Harremana

    OEH - Bilaketa

    576 emaitza esne bilaketarentzat

    Sarrera buruan (96)


    Sarrera osoan (480)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    garesti.
    tradizioa
    Tr. Documentado al Norte en Leiçarraga (garastia ), en autores labortanos de los ss. XVII y XVIII, en Duvoisin y, ya en el s. XX, en J. Etchepare, Barbier y Mirande. Al Sur se atestigua desde mediados del s. XVIII en autores meridonales no vizcaínos (salvo Enbeita). Emplean garesti la mayoría de los autores meridionales (tbn. algún ej. aislado en J. Etchepare); los labortanos, salvo Pouvreau (que usa garesti(a)), emplean garasti(a), parece que con -a orgánica en los autores más antiguos; garezti(a) Etcheberry de Ziburu (además de un ej. de garaztia , junto al más frecuente garastia ), Uztapide, Txirrita y Urruzuno (este último junto con garesti ) y karestia Voltoire y Lizarraga. Hay galesti en algunos autores guipuzcoanos desde finales del s. XIX (tbn. en Gandiaga). Hay además garizti en Uztapide (un solo ej. junto con garisti ) y Bilintx, y garixti en Soroa (Gabon 32). En DFrec hay 39 ejs. de garesti .
    etimologikoa
    Etim. De carestía , aunque el término vasco sea adjetivo.
    sense-1
    (G, AN, B; SP, VP 32r, Lar, Chaho, H), garestia (Urt II 151), garezti, garasti (L, BN; Dv), garastia (Urt II 115), garisti, garizti, garixti, galesti, galezti (G-goi), karesti (Chaho), karezti (G), karastia (Ht VocGr 339) Ref.: A (garesti, garasti, galezti, karezti); Iz Als; Gte Erd 39 .
     Caro (sentidos prop. y fig.). "Carísimo, muy subido de precio, txit garestia, txit gora, garestiegi, goregi " Lar. " Arnoa garasti da, le vin est cher" Dv. " Garesti zonen, estaba caro" Iz Als. Leiçarraga (Decl ã 7v) da khario como equivalente suletino de garastia (que no encontramos en el texto). v. kario, karu.
    Ofrendatzen darozkitzut on ditudan guztiak / eta hetan gorputz eta arima garastiak. EZ Man II 23 (v. tbn. Man I 52 y 53 arima garastia). Eta penitenziatzat, Iaun ona, garaztiaz / othoi kontenta zaitezke urtan galdu biziaz. Ib. 151. Gurutzean zeure bizi garastia eta maitea gure salbamendutan emanaz. Harb 12. Zeure populuari, / zeure odol garastiaz / erosi duzunari. EZ Eliç 343s. Garestia da, pagatu dugu emen [...] 16 real sillar. CartBasa 131. [Janhari] sobera bere gostukoak eta garastiegiak. CatLav 175. (V 91; Brtc 67 garastiegiak) Jatekoa garesti / ta ez izan dirurik. Echag 25. Ain da garestia non erregeak [...] bakarrik izan dezakete. It Dial 22 (Dv garastia; Ur karua, Ip khario). Garastiak badu bere merkea. Merkearen bilha gabiltzalarik maiz garastia atzematen dugu. Dv Lab 189 (cf. Inza NaEsZarr 1251: Merkeak garestia berekin du (AN-ulz) 'gauza merkeak gutxiago irauten agixko'). Argitasun aundiko / perla gariztiya. Bil 94. Afari ederra [...] eta etzan garestiya. (In Tx B I 173 ). Garasti, karioxko izanen zautzula, ni beldur! Barb Leg 138. Irabaziak urritzen eta / bizimodua garezti. Basarri 132 (v. tbn. JE Ber 31 bizia garesti). Baña garestia dek / tabernako ura. Olea 187. Garestitzat jo zuten auzia, ardiaren balioa konparatuz. AZink 37. Balleta ere, opera bezala [...] garestiegia da. MEIG I 51. Liburua garestiz erosiko ez dutelako. MEIG VIII 52.
    v. tbn. Gco II 58. Arr May 129. Noe 71. Urruz Zer 85. Enb 176. Ir YKBiz 95. ABar Goi 16. Mde Pr 175. Or Aitork 304. Osk Kurl 19. Auspoa 39, 121. Lab SuEm 196. Zendoia 237. Garezti: Uzt Sas 244 y 101. Garisti: MendaroTx 280. Uzt Auspoa 22, 153. Galesti: JanEd I 24. EEs 1912, 61. ArgiDL 170. JAIraz Bizia 87. Zait Plat 123. Gand Elorri 33. Zubill 221. Etxabu Kontu 67. Ataño TxanKan 11. JAzpiroz 201.
    azpiadiera-1.1
    Caro (aplicado a un lugar, comercio); carero (aplicado a personas).
    Nik ekarzen dudana gutiago kosta da. [...] Karestia zara eta xixa. Volt 257 (refiriéndose a un comerciante). Donostiako plaza izanik garestienetako bat [...] erosiko da bertan zortzi edo amar librako azaburu bildua sei edo zazpi koartoan. Izt C 155. Paraje garestira / degu akuditu, / gure kuarto apurrak / laiste ziran aitu. Ud 103. [Donostia] ederra bazera, bai, / baña gareztia. Urruz Zer 114. Ez naiz beti orren garestia, [...]. Batzuetan oso gutxi eskatzen diot. NEtx LBB 111.
    azpiadiera-1.2
    (Fig.).Que resulta perjudicial. Cf. infra.
    Sagar bategatik nai dezu Jainkoa galdu? O bokadu garestia! Cb Eg II 58. Gaztetasun betearen billa abiaturik, gaztaroa il dute. Sari garestia. Txill Let 28.
    azpiadiera-1.3
    Gure auzoko baserri batek / izena daduka Masti, / okasiyua eta disputa / ez da izaten garezti.Tx B III 34.
    azpiadiera-1.4
    (Lar), garastia (Urt Gram 453, VocBN ) .
    (Usos pred. y adv.). " Garastia saldu dut, je l'ai vendu cher" Urt Gram 453. "Caramente, garesti, garestiro " Lar. " Garastia adv., prix élevé d'un objet" VocBN . Los autores labortanos (salvo Duvoisin) y Lizarraga (éste quizás metri causa) emplean la forma determinada.
    Eztizadazula karestiaegi sal. Volt 255. Gareztiegi gauzak saldu. EZ Eliç 154. Eztut nik urrikitzea [...] horrein garastia erosten. Ax 388 (V 254; v. tbn. Harb 129, Dh 81 garastia erosi). Garestia saldu nahi dugu eta merkhe erosi. SP Phil 382 (He 386 garastia). Sal ziteken [...] garastia. He Mt 26, 9 (Dv garasti sal, Ur (G), IBk, garesti sal(du), Or galesti saldu). Kuidátus ardía / biek karestía / neke penas erosía. LE Kop 64. Lastima [...] garesti egotea gatza. It Dial 69 (Dv garasti; Ur karu, Ip khario). [Erosi zituala] oso garesti. Ag G 106. Lurrak garestiegi eniozke emango. A Ardi 32s. Bizigarriak samur artuta, / kalera saldu garesti. And AUzta 137 (v. tbn. garesti saldu en AA II 182, Izt C 158, Bv AsL 53, Ibiñ Virgil 100, garezti s. en Uzt Sas 65, galesti s. en Munita 65). Aspaldi ontan ura garesti / dabil esne ta ardotan; / mats gutxi izan arren, ardorik / ezta palta tabernetan. NEtx LBB 369. Ez det uste oso galesti jartzen dizutenik. TxGarm BordaB 164.
    v. tbn. MendaroTx 239. Garezti: Abeletxe in EZBB II 55. Garisti: MendaroTx 64. Garizti: Uzt Sas 233. Galesti: JanEd I 26.
    azpiadiera-1.4.1
    (Fig.). (Salir)caro, (resultar) perjudicial.
    Or arturikako [...] gusto loi ta lotsagarriak zeñ garesti kosta zaizkidan! Cb Eg II 147 (Dv LEd 261 garasti gostatu). Garesti kosta zitzaien [...] egin zioben injuria. Gco I 454. Egin zuen utsegite bat [...] txit garesti irten zitzaiena. Lard 98. Zu erostea Jaungoikoaren Semeari añ garesti kosta zitzaion aldetik. Arr May 25. Lan hura txit garesti irten zitzaion; [...] kordegabe erori zan. Ib. 27.
    v. tbn. Jauregui 244 (garesti irten). Vill Jaink 87 (galesti atera).
    azpisarrera-1
    GARESTI JO. Salir caro.
    Kalte aundia etorri lezaiekela, erosi berrien abenda ta jatorria ikasten ez badituzte; bada [...], garesti jo lezaioteke. (1920). ForuAG 325s. Edozeñek daki orduko [goizerdiko] arrantzuak garesti jo oi duela, [...] erosleen dirurik pikorrenak atxikitzen dituela. Inzag RIEV 1923, 505.
    azpisarrera-2
    GARESTIXEAGO. Un poco más caro.
    Zikhiroen gizentzeko, behiak bezala bazkatuz. Garastixago da bainan [...]. Dv Lab 277.

    garesti

    garesti
    << gardingatu 0 / 0 garkarastatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper