Harremana

    OEH - Bilaketa

    422 emaitza ele bilaketarentzat

    Sarrera buruan (66)


    Sarrera osoan (356)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    horiek.
    tradizioa
    Tr. La forma horiek es de uso general, excepto en la tradición vizcaína, en la que se encuentran orrek, orreik y orreek (esta última sobre todo en textos anteriores al s. XX); en SermAzc de Larramendi hay orrek (46) y orreek (51). En algunos autores gipuzcoanos, alto-navarros, labortanos y bajo-navarros, hay ejs. de hoiek y hoik, no siempre fáciles de distinguir de hoiek 'estos'. Los autores aezcoanos emplean goiek (CatAe 30), los salacencos koiek (CatSal 31) y los roncaleses koriek (CatR 31) o korik (Mdg 159). Lizarraga de Elcano emplea -goiek (unido al sust.) como adjetivo, oiek como pronombre. Los suletinos diferencian horik (absoluto) de horiek (ergativo), y Leiçarraga horiak (sólo empleado por él) de horiek . Hay excepciones en textos suletinos modernos; v. horiek absoluto en Casve SGrazi 26, 102, 164. En textos alto-navarros de la zona del Bidasoa aparece tras sust. det. (zure esana oriyek Yanzi 134; v. tbn. Auspoa 77-78, 295).
    sense-1
    1. (G-goi, AN-5vill-arce, BN; Ht VocGr 337, Lar, Dv), horiak (-iyak G-nav), horik (G-goi-azp-to-nav, AN-5vill-larr, BN-arb-baig-lab), oriik (G-goi-azp), hoiek (G, AN, L-sar, BN-ad-lab, Ae, S; H (+ oiek)), hoik (G-azp-goi-to-nav, AN-larr-araq-ulz, L, BN-ad, S), hoikiek (H, s.v. oiek ), oiik (G-goi), goiek (AN-arce, Ae), oek (G-goi-azp, Ae), koriek (R), korik (R-urz-vid), koiek (Sal; A), orrek (V), orreek, orreik (V-ger-arr-arrig-och-gip), orrik (V-arr, G-azp), orraik (V-gip) Ref.: A (oiek, oien, goiek, koriek, orrek); EI 277; Lrq (hoik); Echaide Nav 334-335; Iz ArOñ (au), Ulz (óiek); Etxba Eib (orrek).
    Esos (adj. y pron. demostrativo). "(No me) abato yo a esas raterías, ez naiz ni beeratzen txarkeria orietara " Lar. "Qui est à ceux-là, [...] horien " Dv (s.v. hunen). " Orráik sókok " Iz ArOñ. "Con acento prosódico en la o " Etxba Eib. Tr. De uso general.
    Erraguk zer authoritatez gauza horiak egiten dituán. Lç Lc 20, 2. Baldin horiék akusatzen nautenetarik deus ezpada, nehork horiéi ezin eman niezakeek. Lç Act 25, 11. Eztozu zeren berba oriek esan. Lazarraga A, 1151v. Lau dukat bidalketan dizut, / moneda alegerea; / estal ezazu oriegaz / zeure nezesidadea. Ib. B5, 1164v. Zure begi urrikarizti oriek. Is Salve 164. Bildurik dadutzan on horiek norentzat izanen dira? Ax 76 (V 50). Eta orreetarean norzuei geiiago? "¿De ésos a cuáles?" . Cap 57. Ez frogatzeko ene brasak / utzik horiek gustiak. Gç 158. Nola horik erakusten dütü? Bp I 44. Aditzen tu errexki hitz horiek, eta ezta unhatzen horien maiz ahoan izateaz. Ch III 34, 1. Ken itzatzu begi oriek nigandik. Lar SAgust 14. Horik oro berthütiaren hun dira, horiek Jesü Kristen aprendiza zertako den borogatzen die. Mst III 35, 2. Gizon orietatik bat zen Nicodemus. Mb IArg I 364. Etxataz niri inos burura etorri neke orreek. Mg PAb 152. Zer erremedio bada orientzat? Gco I 434. Hitz hoin gaiñian. CatLan 25. (quizá podría corresponder a hoiek) Zer dire llagagóiek. "Istae" . LE Ong 104v. Elleganádien oien konpañiará ni ére. Ib. 93v. Ene arima hasgorapenez dago egoitza maite horietarat. EgunO ( in Arb Igand 181 ). Bi egun horietakotz ardiets daiteke Jaun Aphezpikua ganik Sakramendu saindua. MarIl 18. Ekarri itzazute, / mutillak, etxera / ardi oiek larretik / laster itzalera. It Fab 198. Zauri orrekaz. Ur MarIl 116. Nere jakinduri motza zer da orien artian itzegiteko? Bv AsL 177. Erran zeitzon hitz horik berak. Ip Hil 147. Orreik gauzok geroago erabagitekoak zirean. Ag Kr 200. Zer egiten dezu lumero oieri begira? Iraola 116. Zuzenez segurki erraiten da holako horietaz direla pika-buztanak. Barb Sup 56. Aztaparretan hauk itho, / buztanarekin hoik eho. Ox 131. Ele horien entzütia. Const 39. Amaibagia da orren guda. Enb 192. Orañ errege juan zaigulako / askok biyotzian min du, / ez antziñako oin portamena / ondo letuko bagendu. Tx B II 85. Gona motz oiñ azpiyan / daukazu etsaia. Ib. 109. Jaun oriengana goazen. Lab EEguna 90. Bi mutil orietan nor digu maita-nai? Or Eus 20. Begi oiengana begi auek jason. "Los tuyos" . Or Poem 520. Eskarrikasko itz eder oriengatik. Etxde JJ 65. Neurtu itzak itz oiek, Mattin. Ib. 29. Amar txakur orrekaz killo bat keriza erosi eban. Bilbao IpuiB 110. Ikusi nai nituzke zure paper oiek. Izeta DirG 74. Jende horier erakuts zuen bihotz ona. Ardoy SFran 297. Bai; oriek bidezko ditu kristauak mundu ontan. BAyerbe 172. Tresna orrek mando baten eruaten ziran mendira. Gerrika 47. Graziano ez da bakarti, erdi basati horietakoa. MEIG III 71.
    sense-2
    2. (AN, R-is), hoiek (A) Ref.: A Morf 641; ContR 521 .
     Ustedes. " Orái, orientáko, ahora, para Vds." ContR 521.
    azpiadiera-2.1
    (Introduciendo una oración exclamativa). " Oriek mutil bikañak egin zerate (AN-gip)" Gte Erd 306.
    azpisarrera-1
    HORIEK HOLA. Así las cosas.
    Horiek hola, zer eginen othe dute Jesu-Kristok eta Eliza Sainduak? Arb Igand 62. Horiek hola, egiak berea behar du. Ox 200. Multzoaren aitzinean dago tente, bere themazko elhasturi buztangabean [...]. Horiek hola, ene laguna hautemaiten dut ahultzen. JE Ber 46. Horiek hola, zuhurtziak manatzen zion bezala, bertze bide bat hartu zuen orduan Moisek. Zerb IxtS 41. Oiek ola, aur batek aisa konpreni dezaken arrazoiketa au aaztu ta baztertu diteke. Vill Jaink 67. Nihaurek ere nik konprenitzen ditut bi mintzaira arrotz, / mintzatu ere egiten ditut behartua naizen oroz; / horiek hola ni euskarari nago bihotzez ta gogoz. Xa Odol 28. Horiek hola, zalhe othoi / eman itzagük argiak. 'Ainsi donc' . Casve SGrazi 136. Horiek hola, segur nintzan ere guardia kaskoin hori ene ganat jinen zela. Etchebarne 50.
    v. tbn. Larre ArtzainE 25.
    azpisarrerakoSense-1.1
    ( Horiek horrela ).
    Oriek orrela, matsondo oparoak lantatu aurretik, gomazu ondo egosi bear dela lurra. 'His animaduersis' . Ibiñ Virgil 87.
    azpisarrerakoSense-1.2
    Bada horiek hola direlarik, zer zuzen-kontrakeria, zer ebaskoa izigarri ez liteke [...] nere egile bakharrari [...] nere obedientzia errefusatzea? Dh 187.Bada horiek hola direlarik, [...]. Horiek horrela direla, Breiztarren borroka ez da alferrikako izan. Mde Pr 284. Oriek orrela dirala-ta, aroztegi-lanetarako zer balio daukan ez dago esan bearrik. Ostolaiz 22. Horiek hola izanik ere, noiz arte irauten ahalko ote du Urruñak, nik ezagutu nuen herri sano hura izaiten? Larre ArtzainE 252. Horiek horrela direlarik, teoria estetiko bat azaltzen digu Oteizak bere liburuan. MEIG III 118.
    azpisarrera-2
    HORIOK (Urt II 469).
    Ezen horiok on ziren lehenago munduan. EZ Man I 88. Obra on horion guztion [...] zeure eskuz egitea. Ax 235 (V 157). Iduritu zitzaion gero hitz horiok artezegiak [...] zirela. SP Phil 363. Bi gauza horiok gabe. Arbill 212 (IV 11).
    v. tbn. INav 159.

    horiek

    horiek
    << hoinbeste 0 / 0 hots >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper