OEH - Bilaketa

63 emaitza danga-danga bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 zeinu.
etimologikoa
Etim. De lat. signum.
sense-1
(BN, S; SP, Lecl, Arch VocGr 195, VocBN , Gèze (zeñü), Dv (BN, S?), H (L, BN; zeñu S)), seinu (SP), zainu Ref.: A (zeiñu); Lrq (zeñü) .
Campana. " Entzun duzu zeinua? avez-vous entendu la cloche? les heures qui sonnent?" H. "Esquila, campana" A. v. ezkila, kanpai. Tr. Documentado en textos septentrionales (sobre todo suletinos) y en Azkue.
Zeinuak deraunzano, zinzarrotsa ioralterano. O Pr 433. Sinhesten dut eliza saindiak Iesu-Ordenatu diala, egunian hiruretan elizako zeñiak populu fidelen arian ioerazi litian. Tt Onsa 48. Atharratzeko zeñiak berak arrapikatzen. ChantP 286. (v. tbn. Balad 73) Enzüten dütüzie bazterretan / zeñiak orotan arizen / harmoniak zelütik / beteizie arrapostü emaiten. Xarlem 1179. Badire ordean gizon batzu diotenak ezkila edo zainu [sic] bat baizik aditzen ez duenak, ez duela aditzen soinu bat baizik. Elsb LehE 58. Zeinuak (ezkilak) ere egokiak ditu ta uri askotan baino geiago. A Ardi 44. Eta berehala, bere baitarik jo eta jo hasten da Salbatoreko zeinua. Barb Leg 126. Azkenian, haatik, senhargei bat ediren zian, bai eta hirugarren ikhusalditik landa hirugarren egünian, zeiñia joitian, elizan bathüko zirela, aphezak ezkunt litzan. Mde Pr 122. Holako berriak hedatzen dira neskato gazteen artean, elizako zeinuez barreituak bailire baino fiteago. Larz Iru 20.
v. tbn. Ip Hil 5.
azpiadiera-1.1
(BN-baig ap. Satr VocP; SP).
Campanada. "Son de cloche" SP. " Zeinu, tañido de campana" Satr VocP. .
Zeinua enzun nahi eztuianak ez korda tira. Saug 108 (tbn., con algunas variaciones, en O Pr 432). Eskoláen hásteko phüntín, ametsetáik nündüzün Ameikétaat abiún, eta zeñía éntzün düdanín, úste ükhen dit untzíen abiatzéko zéñü dángà zéla. Lrq Larraja RIEV 1935, 137. Halako zapartetan zabilan ezkilak... zeinurik ez zuen! Barb Sup 138. Ilhuntzetan etxeraino aditzen nuen noiz edo noiz Belokeko zeinua. Othoizlari 1954, 13. Auzotegi hartan guzian entzuten ziren etxe hortako [semenarioko] orenak eta zeinuak. Larre ArtzainE 157. (Como segundo miembro de compuestos).
Egunerditan egunerdi zeiñiak. Tt Onsa 48.
Ilhunzeinuak ari ziren Donianen. Barb Sup 172. Herra laguntzaile da buruzko lanetan / Dorrez-dorre dabila ilhun-zeinuetan. Herr 16-6-1966, 4. Ez baitzen San-Choanen ezkilarik, etzuen Frantsesek ukan hil zeinurik. Ardoy SFran 266s. Hil-zeinua [...] joa dago. MEIG VIII 44.
v. tbn. Mercy 35. Prop 1911, 140 (ap. DRA). Iratz 189. Xa Odol 109.
azpiadiera-1.1.1
Ohoinek, bidiala deithurik / diruaren zeiniaz / eta haren mengoaz / mando diruduna dute baratzen.Arch Fab 79.
azpiadiera-1.2
" Ziñia jo zuen (S), tinbrea zanpatu (AN-gip)" Gte Erd 269.
azpiadiera-1.3
"(S), au pl., l'angélus" Lh.
azpisarrera-1
ZEINU-DANGA. Campanada. v. ZEINU-KOLPE.
Tortxo argi, hurtzen direnek; Inxensü khetan doenak; zeñü danga airian eranzünik galzen direnek, mündüko bizitzia labür, ezdeus, eta ürüpen bat dela erakusten die. Bp I 145.
v. tbn. supra un ej. de Larrasquet.
azpisarrera-2
ZEINU-ITZULI.
" Zeñü-ützüli (S; Foix), sonnerie à toute volée" Lh.
azpisarrera-3
ZEINU-KOLPE. Campanada. v. EZKILA-KOLPE, ZEINU-DANGA.
Abertitürik dirate hamabi zeiñü kolpüz. Mercy 35.
azpisarrera-4
ZEINU-KORDA. Cuerda que se usa para hacer sonar la campana.
Harat orduko tiratzen du zeinu-korda. Lf Murtuts 35.
azpisarrera-5
ZEINU-LILI (S). Ref.: Alth Bot 3; A. "Ancolie, zeñü lilia" Alth Bot 3. "Ancolie vulgaire, A. Birjinaren-eskularrua. [...] kasik nahiago ginioke landare huni Xuberon aditu dugun izena eman: zeñu-lilia" Zerb GH 1931, 227.
azpisarrera-6
ZEINU-HOTS. Repique de campanas. v. KANPAI-HOTS.
An Medelek andreari jaxten lagunduta gero, zeinu-otsez erritarren ongietorri ta txerazko itzak entzun ezinarren, poz aundiz eskua guztiai eman zien. A Ardi 64.
azpisarrera-7
ZEINU-UKALDI, ZEÑU-KALDI. Campanada. v. ZEINU-KOLPE.
Zergatik aldikal hirur zeñu khaldi emaiten dira? Bp I 131. Lehen zeñu khaldian zer erran behar die? Ib. 132.
zeinu
<< SAGARA-DANGA 0 / 0 abata >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper