OEH - Bilaketa

445 emaitza ebaki bilaketarentzat

Sarrera buruan (29)


Sarrera osoan (416)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zikiratu.
tradizioa
Tr. Documentado al Norte, en la forma xik(h)iratu, en Leiçarraga, Oihenart y Duvoisin. Al Sur se encuentra desde mediados del s. XIX en autores guipuzcoanos y en Echenique; txikiratu es la forma mejor documentada; hay zikiatu en Udarregi y Pello Errota, y zikiratu en Txirrita. En DFrec hay sendos ejs. de zikiratu y txikiratu.
sense-1
1. (G-to, L, B, BN; Volt 61, SP (s.v. xikiratzea), H (s.v. xikhiratua); -kh- Urt IV 286), xikiratu (SP, Ht VocGr 339, H (G, L, BN); -kh- Urt IV 284 y 286, Dv, H), txikiratu (G, AN; VP 15r, Lar, (AN)), txikilatu (G; VocZeg 286), txikiatu (G-to), txikirotu (AN) Ref.: A (txikiratu, txikilatu, txikirotu, xikitatu, zikiratu, zikitatu); Lh (zikhiratu); Iz To (txikiatu) .
Castrar, capar. "Entero, no castrado, txikiratu bagea " Lar. "Châtrer" Dv. "C'est un homme d'une avarice sordide, un homme cupide, [...] kukusoa ere zikira liro (bortz sosendako) " Herr 17-10-1957, 4. v. zikitatu, irendu.
Badirade xikhiratuak zeruétako resumagatik bere buruak xikhiratu ukhan dituztenak. Mt 19, 12 (Ur (G) berak txikiratu ziranak, Or berak berena txikiratu dutenak). Emaztearen gaitzez xikira zedina adarreki ehorz zedin. "Celui qui se fit châtrer" . O Pr 137. Bortz urthe bethez geroz akhetxak xikhiratu ohi dira. Dv Dial 97 (It irantzi, Ur irendu, Ip osatu). Bildotsen xikhiratzekotzat, denbora eder eta eztia hautazen da. Dv Lab 272 (285 xikiratu). Beste bentaja batez / ornituba dago [zaldiya] / txikiratu gabia, / orra esan klaro. Noe 62. Zikiratzia merezi likek / olako kristau klasiak! Tx B II 223.
azpiadiera-1.1
(-kh- Urt), xikiratu (SP; -kh- Urt, H), txikiratu (VP 15r, Lar). (Part. en función de adj.). " Xikiratua, châtré" SP. "Cinaedus, haur gazte, gizon gazte zikhiratua, xikhiratua " Urt V 34. "Capado, txikiratua " Lar. "Acaponado, txikiranzduna, txikiratuaren [...] anza, anzoa duenak " Ib. "Castrón, akirina, aker txikiratua " Ib. "Châtré, castrat, eunuque" H.
Txer ardi txikiratuak guztiz asko ta txit pisu andikoak. Izt C 187. [Bildots] xikhiratuak barnean idukitzen dira hiru edo lau egunez. Dv Lab 272. Saldu zioten Jose Ejipton Putifar Faraonen gizon xikiratu, soldaduen agintariari. Ur Gen 37, 36.
azpiadiera-1.1.1
Haukien xingarra goriago, gogorrago eta gozoago da urde xikhiratu gabeena baino.Dv Dial 97 (It iratzi gabeena, Ur irendu bageena, Ip osatúrik izan eztiren urdena).
azpiadiera-1.1.2
(-kh- Urt II 167), xikiratu (-kh- Urt II 167, H), txikiratu (G ap. A; Lar, Añ (AN)). (Part. en función de sust.). Eunuco, capón. "Capón, txikiratua, iranzia, irindua, osatua" Lar (v. tbn. Añ). v. zikiro.
Ezen badirade xikhiratuak amaren sabeletik hala iaio izan diradenak. Mt 19, 12 (Ur txikiratu, Echn xikiratu; He ebaki, TB, SalabBN unuko, Samper osatu, Hual eunuko, Ip agor, Ur (V), Leon irendu, Ol, Ker iren). Esan zion Erregeak Asfenez, txikiratuen agintariari, artu zitzala Israelko semeetatik eta beren errege eta andizkien jatorritik. (Dan 1, 3). Ur ( in BOEg 1473; Dv ebaki, Ol, Ker irenburu ).
azpiadiera-1.2
xikiratu (H (+ -kh-)), txikiatu (G-goi ap. JMB At ).
"Châtrer un animal [...] femelle" H. "Extirpar los ovarios a la cerda" JMB At. .
sense-2
2. Castrar, podar. "Castrare vites, mahastiak xikhiratzea, zikhiratzea, ebakitzea " Urt IV 287.
sense-3
3. zikiatu. Castrar, apocar, quitar una parte.
Oiek al dira tatxak / errotariyenak? / naiz aundiguak izan / norberiarenak, / zikiatzen ditudala / zaku besterenak, / nunbaitetik jan biar / berak eztuenak. PEItz 50.
azpiadiera-3.1
Paraje garestira / degu akuditu, / gure kuarto apurrak / laiste ziran aitu, / Ataungo atsu orrek / zikiatu gaitu. Ud 103.
sense-4
4. zikiritu (AN-gip ap. Gte Erd). "Erlea zikiritu (ezti guzia atera) (AN-gip)" Gte Erd 194.
azpisarrera-1
XIKIRA-SARI (-kh- Dv). "Salaire du châtreur" Dv.
zikiratu
<< 2 zerratu 0 / 0 zikitatu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper