    II. (Como primer miembro de comp.).
    azpiadiera-2.1
    (V-gip ap. Etxba Eib; A).
    Pseudo-, falso. (Incluimos aquí los compuestos menos lexicalizados; v. sasiezkontza, sasiletratu, sasimediku, etc.). Cf., con el sentido de 'silvestre', SASI-IDISKO, sasiardi, sasiarrosa, etc.
    Euskera berbaz gaur dakiana / ezta bizkaitar noblea / ezpada sasi-karramarroa / kantabro otsoen lobea. Azc PB 363. Sasi-kristo ta sasi-profeta asko azalduko baitira. Ir YKBiz 411. Sasi-gizarteetako lagunak dirudietela. JMB ELG 50. Sasi-maitatzalleen aurka. SMitx Aranz 214. Zin ura sasi-ziñaren pareko jo zitekean. Etxde JJ 73. Eta Joera onek iduri gezurrezkoa sortu duela diote sasi-baikor askok. Txill Let 76. Jagiko dira, ba, sasi-kisto ta sasi-iragarliak. Arriand Mt 24, 24. Sasi-uzkurtzak, "aglipayo" batez ere, astintzen eta zatitzen. Bordari Olerti 1961, 154. Sasi-egiztabide gezurtiz. Zait Plat 152. Sasi-filosofua. Vill Jaink 79. Diru-etxean egindako sasi-firma onuratsua. Erkiag BatB 198. Sasi-eiztari onek ez dauka / begietako makarrik. Olea 105. Ez dudala sinestuko zalduntxoen sasi-ipuian. Lasa Poem 64. Gazteluko nagusia koldar aundi ta sasi-zaldun zala. Berron Kijote 54. Estropada a benetako estropadatzat baiño sasi estropadatzat artzea zuzenagoa da. Etxabu Kontu 146. Ez du sasi-kultulekuetako otorduetan parte hartzen. BiblE Ez 18, 6. Kanalzaiak, geienak sasi-opiziokoak izaten ziran. AZink 168. Orain, berriz [baditugu euskaraz], lehengoen gain, sasi-absolutuak, sasi-helburuak, sasi-kezkak, sasi-bakeak eta nik ahal dakit beste zenbait sasi-gauza. MIH 337. Sasi-budista da orduan, ez budista. Ib. 338. Ez dakit ze sasi-arrazoiagatik. MEIG VII 32.
    v. tbn. Ugarte Obaria 85 (sasi-ixpiritua).
    sense-3
    III . (Adj.).
    azpiadiera-3.1
    1. Enmarañado.
    Ilea eta bizarra doazila nahuten bezala, luze eta sasi, nola nahi. EOnAlm 1905, 40. (ap. DRA) Gizon alimale bat zen, 50 bat urtekoa, bizar sasi batekin, arropa tzar batzuz tapatua. Larz Herr 28-3-1968, 4.
    azpiadiera-3.2
    2. Inculto.
    Erri-bertso goxoak sarri ditut nâsi; / ez baita gure erria uste bezin sasi. "Inculto" . Or Eus 16.
    azpiadiera-3.3
    3. Impuro, bastardo, contaminado.
    Eibarren, iñolaz ere erdel-itz kabi deritzaiokegun errian. Eibarren, askoren ustez euskerarik sasiena mintzatzen dan errian. Etxde EG 1951 (9-10), 57.
    azpisarrera-1
    SASI-AIHEN.
    Iru-lau, ostro bako, / otzak darabiltzan / sasi-aien mingarri / daukaz adarretan. 'Sarmientos de zarza' . Gand Elorri 39.
    azpisarrera-2
    SASIA SUTU, SASIAK SUTU. Provocar; dar pie a.
    Bide gabe zabiltza / sututzen sasiyak, / ontaratu nau zure / atrebientziyak. AzpPr 78. Sutu da sasiya, / ez da oraiñ asiya. Ib. 119. Danen aurrian berak ibilli / sasi guztiyak sututzen. Auspoa 86-87, 149. Bertso-saio ederrik egiñak giñun biok. Arek sutuko zin sasia, eta nere erruz ez uan itzaliko. Ataño TxanKan 79.
    azpisarrera-3
    SASI EGIN.
    azpisarrerakoSense-3.1
    a) Llenarse de maleza.
    Neke andiarekin urratu behar duela sasi eginik arkitzen den lurra. Mb IArg I 357.
    azpisarrerakoSense-3.2
    b) Limpiar de maleza.
    Herriko haurren lanttoak hola berant igortzeko, zer gertatu zaio? Baratzean "sasi-egiten" galdu othe du denbora, Xuberoko epixtolak dion bezala? Zerb Herr 1-9-1955 (sup) 2.
    azpisarrera-4
    SASI-IDISKO (sasi-ixko G-azp). Novillo que anda suelto por el monte. "Ori dek sasi-ixkoa einda daona Joxemai!" (G-azp).
    Beitaldea ondu nai danean, ez da sasi-idixkoakin ibilli bear. Oñatibia Baserria 57.
    azpisarrera-5
    SASIEK HARTU.
    Adueñarse las zarzas (de un terreno).
    Ermitatxo sasiak eta larrak artu zuten. Urruz Zer 118.
    azpisarrera-6
    SASIEK JAN.
    Adueñarse las zarzas (de un terreno). " Bidetxur haure dana larrak ta sasiyak jandue " ZestErret (s.v. lar ).
    azpisarrerakoSense-6.1
    (Fig.).
    Ta nik iru eguneko bizarra; sasiak yana arpegia. Ldi IL 39.
    azpisarrera-7
    SASI-KATE.
    Tarte eta sasi-kate horien sare-txilborrean. "En el centro de esas redes angulosas y de intersticios y de intricaciones" . MEIG IX 130. (en colab. con NEtx)
    azpisarrera-8
    SASI KOIPETSU.
    " Sasikoipatsu eguna, inauterietako ostegun gizen eguna" ZestErret . v. BASO KOIPETSU.
    azpisarrera-9
    SASI-LILI. Flor de la zarza.
    Laztantzen dodaz sasi-lilijak, / eta matzaren urrezko orrijak. Laux BBa 26.
    azpisarrera-10
    SASI-LORE. Flor de la zarza.
    Astamenda, sasi-lore ta baratzetako lili pitxiak beren usai gozoa oparo zabaltzen dute. Ag EEs 1917, 173. --Neskea? Ez yagon or orain neskarik. Gabonak baiño leen galdu zonan. --Zer diñon? Artaloraneko Trini... --Sasilora esatea, egokiago litzaken, nunbait be! Erkiag Arran 142 (juego de palabras con sasiko, sasikume, etc.).
    azpisarrera-11
    SASI-MOZLE. Cortador de zarzas.
    Hura sasu mozle eta lur berri egile. Ardoy SFran 326.
    azpisarrera-12
    SASI-MULTZO. Zarzal, grupo de zarzas.
    Jezarri naz Buia-barreneko zugaztijan sasi-moltso andi baten onduan. Kk Ab I 65. Artilleaz ardura baldin bazera, sasi-moltso, lapatx eta narrak aldera itzatzu. Ibiñ Virgil 102.
    azpisarrera-13
    SASI-PIZTAILE (G-azp) (El) que provoca una discusión, riña o enfado (litm. '(el) que pega fuego a la zarza').
    azpisarrera-14
    SASIRIK BASO. Por bosques y matorrales.
    Nire urteak eztira, Arangoiti, biderik bidarte ta sasirik baso ibiltekoak. A Latsibi 55.
    azpisarrera-15
    SASIRIK SASI. Por entre matorrales.
    Gorozizako bide ondoetan txor txor ebiltzan zozo-birigarroak, sasirik sasi. Ag Kr 36s. Deslai, sasirik sasi, galduta abilen ardi argigabe ori. A Ardi 120.
    azpisarrera-16
    SASI-SASTRAKA, SASI-SASTRAKAK. Matorral, zarzas.
    Ortze odeietaz estalduba, lur sasi-sastrakaetaz betia, ta gixon zeken, burukoiak baño eneuzan aurkittu. BAizk Ipuin 20. Sasi-sastraka erre bioguz / garbitu bedar-lekua. Enb 53. Ez dira elduko zure etxaurreko / sasi sastrakak libretan. BEnb NereA 212. Basoko sasi-sastraken artean lore zurigorri ederra bere zortenaren gaiñean goratzen dan bezela. Arr GB (ed. 1960) 53. Erreka arte, pagadi baso, piñudi, sasi sastraka zikin... AZink 149.
    azpisarrera-17
    SASI-SENDI. Familia de zarzas (?).
    Euzko gastijak erein dituez / or-emen ainbat Jel-azi, / uste baño be lur obiauan / geienak zirala jausi. / Landarok datoz mardul ta mizke, / laster dira eurok nausi; / onein gerizpen sasi-sendijak / makal biarko dau bixi. Enb 43.
    azpisarrera-18
    SASITIK SASIRA. Por entre matorrales.
    Beti saltoka baztarrik baztar, sasitik sasira, ainbeste oztopo, estrapozoka. Albeniz 219.
    azpisarrera-19
    SASI-TXINBO. "Curruca zarcera (Sylvia communis)" MItziar Txoriak 99.
    azpisarrera-20
    SASIZ BERRO. Por entre matorrales. "Ihesitan baitoa sasiz-berro, potika, [...] tu prends la fuite à quatre pattes a travers fourrés et halliers" H.
    azpisarrera-21
    SASIZKO. "Qui est formé de buissons. Sasizko hedadura handia" Dv.
    Azpillaldeko soroak dauka / goenen sasizko esia. Insausti 120.
    azpisarrera-22
    SASIZ SASI. Por entre matorrales.
    Azeri zar andi bat, / gosaldu gabea, / zebillen sasiz sasi / errabiz betea. It Fab 18. Berhoz berho, sasiz sasi, / nondik joanen haiz ihesi? Ox 106. Eskola-ume sasiz-sasi, asko jan-da gutxi ikasi. (G-goi). EZBB I 101.

    sasi

    sasi
    << sartu-irten 0 / 0 sasoal >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper