OEH - Bilaketa

83 emaitza dantzatu bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
txalma.
etimologikoa
Etim. Préstamo románico; cf. cast. ant. (y dialectal) salma.
sense-1
1. (gral.; Lar Chaho (<ch->), Dv y H (<ch-> V, G), VocCB , Zam Voc ), xalma (AN, B, Sal, R) Ref.: A (txalma, xalma); Elexp Berg; Izeta BHizt2; ZestErret .
"Albarda" Lar. "Enjalma, albarda ligera" A. "Astoari edo zaldiari ganajatekotarako bizkarrean jartzen ziaon egurrezko garraiagailua" Elexp Berg. . " Zaldi orrek txalma berrie bear du. [...] Zaldi orrek xalma ederra du " Izeta BHizt2. . Cf. VocNav s.v. chalma. v. 1 basta, arbalda.
Gameluaren txalmakiñ [estali]. AA III 632. Txalma, zeñaren gañean esertzen dan, loia izango da. Ur Lev 15, 9 (Dv arbalda, Ol aulki, Ker jarleku, BiblE zela). Txalma txalma gañean / arto lizundua maiean. Izt, carta a JJMg 35. Arrigarriagoa da beren lanbide guztiak nola egiten dituzten aiñ ondo [zamari oiek], kabresturik, txalmarik, ubalik, eta perrarik bage. Izt C 184. Edo, aien mendean / gelditzen banaiz ni, / ifiñiko dizkitet / gañean txalma bi? It Fab 65 (en boca de un burro). [Astoak] azkor eukan lepoan / narruzko txalmea. Azc PB 53. Bere bi mandorik onenen txalma ta tresnak. Berron Kijote 176. Mandoen txalmak eta mantak jarrita moldaturiko oea. Ib. 173. Bere txalma-oean etzan zan. "Se tendió en sus enjalmas" Ib. 176.
v. tbn. Lard 429. EZBB I 46.
azpiadiera-1.1
xalma (AN, Sal, R ap. A ).
"Baste, almohadillado que para comodidad de la caballería lleva la silla de montar o la albarda en su parte inferior" A.
sense-2
2. (V-m, AN-5vill; VocCB ).
"Fig., chasco, petardo" VocCB. .
Belea gelditu zan / sabel utsarekin. / Lausengarien itza / duenak sinisten, / onelakoxe txalmak / ditu eramaten. It Fab 68 (Azkue traduce "zurra"). [Leoia] alderatu zanean / baso barrenera, / an dijoaz tximuak / arbolen gañera. / Amorratutzen zaio / txalma andi onekin. Ib. 76. Onela gerta oi da, kristabak, / maiz urrutiko gauzakin, / argatika guk bizi beagu / gure errepain zarrakin, / geldi ez gaitezen, asko bezela, / gero txalma andi batekin. Ib. 143. Bigarren txalmak dauzka / txit ereztaturik [anaiak] / urrengoan ez dute, / egiten kasorik. Ib. 85 (se refiere a la fábula del pastor y el lobo).
sense-3
3. Robo, golpe.
Aitortu eragin zioten, zan bezela, Villarrealgo indianoari eman zion txalma, eta mesede onen sariya eman zioten dantzatu eragiñaz nai ez zuan fandangua soka batetikan zintzilika. Apaol 98s (ref. a un ladrón que roba en casa de un indiano). Eta, zergatikan bota bear zaizkit neri txalma guztiak, izanik danak okerra egin genduanak? Ib. 96 (Azkue traduce "culpa").
azpisarrera-1
TXALMAPE. Lugar debajo de la albarda.
Rakelek ezkutatzen ditu idoloak gameluen txalmapean, ta esertzen da gañean. AA III 631s. Miratu zituan Labanek txalmape ura ez beste lekuak. Ib. 632. Zaldien lepo lurrun-iarioak txalmapetik lasatzeko. Ibiñ Virgil 93.
txalma
<< soinu 0 / 0 1 txipiritona >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper