OEH - Bilaketa

576 emaitza esne bilaketarentzat

Sarrera buruan (96)


Sarrera osoan (480)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
jetzi.
tradizioa
Tr. Los autores labortanos y bajo-navarros usan generalmente deitzi (aunque cf. jaitzi en Etcheberri de Ziburu); tbn. hay en éstos algún ej. de daitzi (p. ej. en Duvoisin). El suletino Inchauspe emplea jeitsi . Al Sur, las formas en je- dominan en el s. XX, frente a las formas en ja- , más frecuentes hasta entonces. Encontramos deitzi en TP, y algún ej. de itzi en textos alto-navarros septentrionales (Auspoa 77-78, 107). En DFrec hay 3 ejs. de jetzi .
sense-1
1. (G-goi-to, AN-gip, S; Lar, Añ (G), H (s.v. iaiztea)), jeitsi (S; Gèze, Dv (S), H, Foix ap. Lh.), jeitzi (BN-lab; H), jetxi (G-bet; A), jaitsi (S; SP, Aq 772 (R)), jaitxi (G-nav), jaitzi (S; H), jatsi (V-ger-ple-arr-oroz-m), jatxi (V-gip), jatzi (Lar, H), daitzi (DvA, H, Bera), deitzi (AN, L, B, BN; VocBN , vEys, H), deiztu (L-ain), diraitzi (-aiste Dv), jaretxi (V-gip), saitsi (Sal), xaitzi (Sal), xatsi (R-vid-uzt), xatxi (R-is), itzi (AN-5vill) Ref.: A (jetzi, jeitsi, jaitzi, jatsi, deitzi , saitsi , xaitzi, xatsi); Lrq (jaits); JMB AEF 1955, 49, 76; ContR 507; Iz Als (jaitxi), Ulz (déitzi), To; Zt (comunicación personal); Izeta BHizt (deitzi); Elexp Berg (jaretxi, jatxi); Gte Erd 74; ZestErret .
Ordeñar (a un animal). " Behiaren iaitstea " SP. "Ordeñar" Lar, Aq, Añ. "Traire" VocBN, Gèze, Dv, H. " Saitsi tinagu begiak (Sal)" A. " Deizteko (B), oveja que se ordeña" Ib. " Déitzi ttugu beiek, hemos ordeñado las vacas" Iz Ulz. v. eraitsi (4).
Beien erroa jatxiago, luzeago. RS 8. (tal vez 'cuanto más ordeñada la ubre'; v. infra ej. de Lazarraga) Aberea jatzi bear da. It Dial 84 (Ur jatzi, Dv daitzi, Ip jeitsi). Ardiak jatzitzeko tokiari. Izt C 224. Beia ondo jetxia. Urruz Urz 45. Ardien alhatzea, batzea, moztea, deiztea. JE Bur 192. Behien daitzeko. Eskual 18-4-1913, 2. Beia jeisten eztakienarentzat. Urruz Zer 121. Behien arthatzeko eta deizteko. Zerb Metsiko 210. Banoa beiak deiztera. TP Kattalin 192. Iñork larratzen eta yeizten ez duen auntza. Or Mi 26 (QA 148 ietzi). Bei beltxa arek jetziko zuan. Sabiag Y 1934, 26. Deizkitzu azken esne xortarano behiak. Egunaria 18-8-1961 (ap. DRA ). Ardi-jezteko edo esnea biltzeko erabili izan dira ontzi oiek. Garm EskL I 100. Etxea bete kaiku, ta eltzera beia yeisten. (AN-larr). Inza NaEsZarr 704. Banuen orduan ehun bat ardi deizteko. Etchebarne 70. Ardi-jeizteko ontziak. Ostolaiz 27. [Bei] onek egunian bitan jatzi. Gerrika 30. Bei jaizten ere erdi aztuak. Insausti 290.
v. tbn. Uzt Sas 63 (237 jeizte-). JAzpiroz 223 (131 jeizte-). Ataño TxanKan 143. BBarand 116. AZink 34. Albeniz 19. Jeizte-: TxGarm BordaB 98. Jeixte-: Etxde JJ 96 (29 jatxi). Jetxi: Ag G 7. Muj PAm 74. Jaixte-: And AUzta 65 (138 jaitzi). Deitzi: Barb Sup 174. Othoizlari 1957, 135. Mattin in Xa EzinB 99. Larre ArtzainE 35. Xaitzi: ZMoso 36 <s->. Xatxi: Mdg 154.
azpiadiera-1.1
Ordeñar (una ubre).
Estilo onzat artu dozu / erro bakotx bat jaiztea. Lazarraga B5, 1159v (tal vez se podría incluir aquí el ej. de RS citado supra ).
azpiadiera-1.2
(Fig.). " Ongi daitzi du, le he [sic] sacado bonitamente el dinero (H)" DRA . (pero no lo encontramos en Harriet)
azpiadiera-1.3
"Gazta urintsuak badakizue nolaz zabaltzen diren bere gisaz eta azaletik arrailatzen eta ebakiduretik nola mamia darioten, gazta oriek bereizteko bein erran zatan neskatxa batek: gazta daizten direnetarik; barna dariola goaten dena adiarazteko" FIr 158.
sense-2
2. jaitzi (H). Extraer (la leche).
Ez nauzu iaitzi esnea bezala eta gatzatu gasna bezala? EZ Eliç 313. Kaikurat gehiago esne ez deitziren. Hb Esk 232. Edazu, ama maitea, guziz ederra dago, orañtxe jetxi det. Arr GB 79 (ib. 45 jatzi). Esnea deitzi duteneko. Prop 1896, 269. Esnea jeizterakoan. Urkia EEs 1930, 202. Esnea jeisteko kaikua. Muj PAm 74. Nihaurek deitzi esneaz / ez dut kaikurik beteko. Etcham 163.
sense-3
3. " Jeitsi (BN-baig), sacar vino" A. v. eraitsi (2).
azpiadiera-3.1
(Fig.).Dar vino, producir buena cosecha.
Buruileko izar nasaiek arnoa deizten nasaiki. EZBB I 75.
sense-4
4. Dar (leche).
Ez du bestela beiak aurrerantzean esnerik jetxiko. JMB ELG 86.
azpisarrera-1
JETZI BERRI (Leche) recién ordeñada.
Iragazten da esne jatzi berria. It Dial 86 (Dv daitzi b., Ip jeitsi b.; Ur batu b.).
azpisarrerakoSense-1.1
Jatxi berririko errebero apartsua.Etxde JJ 92.
azpisarrera-2
JEZTEKO MAKINA.
"Tresna finko edo higigarria, xurgapenez azienden esnea errapetik ateratzen duena" ZestErret .
jetzi
<< jetzaldi 0 / 0 jezte >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper