OEH - Bilaketa

445 emaitza ebaki bilaketarentzat

Sarrera buruan (29)


Sarrera osoan (416)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
doble.
tradizioa
Tr. Documentado en Leiçarraga, Lazarraga y algunos autores septentrionales del s. XVII, en el siglo siguiente en Cardaberaz (doblez areago ) y Lizarraga; a partir del XIX es usado tanto al Norte como al Sur, sobre todo en diálogos y bersolaris. En DFrec hay 10 ejs. de doble, uno de ellos septentrional.
sense-1
I . (Adj.).
azpiadiera-1.1
1. (S ap. Lrq ; SP, Urt I 336, Arch VocGr, H), dobla, dolbe.
Doble (en cantidad, en tamaño). "Double en quantité" H. En Lizarraga, Goyhetche, Soroa, Tx. Garmendia e Insausti se encuentra colocado delante del sustantivo.
Eta konfidanza hunetan nahi ninzén lehen zuetara ethorri, grazia doblea zindutenzát. 2 Cor 1, 15 (He, TB, Dv bigarren grazia bat, Ol esker-aldi bikoitz, Ker grazi bikotxa, IBk bi grazia, IBe bi pozaldi, Bibl bigarren fagore bat ). Orduko plazeren ordain, orai desplazer dobleak hartzen ditugunean. Ax 168 (V 113). Dugularikan zuek duzuen difikultate bera zuen letren irakurtzen, eskribatzen darozuegu eskuaraz, pena dobleaz. CartUrruñ 133. Ez zaitezela besti arroba doblez. He Mc 6, 9 (Dv bi xamar hartu gabe ). Joanbeargindúke trabáju bila; eta bekatáriek motibo doblearéki. LE ( in BOEanm 394 ). Doble gaitz bekatuéna. LE Kop 143. Egatuzé arima errezibitzerá Birjin ta Mártiren koróna doble. LE JMSB 122. Ikhusten beitzuten probetxu doblia: / Bere hona eta besteren damia. Arch Fab 223. Doble karga bademote laster abereari. Gy 121. Diote, onborrak ebakiz, atheratzen dela irabazi doblea. Dv Lab 369. Lurra zikintzen da, eta artua gelditzen da belarren azpiin, eta biar du dolbe denbora. Sor Bar 75. Eta sillaren estalki oiek zer dira? --Oiek? seda doblia. Iraola 113. Gixon pobriek, neke dobliek. (V-ger). AEF 1921, 52. Haur haurretik, zain-doblea agertu zen, pegar eta ferretak, betherik, jostetan zeramazkala. Barb Sup 145. Horri zerga doble bat / Eman dakiola. LuzKant 87. Gu gosiak eta berak / razione dobliak! Yanzi 102. Iri pagauko ostak balixo doblie. And AUzta 54. Jornal doblia ekarriko dut / nik etxerat urrenguan! Mattin 134. Esan zaiok nere aitari eskatron doblea emateko. JAzpiroz 31. Idiak doble denbora bear izaten zuten. Insausti 129.
azpiadiera-1.1.1
(Tras gen.).
Bi orduko lanean Ondartzak Begi-Txikiren doble belar ebaki bear zin. TxGarm BordaB 83.
azpiadiera-1.1.2
" Doblea, double, deux fois répété" H.
Othoitz doblea bada, hitzak berak aditzera ematen duen bezala, da othoitz behin baño gehiagotan egiña. EZ Man II 161. Bihur diezazuegun / laudorio doblea, / zergatik darokuzuen / zerok [corrección del editor] eman antzea. EZ Noel 19. Berriz ere ditutzula, / Iauna, esker dobleak, / zeren boztu baititutzu / ene begi tristeak. Ib. 79. Berdin Domine ne-n ordean, erranen nituela arrosario dobleak. Elzb PAd 21.
azpiadiera-1.1.3
Doble, que consta de dos elementos. v. bikoitz.
Chateussen gaiñean uesteko partetik badu mendi handi doble bat bertzeak baiño handiago. INav 97. Jin zituian jandarmeak, / zortzi ongi harmatuak, / mañotak einik berriak, / dobliak, / boletekilan guziak. FrantzesB II 25. Teatro ezkerreko izkinan ezartzen dute zurubi pare bat. Zurubi doblearen mailak gora igaiten dira lau satanak. Ox 50. Heldu izan ziren jainko doble batzuen sortzerat, jainko baten izen latinari, herriko bertze bat eratxikitzen zitzaiola. Lf CEEN 1973, 123. Egün ikhusiko tützie / gure frisat doble eta bakhünak. 'Nos entrechats doubles et simples' . Casve SGrazi 26.
azpiadiera-1.1.4
Gizon gogo doblatakoa [='que vacila entre dos opciones'], inkonstant da bere bide guzietan.Lç Iac 1, 8 (He gogoa partitua duen, TB dudatzen duen, Dv gogoa bi aldetara dadukan, Ol gogo-bikoitz, Ker gogo-bikotx, IBe gogo biko). Xahu zatzue zuen eskuak, o bekhatorosak, eta garbi zatzue zuen bihotzak, o gogo dobletakoak. He Iac 4, 8.
azpiadiera-1.2
2. Falso, hipócrita.
Ez aditu itxurapen egiten duenari, / Barkhatuko etzioat halako dobleari. EZ Man I 14. Gaitzetsten tutzu oraño / Odol isurtzailleak, / Fiñean gaitzetsten doble / Eta tronpatzailleak. EZ Eliç 300. Presuna sinpleak eta egiatiak ditu maite, eta ez dobleak eta artifiziosak. Ch III 54, 14 (SP enganari, Mst inganazale, Ol, Leon gezurtia). Astúto dobleen malurreriak. LE ( in BOEanm 341 ). Biotz doble malizias béteak. Ib. 713. Jangoikoak madarikatzen ditu biotz tolestu edo dobleak, aoan bat ta biotzean beste bat darabiltenak. Mg CC 161 (CO 239 bijotz tolestubak).
sense-2
I . (Sust.).
azpiadiera-2.1
1. (gral.) Ref.: EAEL 190; Elexp Berg. .
Doble cantidad, (el) doble. "Doble. Orrek nere erdirik eztau lan eitten da doble (edo doblia) irabazten dau " Elexp Berg. . "Artikuluarekin zein gabe esaten da" Ib.
Paga iezozue doblea bere obrén araura: hark erautsi ukhan drauzuen kopán eman iezozue doblea. Apoc 18, 6 (Echn doblea [...] doblatuz, TB doblezka, Dv bikhun [...] bietan, Ip bitan [...] bietan, Ur (G) bitan, Ker baita alako bi be, IBk halako bi, IBe bi halako). Drakma zen dineroak bezenbat balio zuen peza bat, eta didrakmák, doblea. Lç Decl ã 2v. Pobreonenzat oi gatxik asko, / aberatsonek doblea. Lazarraga A24, 1196r. Berze aldi batez itzul akezu ontasuna. / Eta gehiago berret ezakezu doblea. EZ Man II 130s. Bere somaren doblia. Tt Arima 118. Iruogei urte dú ekarzendidála ogi-erdibát; egún zure ongi etorriaréki dakárra doble. LE ( in BOEanm 658 ). Urthe azkena beno lehen / Alhorrek doble eman zuten. Arch Fab 171. Leheneko doblea ematen zutenak. Dv Lab 103. Orra bada nik pagatuko niyoke seguru eta doble. Sor AKaik 121. Gaztetan ere txarra da eta / zartuta berriz doblia. EusJok 40. Handik aurrera doble irabaziko genuela esanaz. Arti Ipuin 23. Doblea beti doblea izan, da Ondartza pamatuak galdu zin apustua. TxGarm BordaB 83. Txantxangorria alako doble azi zan. BBarand 42. Gabon-sari legez emon euskuezanak: azukrie, bestetako doble; orixue be olan. Gerrika 64. Ez dek jokatzeko modukoa doble korritzea. Albeniz 211.
azpiadiera-2.1.1
" Zure doblea daramat, j'emporte, je porte double plus que vous" H.
Ni baño obia biar duela / zure doble ebakitzeko. Tx B I 223. Nere doblia ebaki baietz / egiña zeukan papera. Ib. 216. Hunek adina izan behar du / bere andriain doblia. Mattin 73.
azpiadiera-2.1.2
Emen jendia alkartu zaigu / pentsatzen gendunez doble.Lizaso in Uzt Noiz 100.
azpiadiera-2.2
2. + duble. Traducción, copia traducida.
Plazer andia rezebitu nuen zure kartaz eta bai zuen errege jaunaren komisionearen dubleaz. "El traslado de la comisión" . MRos 12a.1r. Gure depütazioniaren edo komisioniaren doblia edo kopia bat. Etchart 3.1v.
azpiadiera-2.3
3. Doble, pliegue.
Orí ikustendá, ta án [telaren] doblebátean burubát burriñasko txapelaréki. LE ( in BOEanm 82 ). San Prantziskoren kordoetxo bat / gerriyan iru doblean. (Canc. pop. in SMitx Aranz 124 ). Bere oieko gañeko maindiria bi doble eginda jartzen zioten. Salav 68. [Gerrikoa] askatu eta bi edo iru dobla eginda. Zendoia 187.
azpiadiera-2.4
4. Hipocresía, falsedad, doblez.
Zeiñen gogoan ezpaita falsukéria edo doblerik. LE ( in BOEanm 341 ). Exkusatugábe deus gogoarén falsukéria ta dobleén medios. Ib. 341.
azpiadiera-2.5
5. (Pl.).Duples (en el mus).
Erregiak eta battekoak, erdiak eta dobliak badabiltza han oiuka. Zub 22. Eta gero, ba nituen paretarat doble batzu frango zailak. SoEg EG 1958 (3-4), 135.
sense-3
III . (Adv.).
azpiadiera-3.1
Doblemente.
Haien etsaiak baitira doble azkharrago, eta baten biga. Tt Onsa 169. Doble, bada, bearkodúgu zerbitzátu. LE in BOEanm 101. Doble nekóso izaindá. Ib. 235. Arimarén edérra adornatzenzué doble gorputzarén edertásun admirábleak. LE JMSB399. Zelo fiña, itze dóble séndoa, au dá ánsia ta anhélo andibát Jangoikoaren gloriarén, ta arimen salbazioarén. LE Ong 50bis.
azpisarrera-1
DOBLEAN (Apostar, etc.) al doble.
Doblian ere asko / egin zan trabesa, / batzuek berdiñian / estu eta presa. Ud 153. Jokatzeko aurretik doblian / izanduba da trabesa. EusJok 154. Dirua doblean jartzen zuten Maizen alde. Albeniz 190.
azpisarrera-2
DOBLEKO (Tras gen.). Del doble del tamaño (de).
Lagun ura Jose Azpillaga zan, Errezilkoa, nere dobleko mutilla. Albeniz 63.
azpisarrera-3
DOBLETAN. Multiplicado por dos.
Kapital hori gastatu balu / beharragoko obretan, / bertze aldiko estimua're / izanen zuen dobletan. Mattin 66.
azpisarrera-4
DOBLEZ (Urt, H), DOBLAZ (Lar, H). "Aequivocatio, bi aditzetara, aditze doblez" Urt I 336. "(Al) doble" Lar. "Doblez (L), doblaz (V, G), double (pris adverb.)" H.
Kondatzen bazen buru, ez hainitz ikusten; / Bainan odol zainetan doblez erakusten. Hb Esk 50. Dithurbide, miriku eta baldar-aphez, / Bere eginbidetan prezagarri doblez. Ib. 118. Proga emango dizut / lenagoko ordez, / beste iñori bañan / gustorago doblez. Bil 155. Huni, pasoka, doblez jokoa / Jin zaion eskura. Ox 131.
azpisarrera-5
DOBLEZ AREAGO (H; doblaz a. Lar, H), DOBLEAZ AREAGO. "Doblado más, doblaz areago, birretan geiago" Lar. "Doblez, doblaz gehiago, areago, double plus" H.
Zeren itsasoz eta leihorrez baitzabiltzate judu berri bat egitea gatik; eta egin ditekenean, errendatzen baiduzue ifernuko seme, zebonek baiño dobleaz areago. He Mt 23, 15 (Dv areago bietan ). Al dezun Ondasunik aundiena zure erara pensezazu: doblaz areago ta andiago Ontasun ori berriz ta askotan egizu. Cb Eg II 32 (Dv LEd 69 doblez).
azpisarrera-6
DOBLEZ GEHIAGO (H, + doblaz g.). "Double plus" H.
azpisarrera-7
DOBLEZKO. Doble.
Bortz ilhabethe gabe, Zumalakarregi / Zortzi mila soldaduz inguratu ungi; / Denak ziren menditar bere nahizkoak, / Beldur etzituztenak lerro doblezkoak. Hb Esk 161.
azpisarrera-8
HIRU DOBLE. Triple. (Los ejs. no son de interpretación segura).
Iru doblako amoriyua / tximista bezin zorrotza, / iru tirotan utzi zizuten / zuri senarra ill-otza. Tx B I 58. Amoriyua iru dobletan, / tximixta bezin zorrotza, / iru tirokin utzi zizuten / zuri senarra illotza. Tx B III 62.
azpisarrera-9
LAU DOBLE. "Bihurtzen dut laur doble (Ax), reddo quadruplum" SP.
Neure onen erdiak emaiten derauztet probei, eta baldin nehor enganatu badut, bihurtzen dut laur doble. (Lc 19, 8). Ax 247 (Lç halako laur, He halakorik laur, TB lauretan hainbertze, Oteiza y Brunet lau bider geiago, Dv laurkun, Leon batentzat lau, Ol, Ker, Or, IBk e IBe lau (h)alako ). Eta noribaiti inbadiót perjuiziorík, laur doble itzuli nai diot. LE Ong 23v.
doble
<< dilindaka 0 / 0 done >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper