Harremana

    OEH - Bilaketa

    181 emaitza ebagi bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    sikatu.
    sense-1
    1. (H), sekatu (H, Lh; -kh- VocBN, H), siketu.
    Consumir(se), debilitar(se), marchitar(se). "Maigrir" VocBN. . "Sécher, rendre maigre, faire perdre de l'embonpoint. Umea hazteak emaztea, behorra... sekatzen du " H. "Sécher, dépérir" Ib. " Haur hori sekatzen ari zaiku, cet enfant dépérit" Lh. " Gaueko lanak gizona sekatzen du " Ib.
    Atsekabek ene gorputza sekatu dute ilhetien berotasunak sukhaldea nola. Harb 339. Ene bihotza doloreak flakaturik, sekatu zait belhar iguzkian idortuaren gisa. Gç 47. An daukagu gexua guztiz sikaturik. DurPl 105. Artu eban kalentura gogor, geldi geldi oiñeen ganian ebillela sikatuten eban batek. JJMg BasEsc 278. Urten eban zulotik emakume batek, aillagiña penitenzijaz sikatuba, eguzkijagaz baltzituba, [...]. Ib. 238s. Amak berriz sekatua / zeukan errapia. Tx B II 218.
    azpiadiera-1.1
    + sekatu (G-av, AN-gip-larr-erro ap. Echaide Nav 250-51). Secarse, marchitarse (las plantas, los árboles).
    Sekatu zen henoa o belarra eta erori zen lorea . FamInst 856. Imiñi daiguzan larrosasko koroiak sikatu baño leenago. JJMg BasEsc 192. Igartu zan beriala piko ondua. [...] miraritu ziran, ziñuela: zelan beriala sikatu da? Ur Mt (V) 21, 19-20 (Ur (G) legortu ). Elorri zuria loretan dagoenean, bildu loreak, sekatu ta jaso. Ostolaiz 19. Belarra segaz ebaki ta sekatu edo igartu egin bear izaten da. Albeniz 20.
    azpiadiera-1.1.1
    Aintzineko fazada zur kolona idorrez edo sekatuz. (1763). SenperEus 154. Ebagi oin, edo zapatien neurriko intxaur azala, esegi zugateko laratzuban, eta zelan doian sikatubagaz intxaur azala, alaintxe juango da osatubagaz gexua. Astar II 38s.
    azpiadiera-1.2
    Secar(se), quedar(se) yerto, inútil.
    Negar da zizpuru guztiyak eztira zoriyoneko egiten gaitubeenak; ezta Jangoikoen esku sagradubak sikatutia merezi dabeenak. Zuzaeta 160. Orra emen gizon bat eukana eskuba sikaturik. Ur (V)Mt 12, 10 (EvL esku bat sekatua zuena; He elkortu, TB, SalabBN, Ip, IBk (e)ihartu, Ur (G) legortu, Ker igartuta).
    azpiadiera-1.2.1
    (Con instr.).Consumirse (de); quedarse yerto.
    Igarturik eta sikaturik gizonak bildurren bildurrez, ozta ozta eukiko dabe oñen ganian egoteko podererik. Astar I 90. An ikasiko dozu: zeure gorputza apainduten, guzurrak esaten, [...] onestidadia galduten, enbidijaz igartuten, kodizijaz sikatuten, gorrotoz ixioten, luxurijaz atsituten. fB Ic I app., 18s.
    azpiadiera-1.2.2
    (Part. en función de adj.).
    Batek irakusten dau oin ebagija, bestiak beso sikatuba. Astar II 277.
    azpiadiera-1.3
    Secarse, quedarse sin carne.
    Azalak azurrai oratuta eukeezan, ta eurak bere sikatuta eukeezan, elbitza legez. fB Ic III 179.
    sense-2
    2. (V; Lar, Añ, H (V)), sikutu (H), sekatu (G-nav, AN-egüés-erro-ilzarb-olza; Urt, H (+ -kh-), Lh), sekotu (H (+ -kh-)), siketu (V-gip) Ref.: Bon-Ond 160; A; Iz Als (oinezturi), ArOñ (sikatuta); Echaide Nav 248; Etxba Eib; Elexp Berg. .
     Secar(se). "Assiccessere" , "assiccare" Urt II 459. "Deshumedecerse, secarse, enjugar" A (que cita un ej. de Dial). " Bokheta sekatuko da " Lh. " Euzkittan sikatu naiz uretara jausitta gero. Euzkittan sikatu dot soñekua " Etxba Eib. .
    Eztarria sikatu ta garraztu artean. Mg PAb 197. Sikatuten jako miña. Mg CO 78. Ondo sikatu ez dan gaztaia gazi antz egoten da. Ur Dial 87 (It, Dv, Ip (t)xuk(h)atu). [Lurrari] gana sikatuten jakon neurrijan dua ura bere igonaz beetik gora. Ib. 44 (It, Dv, Ip idortu). Sikatu barik / bere erroparik. Azc PB 291. Sikatu barik / eukazan Marik / urdin zerutar begiak. Ib. 163. Amak etxeaurrean siketuten itxiriko jantziak. Bilbao IpuiB 264. Sikatu plana, querida Santa Ana; sikatu papel, querido San Miguel. (V-m). EZBB II 110. Treiñeru zar bat liortu edo sikatzera. Etxabu Kontu 18. Illea busti ondoren, iguzkiak sekatuko dio. Ostolaiz 89. Eskatu geuntsen baimena an su bat egiteko bere onduan pixka bat siketzeko. Gerrika 54.
    azpiadiera-2.1
    Erraulaak batu ezkero, itxiten jake ilten ta sikatuten; eta sikatu ezkero, joten dira almerizian edo motralluan. Ur Dial 17 (It, Dv, Ip idortu).
    azpiadiera-2.2
    Secar(se), dejar, quedarse sin agua. "Sécher, mettre à sec un ruisseau, une fontaine. [...] Sécher, cesser de couler" H. " Ithurria ez da behin ere sekatzen " Lh.
    Isuri eban bere edontzija arako Eufrates ibai andijan, eta sikatu eban bere ura, prestetako bidia. Ur Apoc (V) 16, 12 (Ur (G) agorrerazi, Ip agorerazi, Dv, Echn, Ker agortu, Ol idortu ). Osin eta sonda iñoz sikatu eta agortu ezin leiyana. Ur BulaAl 34. Naiko luke bereala / sekatzen balira [ibaiak] . Ud 107. Iturritxo bat mututu oi dan erara bardin / agorrillean sikatutean urik baga. AB AmaE 133.
    azpiadiera-2.3
    (Fig.). " Egarriak sekatzea " H. "Sécher de soif" Ib.
    Eztüzüla nahi, zureganik hürrünt nadin barurik eta sekatürik. Mst IV 16, 3 (SP iharturik, Ch, Ip agor, Echve 474 legorrik, Ol agorrik, Pi legor, Leon egarri).
    azpiadiera-2.4
    (Part. en función de adj.). "Seco" Lar.
    Beldürrez ene arima lür hur gabez sekatü bat bezala gertha dadin. Mst III 3, 6 (Ch lur agor eta idor baten pare, Ip ütsaltürik, Pi lur legorraren antzekoa).
    sense-3
    3. Enjugar (un líquido).
    Beronikak siketarren / Kristoren izerdia. Añ EL2 197. Seka zazkik malku oiek. Sor Gabon 49s. Begietatik asi jat euria; / [...] / eskuaz emen nabill sikatu eziñik. AB AmaE 314. Izardia sekatuz. BBarand 85.
    sense-4
    4. (G-azp).
    Estreñir. Cf. BARRUKO SIKU, SIKU IBILI.
    Beerakoa dagoenean, barrenak sekatzeko, azal ori uretan egosi [...], ta jan ondoan artu. Ostolaiz 78.
    azpisarrera-1
    SIKATUAN (Estar, etc.) seco.
    Alan egin genduen, eta bagengozan [suaren onduan] erdi sikatuen. Gerrika 54.
    azpisarrera-2
    SIKATU ERAGIN (sekeragin Urt II 459). Hacer secar.

    sikatu

    sikatu
    << sendo 0 / 0 2 soski >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper