Harremana

    OEH - Bilaketa

    1114 emaitza ederki bilaketarentzat

    Sarrera buruan (8)


    Sarrera osoan (498)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    ezkila.
    sense-1
    (G-nav, AN, L, BN-baig, Sal; Urt I 26, Lecl, VocBN , Dv, H, VocB ), ezkil (AN-larr-ulz, B), eskila (Volt 64, SP, Deen I 64, Lar, Añ), eskil (SP), izkila (L, BN-baig; Ht VocGr, Lecl, H), iskila (Arch VocGr, H), ixkila, eskla (Sal), iskla (R), ixkla (R) Ref.: A (ezkila, izkila); Bon-Ond 152; Lh (izkila); FHV 66; Iz Als , Ulz (ezkílle), R 309; Izeta BHizt (ezkile).
    Campana; campanada. " Eskilla, cloche [...]. Eskil ozena, cloche clair, sonnante, retentissante" SP. " Ixkillá (sic), la campana; ixklák nábaritan tun, se oyen las campanas" Iz R 309. " Gauezkill, toque de campanas del Angelus de la noche" Asp Leiz. " Goizezkil, toque de campana del amanecer" Ib. " Suezkill, toque de campanas a fuego" Asp Leiz2. Cf. ARGI-EZKILA, EGUERDI-EZKILA, etc. s.v argi, eguerdi, etc. Tr. Documentado, desde el s. XVI, en textos septentrionales (no suletinos), alto-navarros y guipuzcoanos; a partir de finales del s. XIX tbn. se encuentra en textos vizcaínos de D. Aguirre. Con i- inicial aparece en algunos autores septentrionales y en Mendaro Txirristaka. Encontramos ejs. seguros de tema en -il (no incluyendo aquellos en que es primer término de compuestos) en Mendiburu, Zabala, Iratzeder, Orixe y N. Etxaniz; cf. además ezkiltxo en Lardizabal. En DFrec hay 19 ejs. de ezkila .
    Ezkilak, ezkilak. "Las campanas" (Ezcurra, 1569). ReinEusk 69. Elizako atari batetik jo zuten ezkila adi zezaten Meza erratera zioala Sazerdotea. Ber Trat 111r. Egu-erdia dela hara non darauntsan ezkillak. EZ Man II 33. Ezkilla soñutsua. Ib. 90. Laudorioz errepika / Iaun onaren ezkilak. Hm 95. Ezkillaren azkeneko / soiñua io denean. Arg DevB 169. Katiximako orenak edo ezkilak joiten duen bezain laster. CatLav 20 (V 17). Zeiñ nahi den mugaz adi dezazun ezkilla yotzen. He Gudu 142. Aurraren obirako argi-zagi, ezkill ta prestantz guziak. Mb IArg II 323. Meza izkila aditzean. Brtc 14. Gorputza goatzean utzirik, soñatuko dire ezkilak (274). LE-Ir. Ongilleak ez du ezkilla jotzen ibilli bear. AA III 344. Anjelus ezkila ioitean. CatLuz 40. Aditzen ditu ezkillek soñatzen. GoldSerm 216. Erri bietan ezkillak errepikatzen diozkate prozesio oni. Izt C 502. Haren hil ezkilari aditzean deia. Hb Esk 163. Hain biziki yoitez, hautsiren dugu izkila. Arch Gram 56. Eskolierak ezkilen errepikan biltzen dire. Laph 113. Eskilla edo kanpaiak jo zitezela. Aran SIgn 82. Illundu zuanean, jo zuan keda-ezkilla. Zab Gabon 99. Ezkillak jo dezake nere agonia. AB AmaE 411. Argi izkila joitean. Jnn SBi 43. Herriko elizako ezkila. HU Zez 170. Zidarrezko eskilla baten durdundia legez. Ag AL 104. Argi-ezkillarako an izango da. Moc Damu 12.
    ( s. XX) Oraixet ixildu da dorrean izkila. Ox 185. Atarratzeko ezkilak / beren doñez sonatzen. (Sal). Balad 75. Angelus eskilla entzun ta laster. Alz Ram 133. Bederatziak eta erdia, elizako ezkilatik. JE Ber 96. Oietik jeiki, tiririnkintiñ / monjak ixkilla jotzian. MendaroTx 34 (izkilla ib. 297). Jotzen asi orduko / elizako ezkillak. Yanzi 158. Etxera jun dira [...] ilun-ezkillerako. Or Eus 115. Ezkillak pozez betetzen ditu / baso mendi... I. Omaetxebarria ( in Onaind MEOE 738 ). Eleizdorreko ezkillaren danga-otsa. TAg Uzt 105. Jo zazu ezkila, bizpahiru danga. Lf Murtuts 35. Goiz ezkilla berak jotzen dizu. Munita 115. Apaltzera biltzeko ezkilla jo zuten. JAIraz Bizia 40. Ez da berez gauza balantzako ezkil aundi bat bakarrik iraultzeko. Or QA 159. Meza-ezkilla jo zai. Etxde JJ 33. Hirur ezkila eder, pesta egunetan herria ederki inarrosten dutenak. Zerb Azk 16. Elizan ezkila ari baitzen. Larz Senper 84. Herriko eliza ttipiaren ezkila, ardien kalaxka, artzain zonbeiten kantuak. Ardoy SFran 63. Illa alderago, eta ezkilla miñago. (AN-gip). Inza NaEsZarr 885. Hango ezkilaren ozenak emanen dautzu euri zeiharraren seinalea. Larre ArtzainE 314. Frankoren hil ezkilek eta loraldi horrenak batera batera jo bide zuten. MEIG I 259.
    v. tbn. Tt Onsa 48. JesBih 403. Dv LEd 184. Arr GB 52. Elzb Po 184. Elsb Fram 75. A. Etcheberri in Onaind MEOE 449. Zby RIEV 1908, 774. Arb Igand 181. Ag Kr 15. A Ardi 44. Lh Yol 49. Alz Ram 39. Barb Sup 138. Jaukol Y 1934, 18. SMitx Aranz 142. Lek SClar 114. Txill Egan 1956 (2), 28. Ezkil: Iratz 29. NEtx Antz 30. EZBB I 99. Onaind STeresa 70. Eskila: Elsb Fram 100. HU Zez 169. Azurm HitzB 67. Eskil: Zab EE 1884b, 525.
    azpiadiera-1.1
    Atsoa gauaren erdian, / Bere zankoen gainian / Harat honat dabila; / Galdu zuen izkila (se refiere al canto del gallo).Arch Fab 165.
    azpiadiera-1.2
    Ezkila urthu behar. . "Se decider à parler." Hb GH 1929, 90.
    azpiadiera-1.3
    Cencerro.
    Ardi ezkilla ta txakur uluak. NEtx LBB 98.
    azpisarrera-1
    EZKILA-ANTZEKO. Campaniforme.
    Ezkilantzeko oporren kulturaren ekarleak. Mde Pr 221.
    azpisarrera-2
    EZKILA-AHO. "Ezkila-aho (L), [...] boca de la campana" A (s.v. ao).
    azpisarrera-3
    EZKILA-BOTATZE. "Ezkillebotatze, toque de campana por persona nacida en el pueblo, pero fallecida fuera" Asp Leiz2.
    azpisarrera-4
    EZKILA-DORRE (B, L, BN, S; Dv, H, VocB; ezkildorre AN-ulz, B; eskila-d. SP; ezkila-torre H; eskila-t. Lar, Añ; izkila-d. Ht VocGr, Lecl; iskila-d. Arch VocGr). Ref.: A; Iz Ulz (ezkílle); Izeta BHizt (ezkildorre). Campanario. v. kanpandorre.
    Ikusiko duzu eskilla-dorre halto bat. INav 94. Diapako ezkilla dorreaz. Ib. 42. Ezkil-torreetako soñuarekin. Mb IArg II 289. Ezkilla torrearen gañera. MurSerm 65. Paratzen du ezkildorrean gañean. GoldSerm 216. Lau ezkinetako harri bat, asko ezkila-dorre bezain gorakoa. Hb Egia 149. Zuk egin dezu orko ezkill-dorre polita. Zab EE 1884b, 199. Haurtasuneko ezkila dorrearen itzalean. HU Aurp 217. Eskill torre lirañak. J.B. Ayerbe EEs 1912, 29. Ezkila dorreari behatu. Barb Sup 139. Aitzinaldea, bere ezkila-dorre lau hegiekilako apalskoekin bazterretan. JE Ber 22. Oliyo-usaian ezkill-torrian / ujuka bezela ontza. MendaroTx 114. Ezkil-dorrean bi mutil daude / noiz agertuko begira. Or Eus 261. Ezkila dorre puntarat igan baitzen. Lf Murtuts 14. Azkaineko ezkila dorreaz zer edo zer irakurturik. Zerb Azk 16. Amekak yo zuten ezkil-dorrean. Izeta DirG 23.
    v. tbn. Txill Egan 1956 (2), 28 (ezkildorre).
    azpisarrera-5
    EZKILA-ERREPIKA ( (Hb, H)). Repique de campanas. "Carillon" Hb.
    Herriko atabal eta ezkila errepikak hasten dire zapartaka. Barb Leg 129.
    azpisarrera-6
    EZKILA-FRAILE (eskila-f. AN-burg ap. VocNav). Nombre de una danza-juego.
    azpisarrera-7
    EZKILA-JOLE ( ezkila-joile Dv A, H), EZKILA-JOTZAILE. Campanero, tañedor de campanas.
    Urthean honbertzeko bat segurtatu zion ezkila joileari. Laph 154. Manex Panplan ezkila / joilearen ganik. Zby RIEV 1908, 773. Ezkilla jotzaille burutxuri, Joaneteko. Or Eus 62.
    azpisarrera-8
    EZKILA-KOLPE. Campanada.
    Lehenbiziko ezkilla kolpean. He Gudu 143.
    azpisarrera-9
    EZKILA-MIHI (L, BN ap. A; Aq 1025 (ezkilamija), Dv; eskila-mihi SP). Badajo.
    azpisarrera-10
    EZKILA-ORRATZ. "Aiguille d'horloge de pendule" Hb.
    azpisarrera-11
    EZKILA-HOTS. Sonido de campana.
    Maitinetarako jotzen zituzten ezkill-otzak aditu. Arr May 58. Eleiza-dorretik gaberdiko amabi ezkil-otsak orduan jatxi ziran. Lh Yol 45. Ezkill-otsarekin itzaltzen den gandua. Or Mi 149. Gure an, en, in, on, un oriek askotan gertatzen baitira, zillar-ezkil-otsa emaiten diote izkuntzari. Or ( in Gazt MusIx 16 ). Ezkil-otsa San Juan eliz-torrean. Onaind STeresa 20.
    azpisarrera-12
    EZKILA-SOINU. Sonido de campana; sonido de cencerro. "El sonido, eco de la campana" VocB.
    Ezkilla eta tronpeta soinuz. ES 382. Ezkill edo kanpai-soñuak. Arr GB 119. Ezkila soinua entzun nahi eztuenak, ez sokari tira. Osk Kurl 63. Zelairik-zelai zijoan artaldearen ezkilla-soiñua. NEtx LBB 93.
    azpisarrera-13
    EZKILA-URTZAILE. "Campanarius, ezkillurtegillea, ezkillurtzáillea" Urt IV 113.
    azpisarrera-14
    EZKILA-ZINTZUR. "Fond de la cloche ou s'attache la belière" H.
    azpisarrerakoSense-14.1
    "Belière" H.

    ezkila

    ezkila
    << ezker 0 / 0 ezkondu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper