Harremana

    OEH - Bilaketa

    1163 emaitza damu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (41)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    gaizpide.
    sense-1
    1. (Bera), gaizbide (V-arr-oroz-m ap. A; Lecl, HeH Voc , Dv (G), H), gaitzbide (Ht VocGr 421, Lar, Añ, H), gatxbide (Añ) Escándalo. Se emplea sobre todo en las exprs. gaizpidea eman 'escandalizar' y gaizpidea hartu (en autores como Orixe o Etxaide (AlosT 60), gaizpidea izan) 'escandalizarse'. "Desedificación, mal ejemplo" Lar. "Escándalo" Lar y Añ. "Gaizbide ematea, scandaliser. Gaizbidetan erortzea, scandaliser. Gaizbide jartzea, devenir un sujet de scandale. Gaitzbide zaizkit, vous m'êtes un sujet de scandale" Dv. v. GAITZERAKO BIDE, gaiztabide, 1 galbide (2) . Tr. Empleado por autores meridionales, sobre todo guipuzcoanos, desde mediados del s. XVIII. Es relativamente frecuente en el s. XIX y se encuentra tbn. en el XX, en autores de léxico cuidado. En la mayoría de los textos, salvo los de la 2.a mitad del s. XX, se encuentra explicado con eskandalo . Al Norte, sólo lo hemos encontrado en Birjin y en algunas traducciones de la Biblia, en las cuales aparece desde HeH y Duvoisin. La forma más empleada por los autores meridionales hasta el s. XX es gaitzbide; desde principios del s. XX, en cambio, apenas hay otra cosa que gaizpide; los autores septentrionales, además de Echeita, Orixe y alguna vez M. Atxaga, emplean gaizbide .
    Gaitz bide ta eskandalo itsusian bizi zan. Cb SIgn 66. Nigar nasaiak zure oin donakietan isur detzadantzat [...] egin tudan hanbat gaizbiden gainean. Birjin 272. Zorionekoa da gaitz bidea artzen ez duena neregan. Ur Mt (G) 11, 6 (Or MB 42 gaizbide; Ur (V) gatxerako bide, Ker galbide, IBk erorbide ). Erran darozkitzuet horiek, gaizbidetan etzaitezten eror. Dv Io 16, 1 (HeH khordoka gaizbideak gatik, EvS khordoka gaizbidia gatik, Leon gaizbidetan sar, Ker gaizpiderik artu; Lç skandaliza, TB gaizbidetu). Gaitz-bide edo eskandaloa deritzan pekatua. Arr May 64. Gaitzbideko pekatu itxusi au munduan txit zabal dabil. Kortazar Serm 304. Eurentzat lotsagarriak zireala igaroten zirean naste ta gaizbideak (escándalo). Echta Jos 182. Beste eliztarrentzat alkeisun edo gaizpide (escándalo) dalako, ezta zilegi zurekin emen bizi izatea. A Ardi 102. Gaiztakerira garoakezan edozein itz edo egite txar da gaizpidea. KIkV 68. Umeai emandako gaizpidea da gaizpide guztietan Jesukristok geien gaitzesten duana. KIkG 56. Begira daudenai parr-egin-araziz eta askori gaizpidea emanaz. Eguzk RIEV 1927, 433. Zure eskuak gaizpidea ematen badizu, moztu zazu. Ir YKBiz 255. Beste iakitunok eladetarren gaizpide, zer dala-ta gertatu ziran Platonen iritzian? Zait Plat 115.
    v. tbn. Gaizbide: MAtx Gazt 68. Gaitzbide: Lard 409. AJauregi 214. Legaz 29. MAtx Gazt 75.
    sense-2
    2. gaitzbide (H, Foix ap. Lh). Peligro; ocasión de pecar. "Péril" Lh. Cf. Añ: "Peligroso, [...] gatx o gaitz bidea".
    Ill neindeke arako gatx-bide ta eraldi deungean. Añ EL1 22 ( EL2 26 oker-bide ). Laprast egingo eztogu bekatuan, gatx-bide ta ondamendi deungetatik alde egin ezik? Añ LoraS 18. Jinkoaren Aingüriek lagüntü zütiela [...] eta gaitzbidetarik begiratü. Ip Hil 126. Gaitzbide eta aztura gaixtoetatik ez ditake populu bat neholere beira osoki. JE Med 155. Len dirua gaitzbide aundia ukan neretzat eta ongose aundiz egiten nikan lana. Sabiag Y 1933, 422. Iru alditan ukatu zuan / San Pedrok bere Maisua. / Gaitz bideetatik / arrizkoetatik / beti ondoren gaiztua. Balad 236 (Cb Bast 20 okasiotik ). Begira dezan herria / gaitzbide güzietarik. "De toute embûche" . Casve SGrazi 148.
    v. tbn. Moc Damu 35 (gaitz bide).
    sense-3
    3. Desgracia, mal.
    Gorputzeko jonturetan gaitzbiderik izan badu. Izt C 7. Nork neurtu al ditzake [...] nozitu izan zituen atsekabe, estura larri eta gaitzbideak? Ib. 361. Zoin laster dutan etsitzen, den gaitz-biderik ttipiena jiten zaitanean. Leon Imit III 19, 5 (SP atsekabe, Ch gaitz, Ip nahigabe, Ol neke).
    sense-4
    4. " Gaizbide (G), ocasión de gresca" A.
    sense-5
    5. Mal camino (?).
    Nekez diardut nai dotanera, / gatx-bidez, zirri ta zarra. Gand Elorri 180.
    sense-6
    6. Delito.
    Bakek gaizpiderako aitzakiak eman zituen. "Ad culpam causas" . Ibiñ Virgil 91.
    azpisarrera-1
    GAIZPIDE HARTU. Escandalizarse (de).
    Gaiz-bide hartzen zuten Iesus baithan. HeH Mt 13, 57 (He skandalizatzen). Guziok zure kariaz gaizpide artzen badute ere, nik eztut sekula gaizpiderik artuko. Ir YKBiz 461. Gaizpiderik artu ez dagizuen. Ker Io 16, 1.
    azpisarrera-2
    GAIZPIDE-EMAILE (Añ). (El) que da mal ejemplo, escandaloso, alborotador. "Escandaloso, gatx bide emollea" Añ.
    Mariaren deboziotik besteak urrutiratzera al guziaz saiatzen zan Aviñongo gaitzbide-emalle nabarben batek. Arr May 166s. Gaizpide-emale ta gaiztakeri-egille guziak bildu ta su-labera egotziko dituzte. Ir YKBiz 181.
    azpisarrera-3
    GAIZPIDE IZAN.
    a) (Acompañado de ines.). Escandalizarse.
    Zuek guziek gau huntan gaiz-bide izanen duzue nitan. HeH Mt 26, 31.
    b) (Acompañado de dat.). Ser(le,...) motivo de escándalo.
    Bertze guziei gaiz-bide bazina ere, niri nehoiz etzitzaizkit izanen. HeH Mt 26, 33. Milia ta Xemene gaztetxoak dirala ta amari dagiozun zapuzkeria gaizpide litzaiekela, oker pentsa lezaketela. Etxde AlosT 63.
    azpisarrera-4
    GAIZPIDEZKO. "Gaitzbidezko, qui tient de, qui tend au scandale, scandaleux" H.
    Haukiek dira begiak, lurrera begira zaudenak, gaitzbidezko edo zilhegi etziren gauzak ez ikustea gatik. Dv LEd 258 (Cb Eg II 145 peligrozko ).

    gaizpide

    gaizpide
    << gaizki 0 / 0 gaiztatu >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper