Harremana

    OEH - Bilaketa

    1163 emaitza damu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (41)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    maitasun.
    sense-1
    (V-gip, G, AN, BN-arb), maitarasun (L; SP→vEys, H, Urt I 336), maitarazun (H), maitarzun (-rtz- H (+ -th-)), maitetasun (gral.; Añ, Izt 11r, Dv, Zam Voc ), maitetarzun (Dv, que cita a Bp), maitatasun (AN; Dv, H (+ -th-)) Ref.: A (maitetasun, maitarasun, maitatasun); A Morf 64; Elexp Berg (maittasun); Gte Erd 25 .
     Amor; caridad. "Amitié" SP. " Maitatasun ederraren ama (Mb)" Dv (→) A. " Maitasun andia dio (G-azp-goi)" Gte Erd 25. v. amodio, maitagune, maitakuntza, maitantza, maitatze, maitazarre, oniritzi; karitate. Tr. Poco documentado en la tradición septentrional: se encuentra en Pouvreau y en los suletinos Belapeyre, Maister y Archu, y, ya en el s. XX, en Iratzeder (155), Mirande, Xalbador, Mattin (56, en la forma maitetasun ) y Larre (ArtzainE 184). Al Sur, antes del s. XIX, sólo lo emplean Mendiburu (en la forma maitatasun ) y Larramendi (Gram 392, como glosa). En la primera mitad del s. XIX aparece en autores vizcaínos, y durante la segunda mitad se extiende a los guipuzcoanos; a partir de principios del XX es de uso gral. entre los meridionales. La forma maitasun no se documenta hasta mediados del s. XIX; a partir de principios del XX su uso crece, y en la segunda mitad de éste parece ser más frecuente que maitetasun . Pouvreau usa maitarasun, Archu (Fab 197) y Mirande mait(h)arzun, y Belapeyre, Maister y Mendigacha (147) maitetarzun . En DFrec hay 191 ejs. de maitasun y 3, meridionales, de maitetasun .
    Usteldurik bere urdezko maitarasunetan. SP Phil 67. Aitak eta semiak algarren bethidanik dien maitetarzünetik. Bp I 31. Maitatasun ederraren Ama hau. Mb JBDev (ed. 1751) 375. Gizonen maitetarzün berheziaz. Mst III 24, 2. Maitetasun geijago erakutsi eustan ordu atan. Mg PAb 209. Adiskidetasun zikiña, maitetasun aragikorra. Añ LoraS 26. Senar emazten batasuna, maitetasuna. fB Ic III 344. Jesusi ez deutsazu erantzungo maitetasunagaz? Ur MarIl 115. Jakobek Liari ezbezalako maitetasuna Rakeli beti izan zion. Lard 37. Jaioterriarenganako onginai eta maitetasun txit biotzekoa. Aran SIgn 13. Nere maitasun onek / falta du ordaña. Bil 63 (66 maitetasun). Euskaldunoi beste alde orretakoak dauskuen maitetasuna. A BeinB 36. Norbere buruarentzat daukagun maitetasun itsu, arro eta okerretik. Ag AL 121 (31 maitasun). Maitetasunagaz edo karidadeagaz beti alkarturik. Itz Azald 197.
    ( s. XX) Ekin zion Moxolok maitetasuna esaten. Ag G 266. Zer nolako maitetasuna zion Markiñako ibarrari. Etxeg Itzald II 86. Bata bestientzako maitxetasun geidxau dauela. Ort Oroig 61. Jazoera onek adirazoten dau zelako maitetasuna eben euzkeldunak aldi atan [Portugalen] . Kk Ab II 183s. Nor-gere maitetasuna beti: eztakigu euskaldunok maitetasun ederragoen berri! Ldi IL 105. Jaungoiko maitasunetik datorren alkargazko maitasun zindoa. Eguzk GizAuz 189. Otz-otzean artutako erabakia da nerea. Ez du nere maitasunik izango iñork. TAg Uzt 297. Arrantzaleentzat maitasun berezia agertu du. Munita 127. Pederasten maitarzun minkorrak. Mde Po 91. Maider-enganako maitasuna. Etxde JJ 265. Aita-amaen dedua ageri dedin urkoaren maitasunarekin. Or Aitork 398. Maitetasuna, zine ta teatroetan otsbaten ta zerugoitik agertzen don. Erkiag Arran 111. Aztuna zait guztiz bere maitetasuna. Txill Let 103. Bata besteen maitasunean / jarraitu daigun bakoitzak. BEnb NereA 106. Espos hauetan beira sendo maitasuna. Xa Odol 325. Eta gaiztakeria gehitzearekin, askoren maitasuna hoztu egingo da. IBk Mt 24, 12 (Or, Ker, IBe maitasun; Lç, He, TB, Ip, SalaBN, Hual, Samper karitate, Echn, Ur, Ur (V) karidade, Dv, Leon amodio, Ol maitakuntza ). Orduan gendun maitetasuna / sarritan jatort burura. Ayesta 27. Mendiko ibilietan agertzen dira askotan maitasunak. BBarand 94. Maitasun lurtarra, ez aingeruzkoa. MIH 335. Jaioterri-maitasuna. Ib. 66.
    v. tbn. (Para textos anteriores al s. XX): Sor AKaik 115. Bv AsL 131. Azc PB 115 (59 maitetasun). Maitetasun: CrIc 50. VMg 61. Astar II VIII. CatBus 49. Legaz 20. Apaol 116.
    azpiadiera-1.1
    (Como primer miembro de comp.).
    Txori politen maitasun-abesak. GMant Goi 41. Maitasun-indarra. Jaukol Biozk 19. Maitasun-sutan diraki. Enb 110. Maitasun gaietan goiztarra izatea. Lab EEguna 68. Ezin-agortuzko maitasun-iturri bizi! Ldi BB 2. Maitasun-kondaira bat. Mde Pr 192. Maitetasun-griña estaltzea. Erkiag Arran 149. Bere biotza gurekin dago / maitasun-garrez beterik. BEnb NereA 91. Kaltegarri litzaizuke garaiz aurretik maitasun-jolasetan sartzea. MAtx Gazt 32. Galen maitasun-oñazeak. Ibiñ Virgil 62. Gure alkarrekiko maitasun-agerpenak. NEtx LBB 71. Maitasun-itzak mingaiñean. MMant 120. Mutil gaztearen maitasun-kantuak. Larre ArtzainE 84.
    azpiadiera-1.2
    " Maitetasuna, halago" VP 59v. Cf. MAITE EGIN.
    azpisarrera-1
    ELKAR-MAITASUN. Amor mutuo.
    Gazte giñala lotu ginduan / alkar-maitasunak. Jaukol Biozk 72. Alkar-maitasuna beti ere etxe baten zorion oñarri da. Etxde JJ 71. Alkar-maitasun barik be ez dau / munduan iñoiz bakerik. BEnb NereA 38. Etzuten egiaren, ederraren eta elkar-maitasunaren egarririk. Zait Plat 15. Txerriak daukaten alkar maitasuna! And AUzta 107. Ezagunak ditugu zuen elkar-maitasuna eta aren eriotz-bidea. Berron Kijote 150. Alkar-maitasunak lotzen zin gure batasuna. Ataño TxanKan 88. Mundutarrak alkar maitasunean bizi daitezan. Onaind STeresa 77.
    azpisarrera-2
    GOI-MAITASUN (BeraLzM).
    a) Caridad.
    Bere biotz aundiaren goi-maitasuna ikusiaz. Garit Usand 52. Goi-maitasun edo karidade ta egite on barik. KIkV 14. Jaungoikoaren goimaitasunik sutsuenaz beroturik dagoken biotzak. Inza Azalp 130. Sinismen, itxaropen eta goi-maitasun galdak. NEtx Nola 39. Betiko goimaitasunez bat nadilla zurekin. "In charitate perpetua". (Imit I 3, 2). Zait Plat 45 (SP, Mst karitate, Ch amudio, Ol maitasarre). Mundu legor au gozatuko du / goi-maitasunezko intzak. Olea 92.
    v. tbn. KIkG 68. EEs 1929, 126. Sorarrain Lili 43. BEnb NereA 146.
    Amor supremo (?).
    Goi-maitasunez / berau [euzkera] indartzen / alegindurik. Enb 141. Maite daiguzan, goi-maitasunez, / uri, baserri, baso, mendijak. Ib. 144.
    b) Amor por lo alto.
    Ez naz nekatzen gora begira / neure goi-maitasunean. Gand Elorri 186.
    azpisarrera-3
    MAITASUNAREN MAITASUNARREN.
    Por el amor (de).
    Gure Jaunaren maitasunaren maitasunarren eskatzen dautset nik gorde daitezala olako ereti ta jausbideetatik. Onaind STeresa 28s.
    azpisarrera-4
    MAITASUN-DAMU. Contrición.
    Parkapena jadesteko, benetako maitasun-damua artu bear da. KIkV 99. Maitasun-damuz damutu bedi. Ib. 76.
    azpisarrera-5
    MAITASUNEZ. Amorosamente, cariñosamente. v. maitaro, 1 maiteki.
    Baserritarrak Inkomedes esaten dabe, baita Txinko bakarrik be; ta gero, maitasunez, Zinko . Kk Ab I 62n. Ama Birjiñak maitasunez begiratzen dizu. ArgiDL 39. Etxean maitasunez itz egiten zion notin bakarraren itz xamurrok. Etxde JJ 60. Esker onez ta maitetasunez, eskuak igurtzi ta miazkatu guraz jardunik [txakurrak] . Erkiag BatB 58. Eskeintza bat egin nai / nuke maitasunez. MMant 147.
    v. tbn. Enb 104. MAtx Gazt 105. Zait Sof 5. Ibiñ Virgil 48. FEtxeb 196. Maitetasunez: Or Eus 225. Uzt Noiz 20.
    azpisarrera-6
    MAITASUNEZKO. De amor, amoroso; caritativo, de caridad.
    Maitetasunezko egintza. Legaz 67 (65 maitasunezko). Maitasunezko begirada orretan. Ag AL 11 (21 maitetasunezko). Maitasunezko laba goria. GMant Goi 71. Maitasunezko agur gozo bat. Enb 194. Maitasunezko jolas orretan. BEnb NereA 34. Maitasunezko buru-makurtze / ardi onak artzaiari. Basarri 42. Siñismen, itxarokizun eta maitasunezko jardun goxo atertu gabean. Onaind ( in Gazt MusIx 147 ). Maitasunezko zora-edari bereziak. Ibiñ Virgil 58. Kristoren oiñetan maitasunezko izketa eztian. Onaind STeresa 54. Maitasunezko sendimendutan. Xa Odol 303.
    v. tbn. ArgiDL 134. Jaukol Biozk 6. Laux BBa 60. Etxde JJ 222. And AUzta 155. Izeta DirG 95. MAtx Gazt 104. Salav 25. NEtx LBB 354. MMant 80. Larre ArtzainE 285. Maitetasunezko: Inza Azalp 130. Txill Let 136.
    azpisarrera-7
    MAITASUNEZKO DAMU. Contrición.
    Bildur-damua naikoa da, ala maitasunezkoa bear ete-da? KIkV 97.
    v. tbn. ArgiDL 131.
    azpisarrera-8
    MAITASUN-GORROTO (Pl.). Amores y odios.
    Eta egoskogorra zan bere maitasun-gorrotoetan. MIH 268.
    azpisarrera-9
    MAITASUN-LEGE.
    a) Ley, precepto de caridad.
    Zuzenbide zeatza be orretarako naiko dala-ta, maitasun-legea ezetsi ta arbuiatzen dabenok. Eguzk GizAuz 190. Maitasun-lege bi auengantik. "Praecepta caritatis". Or Aitork 367s.
    b) Relación amorosa.
    Apaizaren itzik gabe, maitasun-legeak onartzea? NEtx LBB 30.
    Ama zorigaiztokoak bere biotz-legeak ausi ta aur aren gain zituan eskubide ta maitasun-legea ito egin bear zituan. NEtx LBB 30.
    azpisarrera-10
    MAITASUNPEAN. Bajo el amor.
    Aren maitasun-pean, / neure betiko asmoz / diardut. Gand Elorri 107.

    maitasun

    maitasun
    0 / 0

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper