OEH - Bilaketa

176 emaitza ebatsi bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
galtze.
sense-1
1. (V-ger, Lc, Sal, S, R ap. A; SP, VP, Lar, Añ, Gèze, H), galtzai (Vc ap. A), galtzei (H (V)), galzaite , galze (Arch (S) ap. DRA).
Pérdida; daño, mal. "Galzea, desperdicio" VP 34v. "Abstracción de sentidos, kordearen galtzea" Lar. "Perte. Galtze handiak egin ditugu. Biziaren, arimaren galtzearen pean" H. AxN explica galtzapen (233) por galtze. v. 1 galera, galtzapen.
Tr. Empleado por autores de todas las épocas y dialectos. Hasta el s. XX es más frecuente en textos septentrionales. La forma más extendida es galtze; hay galzaite en Capanaga y galtzai en autores vizcaínos (Añibarro, Uriarte, Azkue, etc.); galtzei aparece en J.J. Moguel y, sg. Harriet, en el EL de Añibarro, pero se trata sin duda de mala lectura o cambio de una ed. posterior: el ej. que cita (Galtzeieak eta irabazteak) es galtzaieak al menos en la 2.a ed. (pág. 87) y en la 3.a (72); CatLan escribe galdze.
Zuetarik baten ere galtzerik ezta izanen, unziarenik baizen. Lç Act 27, 22 (Dv biziaren galtzerik). Iob gizon saindu hari gerthatu zeitzan kalte, galtze eta fortuna gaixto guztietan. Ax 436 (V 284;
v. tbn. 160 (V 107)). Irabazte bat galzaiterik edugi ezin leiana. Cap 154. Zakuti bihia gal, edo zorroti irina, da galtze bardina. O Pr 418. Galziak eta damiak oro. Bp I 129. Damü thenporal bategatik, ihurk nigar egiten dizü [...]; eta galtze espiritual bat ahaztera eizten dizü. Mst III 44, 2 (Ip galtze; SP, Ch, Ol, Leon kalte). Anima gaistoak bere Jangoikoa galzea ta galzeari darraikon sari gogor amurragarria. Mb IArg I 172. Dantzia daguan lekuban, an dago [...] emakumeen galtzeia. JJMg BasEsc 134. Adiñ andiak dakar indarren galtzea. It Fab 155. Bere galziak / eta irabaziak. Arch Fab 85. Ez badiozute deusere artharik ematen, galtze handiak eginen dituzu. Dv Lab 346. Gaurko galtzaia euzkotarrentzako! "Desgracia". Arriaga Lekob 45. Muntra ebatsi dautate [...]. Hiru ehun liberaren galtzea badut. JE Ber 25. Ez datorkioz oker ta galtzaiak makalak. Erkiag Arran 157. Nork asma dezake zer galtzea izanen zen Elizarentzat Frantsesen aitamek "ez" erran balute Jainkoari. Ardoy SFran 67. Sortu gabeen galtzea ez da gaizkia. Xa Odol 220. Gizon ta itzasontzien galtzeak askotan gertaurik. Etxabu Kontu 130. Arerioak be emen galtze gogorra euki eban. Gerrika 71. -n-ren galtze hori. MEIG VII 109.
v. tbn. He He 10, 34. Mih 115. CatLan 114. Egiat 225 (galtziak). AA III 377. Xarlem 1393. Dh 214. Hb Esk 15. Prop 1876-77, 22. Ip Hil 135. HU Zez 65. Belaus Andoni 10. Eguzk LEItz 126. Inza Azalp 146. Ox 198. Leon Imit III 44, 2. Etcham 136. Etxde AlosT 43 y JJ 267. Bilbao IpuiB 201. BEnb NereA 156. Galtzai: Ur MarIl 64. Eguzk GizAuz 28.
(Como segundo miembro de comp.). "Parasysmo, korde galtzea" Lar. v. HAUR-GALTZE, DENBORA-GALTZE, bidegaltze, buru-galtze.
Baruak, lo-galzeak, lan ta ibiller gogorrak. Mb IArg I 229. Onthasun galtzeak edo bertze nahigabeak. Dh 246. Juzgu gaistua dala lagunaren kontrako deungaro esate ta kleitu galtzeen ama. fB Ic II 227 (v. tbn. 210). Jende galtze geiago ez ikusteagatik. Lard 542. Arruit, Zeluan ta Nadorrak, / ango odol-galtze gogorrak. Yanzi 80. Bikaindu ez diranek eztitute zentzu-galtze oriek Iainkoaren agerraldietan. Or QA 171. Euren untzi-galtzea, "Otoiope"-ren ondapena. Erkiag Arran 165. Neska-laguntze ez, neska-galtze deituko nioke nik. MAtx Gazt 73. Udako oporrak zirala edo beste edonoizko egun galtzeak zirala. Etxabu Kontu 20. Hitzen segida galtze hori heldu zelarik, jo behar zuen bere izkribu paperetarat gure predikari errebelatuak. Larre ArtzainE 158. Oroimen-galtze edo amnesiarik gabe. MIH 324.
v. tbn. Hb Esk 214. Dv Lab 112. Vill Jaink 48. NEtx LBB 52. Berron Kijote 141.
(Tras sintagma nominal det.). "Alienación, abstracción de sentidos, kordea galtzea" Lar. "Aborto, [...] (V) seiña, (G, AN) aurra galtzea" Añ. "Parasismo, (V) zenzuna, (G) kordea galtzea" Ib.
Eta etsipena zer da? Itxaropena galtze bat, noski. Vill Jaink 136.
sense-2
2. (SP, Lar, ), galtzai (Vc ap. A).
Perdición. "Perdition. Hire galtzea hireganik, tua perditio ex te" SP.
Ebak hasten dü gure galzia; eta Maria da gure salbamentiaren hatsarria. Bp II 98. Zabal ta unetsu da gizona galtzaira daraman bidea. A Y 1934, 9.
v. tbn. CatLan 115. Ub 13. Xarlem 126. CatS 93. HU Zez 179. Xikito 3 (galzia). Galtzai: Ur BulaAl 1s.
azpisarrera-1
GALTZE-BELDUR. Miedo a perder. v. GAL-BELDUR.
Jaunaren eskuetan / ziur izango zaitut, galtze-bildur gabe. Gand Elorri 92.
azpisarrera-2
GALTZE EGIN. Perder, tener pérdidas.
Baldin zenbeiten obrá erra badadi, galtze eginen du: baina bera salbaturen da. "Il fera perte" . 1 Cor 3, 15 (TB eginen du galtzea; He kaltea izan, Dv kaltea jasan ). Fedeaz galtze egin ukhan dié. "Ont fait naufrage quant à la foi" . 1 Tim 1, 19 (Dv fedean kosta jo ).
azpisarrera-3
GALTZE-IRABAZI. Pérdidas y ganancias. v. GALDU-IRABAZI.
Galtze-irabazien gora-berak ikusten ari dan sal-erosleari. Inza Azalp 126 (hay otros 2 ejs. en la misma pág.).
azpisarrera-4
GALTZE IZAN (Aux. trans.). Tener pérdidas.
Iragan diren urthietan / galtze ginian hirekin. 'Nous avions des pertes avec toi' . Casve SGrazi 94.
azpisarrera-5
GALTZETAN (Salir, etc.) perdiendo. v. GALDUAN.
Beraz lurrak, deus bildu gabe, beretik eman du, eta galtzetan gelditzen da. Dv Lab 177 (v. tbn. 368). Laborantxa ari da galtzetan, legarrek eta atzeherrietako konkürrentziak lehertürik. ArmUs 1894, 78. Intzaur ondoaz jabetzen bada, itzala eta hiru gaitzuruak utzirik ere, ni naiz galtzetan beti. JEtchep 48. Hau badute onik diruz galtzetan atera direnek: ixil-ixila estaltzen dutela beren mina. Larre ArtzainE 313.
azpisarrerakoSense-5.1
(BN-baig ap. A ; Dv).
" Galtzetan saltzea, vendre à perte" Dv. " Galtzetan (BN-baig), vender a muy bajo precio" A. v. GALDU-GORDEAN (c).
azpisarrera-6
GALTZETAN EGIN. Fallar.
Bepetan eta hurbil hartz bat zankoten jin. / Ihiztariek tiroka... galtzetan egin! Ox 124.
azpisarrera-7
GALTZE TXAR. Mal perder.
Beltzak galtze txarra zuen, iduri zuen denak iretsi bear zituela. Izeta DirG 77.
galtze
<< 2 galera 0 / 0 gatzaldi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper