OEH - Bilaketa

1163 emaitza damu bilaketarentzat

Sarrera buruan (41)


Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
garizuma.
tradizioa
Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. Garizuma es la forma más antigua (ya en Dechepare) y la más general; hay gaizuma en JesBih (401), Jauretche (104), Bilintx (30) y Soroa (Gabon 20), gorozuma (+ -xuma ), gorozema (+ -xema ) en textos suletinos (en Inchauspe se documenta además un ej. de garozema (Hil 263) junto a gorozema (Hil 151)); gorexima en textos roncaleses; garaizuma en los guipuzcoanos Ubillos, Ochoa de Arin, J.B. Aguirre (AA III 531) --en estos dos últimos junto a garizuma --, e Iztueta (C 145); garizoma en CatLan (104, junto a garizuma ), CatSal y Arbelbide (Erlis 136); garisima en ZBulda (21); garizima en CatB, GoldSerm 217 (junto a garaizema ib. 217 y garizema ib. 207), y Goñi. Tartas emplea una vez garizuma junto a numerosos ejs. de garazuma (Arima 83), garezuma (Arima 84) y, salvo errata, de garrezuma (Arima 57). Hay además Karesimoko frutu en Voltoire. En DFrec hay 14 ejs. de garizuma .
sense-1
(V-gip, G-azp, AN-gip-ulz-erro-burg-arce, L, B, BN-baig-ciz, Ae, Sal; SP, Urt IV 252, Ht VocGr 296, Lar, Añ, Arch VocGr , VocBN , Dv, H, VocB ), gaizuma (G-nav, AN-larr-ulz, L-sar), garizoma (Sal; Dv (Sal)), garixoma (R), garizonba (Sal), garizima (V-m, G-nav, AN-gip-larr, B, S), garaizuma (AN-ulz), garazuma, garezuma, garezima (AN-ulz), garuzuma (AN-erro; H), garizma (AN-5vill, B, L-sar), gorexima (R), goroxima (R-uzt-is, S), goroxema, gorozema (S; Gèze), gorozuma (H), goroxuma (S; Chaho, Gèze, H), guarizuma (Urt I 344) Ref.: A (garizuma, garizoma, garizima, garixoma, gorexima, goroxima, goroxuma, gorozema); Lrq /goošima/; Izeta BHizt (garizime); Iz ArOñ; Echaide Nav 71; Elexp Berg.
Cuaresma. "Garizumakoa, de carême. Garizumako barurak, les jeûnes du carême. Garizumaraz geroztik, depuis qu'on est venu au carême. Garizumakotz, pour le carême" SP. "Quinquagesima Dominica, garizuma aurreko igandea" Lar. "Quadragesimal, garizumako", "quaresmal, garizumako" Lar y Añ. "Garizumarako, en destination, en direction du carême. Garizumarako gare laster, nous arriverons bientôt au carême. Garizumarako utzazu hori, laissez cela pour le carême. Garizumako, qui est du carême. Garizumako egunak, les jours de carême" Dv. "Garizimea baiño luzeago (V-m), más largo que la cuaresma" A. "Gorozimako orzilaretan aragi-xateatik bagetan naz (R-uzt), me abstengo de comer carne los viernes de cuaresma" Ib. s.v. bagetu. "Garizuma baiño luzeago (V-ple-m)" A EY III 269. "Garizuma bezain luze (Ae)" Ib. 269. "Garizime aizia hotza da. Garizime luzea da" Izeta BHizt. "Garizumia baiño luziaua ein jat gaurko atsaldia" Elexp Berg.
Gogo dizit garizuma denian / egiazki egiteko neure konfesionia. E 43. Garizumaren hurren astean. Harb ẽ, 6r. Garizumaren lehenbizi igandearen ondokoa. EZ Eliç XXXVIII. Garizumaraiño kofesatu gabe. Ax 546 (V 350). Pazkoz urkagei duenak, garizumaren laburrez ditu penak. O Pr 395. Garizumaren lehen egunian. Tt Onsa 40. Gartha, bijili, garizumak, / osoki tuk barurturen. 215. Gorozümako lehen igantian. Bp II 41. Garizuma santuko baru egunetan. OA 153 (153 garaizuma). Garizumaren hastean. CatLav A, 7v (V 6). Garizumaren bigarren igandeko irakur-aldia. Mb IArg I 235 (AA III 577 garizumaren bigarren iganderako). Garizumeaen akabuko asteari. Oe 154. Garizimako irugarren igandeko lezioa. (Goñi, mediados s. XVIII). Eusk 1993, 75. Garaizumaren berrogei egunak. Ub 186. Penitentek [...] erabili dute [...] garizuma hainitz urthean. Dh 172. Garizumaan bulda bagarik [...]. EL2 138 (JJMg BasEsc 243 garizumaan ). [Sermoi bat] garizuma dan baña luziago. Iraola Kontu 31. Behar zuela egin Jesus Jaunak bezalako garizuma bat. Jnn SBi 85. Abadiak mutil-neskatillatxuari emoten deutsen Garizumako txartela legez. A BGuzur 154. Garizumako barikuak. Itz Azald 118. Iñaute eguna izan da gorexima egun baten bikain triste. Mdg 137. Garizuma ainbat luze / eta arrokerian. MendaroTx 418. Larogei eguneko garizuma igaroko lutekenak badira. Ag G 259. Barute-aurrean (garizuma-aurrean). A Ardi 96. Egunak joan, egunak jin, garizumako denbora ere hurbildu zen. Zerb Ipuinak 83. Garizumaren adarra, / luzea baiña bearra. Or Eus 183. Ez esan garizumako pralleren bat ote naizen [...]. Guziok bear degu egiarekin ibilli. Munita 128. Garizuma aurretik, garizuma atzetik, garizuma beti bustia. (AN-araq). Inza NaEsZarr 45. Aize otza, garizuma-aizia. (AN-5vill). Ib. 1804. Garizime berant, negue berant. (B). EZBB I 122. Aste santua gaiñean degu, / garizuma azkenetan. MMant 67. Errespeto andian / dator garizuma, / piska bat garbitzeko / gorputz ta arima. Ayesta 63. Garizumako asteak kurutze-bide dira. Larre ArtzainE 354. Garizumako euskal sermoiak. MEIG I 119.
v. tbn. Mat 10. Volt 148. Ber Trat 123v. Cap 97. SP Phil 331. Arg DevB 129. Cb Eg II 197. CatLan 14. LE Doc 61. Mg CC 153. Astar II 243. CatLlo 50. CatLuz 20. JesBih 481. Gy 65. Dv LEd 33. Laph 51. Ud 37. Xe 191. Bv AsL 83. Arr May 197. Jnn SBi 105. Azc PB 268. Moc Damu 11. CatJauf 87. Goñi 38. KIkG 63. KIkV 78. ArgiDL 170. Barb Sup 7. Muj PAm 64. Ox 111. Lab EEguna 63. Akes Ipiñ 14. NEtx Antz 122. And AUzta 71. Etxba Ibilt 472. Goroxema: CatS 102. Ip in Onaind MEOE 456. Goroxüma: CatS 123. UskLi 22 (ap. DRA). Gorozüma: FPrS 15. CatOlo 84 (ap. DRA).
azpiadiera-1.1
[Eliz Ama Santak] ipiñi zuan eguerriren aurretik beste garizuma bat, Jesusen jaiotzarako presta gindezen [...] deitzen zaio denbora oni abendua. AA III 454. Aro txarraren ondotik iguzkia, garizumatik lekora pazko. JE Bur 120.
azpisarrera-1
BAZKO GARIZUMAKO (SP (-kotz), Dv (+ b. garizomako); b. garizuma VocB; b.-garisuma Sal ap. A; pazkoa g.), GARIZUMA-BAZKO ( g.-pasko V-arrig, B ap. A; gorexima b. R ap. A). Pascua de Resurrección. "Pascoa florida" Añ. "Bazkoa garizumakoak (Ahezkoan), Pâques fleuries ou Rameaux" Dv.
Gorputz saindua Bazko-garizumakoz errezibi dezagula. Mat 10. Irurgarrena komekatzea Bazkoa garizumakoan. Ber Doc 89r. Bazko garizumakoz. Ax 534 (V 343). Irugarrengoak agintzen du, Pazko Garaizumakoan komulgatzea. Ub 183 (185 Garaizumako Bazkoa). Pazkoa Garizumakoan komekatzea. CatAN 40 (El 9 bazkoa garizumakoan, CatUt 8 bazkua garizumekotan, CatLuz 19, Legaz 31 bazko garizumakoetan, CatB 48 bazko garizimakoetan, CatBus 26 pazkoa garizumakuetan, CatSal 49 bazkoa garizomakoetan, CatR 49 bazkua goreximakuetan, CatAe 48 bazkoa garizumakoetan, Itz Azald 112 pasko garizumakoetan). Pazkua garaizumakotik asi ta [...]. Izt C 175. Pazkoa garizumeko egunez. Or SCruz 88.
azpisarrera-2
GARIZUMA-DENBORA, GARIZUMAKO-DENBORA. Tiempo de cuaresma.
Garizuma denboran egun guziaz elizako debozinora ibiliko dira. Harb 432. Bulda onen bitartes jan leike okelia garisimako denpora gustian. ZBulda 39. Abendu, edo garizumako denporia. CrIc 170. Garizuma denporan [...] eznejakirik jan bozu. EL1 131. Giarrean ukuiturik Jainkoaren itzak Garizumako denboran. AA III 599 (v. tbn. 433 y 523). Goroxümako denboran. UskLiB 213. Milla bosteun eta ogeita emezortzigarren urteko garizuma denboran. Aran SIgn 98.
azpisarrera-3
GARIZUMAKO FRUITU.
Fruto de cuaresma (fruto seco).
Karesimoko frutua. " Fruits de Charesme" . Volt 183.
azpisarrera-4
GARIZUMA TXIKI (G-bet). Cuaresma pequeña, adviento.
garizuma
<< garbo 0 / 0 gastatu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper