OEH - Bilaketa

437 emaitza ezkontza bilaketarentzat

Sarrera buruan (47)


Sarrera osoan (390)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ordenu.
tradizioa
Tr. Documentado en autores septentrionales y en Hualde y F. Irigaray. Los suletinos y mixanos emplean ordeinu (ordeiñü, ordeñü ), var. que tbn. aparece en TB y en alguna ocasión (tal vez errata) en Chourio. En Belapeire aparece ordeinü con el sdo. de 'testamento' y ordenü con el de 'orden (sacramento)'; cf. tbn. ordenü egin 'ordenar' en Xarlem. En DFrec hay 12 ejs. meridionales, con el sentido de 'orden (público)'.
sense-1
1. Orden (sacramento).
Fraidek, Serorek eta Eliza-gizon ordenu sakratuak hartzen dituztenek. Mat 147s. Fraide edo Serora sarthu gabe eta ordenurik ere hartu gabe. Ib. 148. --Zonbat ordenü da? --Zazpi: apeztarzüna, diakretarzüna [...]. Bp I 80. Ordenü saintiak onsa har ditian. Bp II 130.
sense-2
2. Orden, mandato, disposición. "Calestia statuta, enperadore ordenantzak, [...] ordenuak " Urt IV 24. Nola baitu presunera dagoela karzelan, / presidentak hitz tristea erraten bere gelan, / halaber du Iongoikoak ematen ordenua, / gorputzetik illkhi gabe arima izitua. EZ Man I 48. Bat bederak ikhas dezan gauza hobekiago, / zer ordenu izanen den kondatzera prest nago. Ib. 63. Hartarakotz arimaren deithu dut medikua, / konplitzeko hark emanen darotan ordenua. EZ Man II 83. Eta pontu hortan guziz zure aitaren ordenuak konplitu tutzunaz geroztik [...]. Ch III 18, 2. Jainkoaren ordenuen kontra oraingo ontasunak desiratzen baitutzu. Ib. 16, 1. Horiek guziak gertatzen dire Jainkoaren zuhurtziaren eta iustiziaren ordeñuen arabera. Ch I 13, 6. Arren begira detzatzun ordenu hauk tatxarik eta erreportxurik gabeko molde batez. He 1 Tim 6, 14. Ordenu emon zion iltako Belenen [...] aur zauden guziuak. Hual Mt 2, 16 (Samper manatu).
sense-3
3. (L, BN ap. A; SP, Ht VocGr 431, Lecl, Dv (BN, S), H), ordeinu (S; H (BN, S); -eñu VocBN, Gèze, Arch UFH). Ref.: A (ordeiñü); Lrq (ordeñü). Testamento. " Testament [...]. Ordeñurik egin gabe hil zen " Arch UFH.
Eginen du bere onez bere ordenua, baldin ordenatzeko bothereduna bada [...] ordenurik egin gabe ez hilzea gatik. Harb 432s. Garzelean dagoenak egiten duen ordenuak eta testamentak eztuela deus balio dio legeak. Ax 206 (V 138). Eriek bere eritasunetan eta azken ordenuetan egiten ditutzten legatek, emaitzek [...]. Ib. 240 (V 160). Egizu zure ordeiñia, bihar hil behar duzu. Tt Onsa 49. Eta konseillu hon hura bere ordenian eman zian bere semiari eta koroaren erreter [...] lejitimoari. Tt Arima 54. Hartako ere dira bethiz geroz ordeñietan ordenatzen prebendak eta obitak urthekal arimen orhitzarriak. Bp I 56. Hil ondoan zer zor zaie Aita amer? --Haien azken ordeñiak balia erazi eta hentako Jinkoa othoi erazi. Ib. 93. Sabazale Jaunak kurutziaren gañan azken egin zien ordeiñian, nori gomendatu zien bere ama Birjina, bezik ere dizipulu birjina horri? AR 355. Zeren eta ordeinu-egilearen heriotzeaz da ordeinu bat indartsu egina. TB He 9, 17 (He, Dv testamenta, BiblE testamentua ). Egüzaitak egin zereitan ordeñiaren haustia. 'Mon parrain avait annulé le testament' . Etch 236 (tbn. en Etxde JJ 194). Amak izendatü dü bere ordeñüaren obrazale. "Son exécutrice testamentaire" . Arch Gram 16. Ordenuak hau du beltza, / denen uztea bertzentza. Zby RIEV 1909, 104. Nik hauts artean burua, / egik hire ordenua. Ib. 104. Nahi izan zen ehortzirik izan Eliza saintu hartan eta ordeñu ederrak egin zeitzon. Ip Hil 195. Heriotze, ezkontza, ordenu (testamento), zor, etxe-saltze [...]. JE Bur 131. [Eri-handi] azkenetan daudenen egin beharrak egiteko, nola ordenuak eginarazteko. FIr 184 (cf. infra ORDENU(A) EGIN). Ezeztatzen du bere lehenbiziko ordenua eta bere ondoko osotzat izendatzen [...]. Lf ELit 171. Ordenuan agindurik utziko nuke: ez kaobarik, ezta ere inongo pinurik. MIH 375.
v. tbn. GH 1935, 207.
azpiadiera-3.1
(Antiguo o Nuevo)Testamento.
Jakilegoa hek daude ordeiñu zaharrian ta berrian, berme hoberik eztago mündian. Egiat 271.
sense-4
4. Orden religiosa.
Aita Ioani Haranburu fraideari eta ordenu bereko predikariari eman derokan botherea. Harb ã 3r (v. tbn. 463).
sense-5
5. Orden. "Méthode, ordre" T-L.
Gauza guziak ordenu hobeagoarekin egitea gatik deliberatu zuen Iainkoaren inspirazionearekin batean bizitzeko forma baten egitera. Harb 417. Atseginekien ikusten dudalarik zuen artean den ordenu ona. He Col 2, 5 (Lç regelá Dv arrimu ederra ).
azpisarrera-1
ORDENU-EGILE. Testador.
Zeren eta ordeinu-egilearen heriotzeaz da ordeinu bat indartsu egina, ez duelakotz berthuterik ordeinu-egilea bizi deno. TB He 9, 17 (BiblE testamentugile ).
azpisarrera-2
ORDENU EGIN. Ordenar.
Bena ordenü eginik / ditian konpari / hurak nahi ezpadira jin / erran diezen Renauti. 'Mais, l'ordre de comparaître / leur ayant été donné' . Xarlem 478.
azpisarrera-3
ORDENUZ. a) (Precedido de gen.). Por orden (de).
Josephen ordenuz thonban ezartzeaz. OracinoD 16. Lurrean ezta deus gerthatzen zure probidenziaren ordenuz eta konseilluz baizen. Ch III 50, 4. Enegatik hari bazare, zer nahi den ene ordenuz gertha dadiñ kontent izanen zare. Ib. 11, 1. Predestinatuak izanik gauza guziak bere nahiaren eta xedearen arauera egiten ohi dituenaren ordenuz. He Eph 1, 11.
b) (Dejar, etc.) en testamento.
Jinkoaren legiak jarrai etzazie ta zien arimak ordeiñüz ütz zien aiter. Egiat 201. Anaie batek zeitan bi lekhü ordeñüz ützi. Etch 142. Haurrik ez baitzuen [...] bere ontasunak ordenuez utzi ziozkan [...] Etxahuneko nausiari. Lf ELit 171.
ordenu
<< ordenatze 0 / 0 1 oro >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper