OEH - Bilaketa

214 emaitza dantzari bilaketarentzat

Sarrera buruan (11)


Sarrera osoan (203)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
moteldu.
tradizioa
Tr. Documentado en todos los dialectos literarios, excepto en suletino. En DFrec hay 9 ejs. de moteldu .
sense-1
1. (c. sg. A; Lar, Añ, H; -th- SP, Urt I 159, Lecl, Dv, H), moteltu (/mõtheltü [proparoxítona]/ S ap. Lrq) Ref.: A; Lrq .
Hacer(se) tartamudo; ponerse balbuciente (la lengua). "(Hacerse) tartamudo" , "(hacerse) balbuciente" Lar. "Trabarse la lengua" .
Gertha bazekion sobera edatera, eta handik mihiaren motheltzera. Ax 405 (V 264). Moteldu, ta lotu da nere mingaña. Cb Eg III 311. Miña moteldu. Mg PAb 208. Gizakume edo emakume gaixoa, edanaren ondoren [...] turbatzen eta moteltzen danean. Gco II 60. Mingaña agitz moteltzea. Ib. 60. Mingaña motelduta. JanEd I 58. Tirlitorlo miiña moteldu-ta. A BeinB 72. Erantzun eban, dana moteldurik. Ag AL 118. Zer esan ezekiala ta erdi moteldurik gelditu zan emakumetxoa. Ag Kr 102. Ilhuntzen begia, motheltzen mihia. Ox 203.
azpiadiera-1.1
Perder la facilidad de expresarse en una lengua.
Ta zekiten [aur-euskara] pisk orretan ere moteltzen dira ango [erdal-erriko] beren lanak bukatu horduko. Mb IArg I 53. Ain aldi luzez euskerarik entzun ez nebalako [...] sortu ta moteldu nintzan. Eguzk LEItz 17.
azpiadiera-1.1.1
Zer esan biar jake edan daruenai alborunzka ibilteraño, begiak lausotu, berba moteldu, ta ondo ebagi ezinda jarteraño? CrIc 73.Berbia moteldu. Mg PAb 65. Memoriya auldu, / izketa moteldu. Tx in Imaz Auspoa 24, 139. Nigarrak mintzoa moteltzen ziolarik. Or Mi 10.
sense-2
2. (G-to-nav ap. A; H; -th- SP).Entumecer(se). " Eskua hotzez motheldu zait " SP.
Tristezia da lurreko edertasun guzia ebakiten duen eta animalia guziak harpaz motheltzen dituen negu gogorra bezala. SP Phil 466 (He 472 gorputzak gogortzen eta gathutzen). Ez zaiken [...] hogoi minuta baino gehiago [arraintzan] arizan, zeren eskuak moteltzen baitziren. Etchebarne 35.
azpiadiera-2.1
Artan, euliren miñik doi dute, / moteldua baitute ezten. "Se le ha embotado el aguijón." Or Eus 347.
sense-3
3. (V-gip, G-goi; H) Ref.: Etxba Eib; JMB At; Elexp Berg.
Debilitar(se), decaer. "Devenir [...] sans courage" H. " Oso moteldua naiz ondoez onekin " Etxba Eib.
Etzera moteltzen, zartzen eta iltzen. AA I 34. Gizon adiñean sartu bat bere neke, kezka ta egin bearrakin moteldua ta illundua. AA III 364. Oso txaldandua, moteldua, gazterik auldua. Ag G 65s. Sarritan okertu ta moteldu ta gexotuten dira. Kk Ab I 21. Pixkanaka moteldu nindeke, zartu nindeke. Or QA 176. Orain ez al gabiltza / naiko motelduta? Uzt Noiz 119. Oso moteldu zanean [azaria], txiri bat agin ordotzen barrungo aIdetik jarri ta sokakin ondo lotu. JAzpiroz 140. [Osabak] egunean bi buelta egiten zituan, moteldu zan arte. Ib. 42. Zu baldin bazabiltza / moteldu antzian. Ostolaiz 112. Kea edo azufrearekin erleak moteldu edo il. Ib. 137.
azpiadiera-3.1
Debilitar(se) (una parte del cuerpo).
Dijestiua nagitu egiten da eta biotza moteldu. Oñatibia Baserria 18. Sabela ezeze esku-oñak be guztiz daukaz motelduta. Bilbao IpuiB 209. Nere begiak moteldu egin ote-dira? NEtx LBB 24. Irurogei ta amar urte arte ez diot [dantzari] utzi. Orain ankak moteldu zaizkit. BBarand 88. Luzaroko ixilaldiak ez dio batere etorria urritu ez eztarria moteldu. MEIG II 105.
azpiadiera-3.2
Txit berotzeraño eta buruak moteltzeraño [...] jan eta edan. Gco I 148. Begiak itxi zaizkit, / burutzar au moteldu. "Se me entontece". Ldi BB 10. Burua asko moteldua daukat. Uzt Sas 20. Burua ark [perlesiak] oso moteldu zidan lenaz gañera. Ib. 21. Burua motelduta. Insausti 130.
azpiadiera-3.3
(G, AN, L, BN, R ap. A ; H, VocB ) .
(Ref. al sonido). "Perder en parte el sonido, eco o vibración" VocB . "Apagarse el sonido de una campana" A.
Gordin-soiñua moteldu-âla. Or Eus 91. Harridurarekin botza moteldurik. Mde HaurB 20.
azpiadiera-3.3.1
Debilitarse (la voz).
Lengo abots zolijak / Motelduak dabez. Euzk 1930, 522. Aisa moteltzen baitzitzaion [mintzoa] . "Facillime obtundebatur [vox]" . Or Aitork 129. Udarako bero zapa1ak asten diranean [...], txantxangorria ere moteldu egiten dek. Ataño TxanKan 20.
azpiadiera-3.4
"Perder sa qualité de volante, en parlant d'une paume" H. " Pelotia moteldu, sake txikia egitera jarri" Elexp Berg. " Pelotia busti ezkero moteldu egiten da " Ib.
azpiadiera-3.5
Entristecerse.
Joan zan etxera moteldurik. Echta Jos 174. Egualdi onekin eta ik esan bear dituenekin arras motelduko gaitunalakoan nago. Anab Usauri 89.
azpiadiera-3.6
Mortificar.
Adi elkor, lurreko lizunkeri aientzat, moteldu ditezen. (Col 3, 5). Or Aitork 206 (Lç mortifikatu, He hildumatu, Dv y Bibl hilarazi, Ol e IBe ito, IBk hil). Beren griñak oso moteldurik ez dauzkatelako. Or ( in Gazt MusIx 30 ).
azpiadiera-3.7
" Moteldizu argi ori, biziegixa dago ba " Etxba Eib.
Zeru-zolako argia, moteltzen asia. Anab Poli 73.
azpiadiera-3.8
Decaer (la conversación). " Oien solasa moteltzen ari da (AN-5vill)" Gte Erd 177.
Bion ojuak gora bezela besteen jarduna moteldu. Pixkana-pixkana guztion arreta aiekanatu zan. Anab Usauri 16.
azpiadiera-3.9
Bai aldra batekoak eta bai bestekoak aspertzenago ta moteltzenago yoiazan, banaka banaka isilduaz.Erkiag Arran 141.
azpiadiera-3.10
Garai artan, olak moteltzen asiak nunbait, eta lana gutxitzen asi-edo. JAzpiroz 15.
sense-4
4. (c. sg. A; -th- Lecl). "Bredouiller" Lecl. "Tartamudear. Motelduz (L, BN), tartamudeando" A.
Minzatu nai zuelarik Joel Profetak, abiatu zen motelzen. GoldSerm 209. Moteltzen bada, mintxotuko da / lêngoa berriz esanez. "Si balbucea" . Or Eus 87.
azpiadiera-4.1
(Fig.).
Samingarri dan gauza esaten / ez nintzake motelduko. Lasarte ( in Uzt Noiz 129 ).
sense-5
5. Perder el carácter salado. " Gazitzia eiñ dozu baña ez dakitt nola eiñgo dozun moteldutzia " Etxba Eib.
Baña gatza gezatu (moteldu) badadi, zertaz gazituko duzue? Ir YKBiz 255.
sense-6
6. Perder el entusiasmo, sentir desagrado.
Batezere dantzariak Aurreskuaren beso azpitik igaro ziranean, moteldu ta arritu zan. " Il se montra moins conciliant" . Lh Yol 31.
moteldu
<< marika 0 / 0 mukertu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper