Harremana

    OEH - Bilaketa

    445 emaitza ebaki bilaketarentzat

    Sarrera buruan (29)


    Sarrera osoan (416)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 errai.
    sense-1
    (gral.; SP, Urt Gram 19, Lar, Añ, VocCB, Dv, H), erraia, errei Ref.: A; EI 124s; Etxba Eib .
     (Pl.). Entrañas, vísceras (sentidos prop. y fig.). "Entrailles, boyaux. Erraiak ilkhi nahi zaizkit " SP. "Arcas en un cuerpo, errai utsuneak " Lar. "Entrañar, erraietan sartu " Ib. v. haltsar, barrunbe. Tr. Documentado desde Axular en todas las épocas y dialectos salvo en suletino. Hay erraia con -a constitutiva en fr. Bartolomé (Ic I 67), D. Agirre (Serm 539) y Erkiaga (BatB 58). Encontramos un ej. de errei en Larramendi. En DFrec hay 9 ejs.
    Sartzen dute [...] lur erraietan dagoen presondegi belzera. EZ Man I 119. Barreneko koleraren suak eta irakinak errai guztiak erratzen [...] baiterautza. Ax 280 (V 187). Abrasatzen deust errai gustiak. Acto 173. Ezen Jainkoa dut lekhuko zein amultsuki maite zaituztedan Jesukristoren erraietan. " In visceribus Iesu Christi" . He Phil 1, 8. Oi eta amaren erraiak, alako eranzuera aditu zeueenak! Lar SermAzc 53. Neure erreietako seme bakarra. Ib. 49. Ango ezurrak eta barrengo erraiak berak ere agerian. Mb OtGai III 72. [Aberatsek] erraiak zarratuak baitituzte bere anaien beharren gañean. Mih 83. Anatomijak daukaz lau jenero [...] Splanchnologija edo errajen ganian irakasten dabena. Mg PAb 83. Ebaki erazo zuen bere illea neguaren erraia bazan ere. VMg 4. Gizon egin zaneraño Ama Birjiñaren entraña edo errai garbietan. Gco I 89 (v. tbn. errai en contexto similar: CatAnz 4, JJMg BasEsc 36, Astar II 270, CatLlo 21, JesBih 444, MarIl 73, Jaur 351, Lard 367, Legaz 66). Sartu barri atan usain txarra, atsa ta kiratsa asmetan dozu, erraiak nastuten jatzuz, sentikor zara. Añ GGero 74. Ikhusten du urrundanik dathorrela [umea], erraiak beratzen zaizko. Dh 434. Buruko miñ, erraietako estura, txixa ezin egiña. Izt C 98. Gazteak [...] / errexki guzietan du uste azertatu / Aitzitik zaharra, gogorra da erraiez. "La vieillesse est impitoyable" . Gy 99. Gure Jainkoaren errai urrikalmendutsuen bidez. "Per viscera misericordiae Dei" . Dv Lc 1, 78. Uhin batek [untzia] erraietan joiten du eta erroz gora aurthikitzen. Laph 223. Misteriyo aundi bat zure erraietan / nola bear zun gertatu. Auspoa 97, 68. [Iritzi okerrak] Juan Andresi gogortu zioten errai-barrua eziñ geiagoan. Ag G 123. [Mendien] arrizko ta burnizko erraiak eguzkitara ateratzen aidira. Ib. 189. Bazkun onen egikixunetatik geure erri maite onen errai ta zustraietara [...] barrenduko dan eznia. ForuAB 159. Bai, ire galbidea or daukan: or, ontzi orien erraietan gordea. Lh Yol 27. Garrondoko erraiak geiegi estututa edo [...] ajola aundiko miña artu du [borrokalariak] . Anab Usauri 91. Ixilleko arazo guzi-guziak erraietatik aztertzen eta ikustatzen asiko bagiña. "En las minuciosidades de los negocios privados" . EAEg 2-3-1937, 1185s. Errai gaiztoko semea. EgutAr 20-2-1959 (ap. DRA ). Seme-alabak ez dituzute / gorde zuen erraietan / gero nolanai uzteko danak / edozeiñen eskuetan. Olea 281. Bart nere barruan gelditutako errai-pixarrak gora botatzea nai al du? Berron Kijote 192. Erraietan sortu ginduzan erriari, bere nortasuna kendu. Etxabu Kontu 221. [Gezia] sartu eutson erraietaraiño. Onaind STeresa 56. Gorrotoa eta indarkeria munduaren errai-erraietan kokatuak ditugula. MEIG IX 96.
    azpiadiera-1.1
    (AN-araq-olza-erro, R, S; Aq, Gèze) Ref.: VocPir 263; Bon-Ond 140; Iz R 306; EAEL 295 .
     (Pl.). Pulmón. "Livianos, erraiak " Aq 38.
    [Lakhatsak] badütü [...] bihotza, erraiak. Ip Dial 24 (It birikak, Ur, Dv biri(j)ak).
    azpiadiera-1.2
    Hígado.
    Thatxadura, errai hirotuak deitzen dena ere, lotzen da gune hezetan bazkatzen diren xikhiroer. "Foie pourri" . Arch Gram 123.
    azpisarrera-1
    BIHOTZ-ERRAI (Pl.). El corazón y las entrañas.
    Bihotz-erraietatik dariola mintzabeharra. MIH 333.
    azpisarrera-2
    ERRAIAK JAN. Consumirse de impaciencia, de rabia, etc.
    Nekeagaz [...] nagoanean nire artean egosten ta erraiak yaten. Añ EL2 71. Martin, etxean ezin egonda [...], biurrikeri okerrak Paulari esan ondorean, aserrez irakiten, erraiak jaten, errira jetxi zan. Ag G 295.
    azpisarrera-3
    ERRAI-BIHOTZ (Pl.). Las entrañas y el corazón.
    Jesus maitiaren amoriua gizonen errai-biotzetan irazeki biar zuana. Bv AsL 164.
    azpisarrera-4
    ERRAI-ESTU (V-m-ple; Añ). Ref.: A; A EY III 302. Impaciente.
    Komentuko atean dago Alonso jauna, errai estu ta kezka bizitan. Onaind STeresa 44.
    azpisarrera-5
    GIBEL-ERRAI (V, AN, L, BN, R-uzt; Lar, Añ, Dv, H; gibelarrai G, L; gibelerrain T-L; bigelarrai AN-gip). Ref.: A (gibel-errai, gibelarrai, bigelarrai); EI 124. Tripas, entrañas. "Asaduras del animal, conjunto de sus entrañas, corazón, hígado, bazo, pulmones" A. "Fraise d'agneau" T-L. v. erregibel; GIBEL-HARRI (c, d).
    Ondo garbitu eta ipintzen da atea kazuela batean; [...] au guzia ongi berotua dagoenean, botatzen zaizka gibelerraiak. Cocinan 13s. Bazterrerat ezarriak zauzkaten hekien gibel-erraiak, gure ustez aztiarentzat. Prop 1891, 205. Bulharrak ere errotik / trukesez zaizko khenduak [Santa Graziri], / gibel-erraiak barnetik / kanporat dilindatuak. Zby RIEV 1908, 418. Gibel-errai ta erre-egosiak, / [...] usu ta arin garbi dituzte. Or Eus 160. Aspaldian gizenduko nitun zeruko miru guziak yopu orren gibelerraiez. "Offal" . Amez Hamlet 80. [Zauritik] gibel-erraiak jarioka izan. Berron Kijote 97.
    azpisarrerakoSense-5.1
    "(Sc), pulmones" A. "Poumon (S)" Lrq.
    azpisarrerakoSense-5.2
    (Arch VocGr, Foix).
    Hígado.

    errai

    errai
    << 2 erkin 0 / 0 erregretatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper