OEH - Bilaketa

576 emaitza esne bilaketarentzat

Sarrera buruan (96)


Sarrera osoan (480)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ihintz.
tradizioa
Tr. Documentado desde principios del s. XVII. Usan ihitz autores suletinos como Eguiateguy (184) y Archu (Gram 121; tbn. inhitz , 143) y bajo-navarros (ya desde Oihenart).
etimologikoa
Etim. De *ini(n)tz .
sense-1
1. (L; Volt 115, SP, Urt I 349, Ht VocGr 419 (-nz), Dv, H), ihitz (BN, S; Arch VocGr, VocBN , Gèze, H), intz (V-gip, G, AN, B, Ae, Sal, R; VP 37r, Lar, , Dv, H, VocB .(inz)), inhitz Ref.: A (ihintz, ihitz, intz); Lrq /ĩhĩc/; Iz Als y Etxba Eib (intza); Gketx Loiola (errillara); Echaide Nav 33; ZestErret .
Rocío (usado tbn. en sentido fig.). "Rosée" , "eau en petite quantité, répandue par gouttelettes sur un corps quelconque" VocBN. Cf. intziar. v. iruntz.
Perla bezala airetik iautsten aizen ihintza. EZ Man II 18. Zeure garaziaren ihinzaz. Harb 278. Guk uri badugu, izanen duzue ihitz. O Pr 698. Belhar gaisto ihitzez bustia. Mong 589. Isur beitez hitz saindu hek ihintza bezala. Ch III 2, 1. Zelüko ihitzaz busta ezazü ene bihotza. Mst III 23, 5. Intza ta euria. Mb IArg I 51. Ihintzak busti zezan landa. Lg I 209. Zerutik intza gisan gau oro erortzen zan janari gozo bat. Ub 25. Ez goizeko ihintzen [beldur] . Monho 52. Intz tantakaz perlak bere barruan sortuteko. LoraS 61. Belarra [...] inzez betea. AA II 185. Ingurua intzez bustia gelditu. Lard 128. Egunazko sepharen ondotik heldu da ihintz perla dena lore, osto, belhar eta zuhamuentzat. Hb Egia 38. Loriak udan intza bezela / maite det dama gazte bat. Bil 104. Intz naikoa edanda artoa azia. AB AmaE 377. Mesederik ederrenen intz atsegiñaz bustitzen zituen. Arr May 190. Intzez datorz ardijak. Laux BBa 104. Intza aundi dala, belarra pisu. Or Eus 298. Gau-intzezko pitxiak. TAg Uzt 145. Ihintz berezi bat, dena pikor. Zerb IxtS 37. Zeruko intzez garaztaturik. Zait Sof 125. Nun-nai zerion eder-intzaz. Etxde JJ 239. Arratseko ihintzen freskura. Arti MaldanB 200. Bilhoak ordukotz ihintzez bustitzen hasiak. JEtchep 111. Malko-intz oiek. NEtx LBB 137. Xinaurrientzat ihintza uholde. EZBB II 134. Kanpoan, intz ederraren gaiñean, eguzkia diz-diz zegoan. JAzpiroz 213. Goizeko ihintzean bazuten belar alde ederra botatua sail loditan, iguzkia goratu orduko. Larre ArtzainE 48.
v. tbn. Hm 92. SP Phil 9. Gç 206. ES 88. Mih 90. Dv Lab 273. Elzb Po 219. CatJauf VI. Leon Imit III 2, 2. Or Mi 124. Etcham 163. Iratz 65. Mde Pr 118. Larz Senper 64. Zendoia 152. Intz: Mg CC 219. Izt C 235. Sor Bar 62. Apaol 21. Ag G 23. A Ardi 120. Jaukol Biozk 80. MendaroTx 110. Munita 95. Erkiag Arran 184. Gand Elorri 34. And AUzta 139. Ibiñ Virgil 86. Uzt Sas 69. Berron Kijote 140. EZBB II 84.
azpiadiera-1.1
Escarcha.
Ihitz güzia hurtü baino lehen. Arch Gram 121.
azpiadiera-1.2
" Ori ez dek gaur goizeko intzak eantsiya [...] cuando se trata de costumbres inveteradas (G-azp)" AEF 1921, 55.
Izan ere, atzo goizeko intzak ekarrie ez da [organua] . J.B. Ayerbe EEs 1912, 62.
sense-2
2. (H), ihitz (BN-ciz ap. A ).
" Arno, ur, esne ihintz bat, une goutte de vin, d'eau, de lait" H. "Gota. --Nahi duzia edan? --Ez, ihitzik ere " A.
Odol ihintz bat franko zen gure erospenarentzat. Lg II 273. Ez dut ur ihintz bat ere. Brtc 154. Arno xorta bat, ihintz bat. JE Ber 27.
azpiadiera-2.1
(En oraciones negativas). (Ni)pizca, nada.
Ain otz eta damuren intzik bagea da aren horduko konfesioa. Mb IArg I 81. Grazi-inzik bage. Ib. 85. Jan ez edan gabe, lo ihitzik egin gabe. Laph 119.
sense-3
3. "Cardaveraz nomme intza le pollen que récoltent les abeilles" Dv.
sense-4
4. ihitz (Foix). Reprimenda. "Correction [...], ihitz baten emaitia" Foix.
azpisarrera-1
EURI-IHINTZ. v. euri.
azpisarrera-2
IHINTZA EGIN (intza V-gip). "Producirse el rocío. Bart gau idorra; ez dau intzik eiñ" Etxba Eib.
azpisarrera-3
IHINTZ ARTEAN. Al raso, a la intemperie.
Gau askotan lo egin bearrean arkitu izan zan [...] inz artean. Aran SIgn 35.
azpisarrera-4
IHINTZ ERAGIN.
Nihork ez du [serorek baino] hobeki ihintz eragiten, / arimako beharrak hala erakusten. (Interpr?). Hb Esk 175.
azpisarrera-5
IHINTZETAN (intz- V-gip). En el rocío; al raso, a la intemperie. "En el rocío. Ortozik intzetan, ona dala esaten dabe osasunerako" Etxba Eib.
Eperrak kantatzen du / goizean intzetan. (Canc. pop. in Inza in Jaukol Biozk X ). Larru gorririk irauliz intzetan. Or Eus 285. Belar gariak asi dira ausarki intzetan. Ib. 288. Ur otza gaueen intzetan euki. (G-goi). Arin AEF 1980, 65. Iintzetan bustita blai, / ankak bera-bera. Zendoia 103.
v. tbn. Olea 95. Insausti 81.
azpisarrerakoSense-5.1
Landetako intzetan ibiltzea.JMB ELG 81. Belar-intzetan oñutsik ibiltzea. Ib. 80. Mendiko ihintzetan ibilki. Zerb Azk 88.
azpisarrerakoSense-5.2
(Fig.).
Nonbait malko-intzetan. Ldi UO 21.
azpisarrera-6
IZAR-IHINTZ. v. izar-ihintz.
ihintz
<< ihes 0 / 0 ikustaile >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper