Harremana

    OEH - Bilaketa

    1163 emaitza damu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (41)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    etxalde.
    sense-1
    1. (V-al-m, G, BN; Lar, Aq 405 (G), Añ (V), VocBN , Dv, H (L, BN)), etxalte (S; Gèze, Dv (S)), etxealde (V-gip, G-goi-to; H), etsalde (V-arr) Ref.: A (etxalde, etxalte); AEF 1926, 80; Lrq (etxalte); Iz ArOñ (etxealdia); DRA (etxalde); Garm LexEV 160.
    Caserío (incluyendo las tierras de su propiedad), hacienda, propiedad rural. No es infrec. que designe, por extensión, a la familia propietaria (hemos separado infra los ejs. más claros). "Las caserías cercanas a los pueblos se llaman echaldes [...]. Pero ya en muchas partes de Guipúzcoa se usan promiscuamente estos nombres, llamando echalde al baserri y llamando baserri al echalde" Lar Cor 81. "Casería" Lar, Aq. "Alquería" Lar. "Granja" Lar, Añ. "Casería, [case]río" Añ. "Etxe-aldea [casas] habitadas por sus dueños (G)" Arakistain EE 1884b, 535. "Etxe alde bat, une maison avec ses dépendances, une possesion assez considérable" Harriet s.v. aldea. "Etxaldekoa, familia propietaria de la casa" Garm LexEV 160 (cf. tbn. etxe-aldekoak ['miembros de casa solariega'] bere lekua zuten elizan ezkerreko aldera (Asteasu)). Cf. ETXE-ALDE. Tr. Lo hallamos en el s. XVIII en Ubillos, en Lizarraga de Elcano y en la pastoral Richard de Normandie; desde el s. XIX se encuentra en textos de todos los dialectos, incluido el vizcaíno, donde es algo menos frec. que etxaguntza (q.v.). La forma más empleada es etxalde (etxalte en textos suletinos y en Zubiri). Etxealde se documenta en Hiribarren, Arrue, V. Mocoroa, Inza y T. Aguirre. En DFrec hay 11 ejs., meridionales, de etxalde .
    Badizüt phena handirik / aspaldian sofritzen / zeren eta etxaltian / ezpeitzitüt ikhusten. Normandie 128. (ap. DRA) Noláko etxáldea dá? Dote óna dú? LE ( in BOEanm 506 ). Joainzéla billa urrunkará zeuden kaserío edo etxaldetára. LE JMSB 418. Iru edo lau etxalden jabe izatera etorten bada [zure familia] . msOñ2 170r. Eta orain dakutsu [etxagun ori] bere etxalde baga, zer jan eta janzi eztaukala. Astar II 128. [Aitak] bere hiru etxaltez ene desprimützera. Etch 140. Euskal-errietako jauregi eta etxalderik aurrenengoak. Izt C 241. Etxalten jabek behar lükeie alkharreki hitzartü. "Caserío; ferme" . Ip Dial 65 (It baserri, Ur baserri etxe, Dv bazter etxe; ib. 67 "casería; ferme": Ur baserri, Dv etxalde). Oihanik ez duen etxaldea murritzik dago. Dv Lab 303. O abere gaxo gaitzgabea!, ziotsan [ardi illari,] zu ere nere etxealdeko toki zorioneko artatik irtena zera noski. Arr GB 64. Etxaldeko seme odol oneko galai aberatsa. Bv AsL 110. Laborari etxaldeez erraiten dudana bardin erran dezakezut bertze edozoin etxez. HU Zez 66. Etxe-aldeko alaba da, eta izango du gutxiyenez lau milla duroko dotia. Moc Damu 22. Etxealde aundi ta aberastasun ugarien jabe. Inza Azalp 7. Ziberoan, Basabürüko etxalte hoberenetarik bat izan da sekülaz geroz Atharratze Herrixabaleta. Const 15. Etxaldeko nausi Martin. Etcham 199. Etxaldeko naiz maiztar. "Propietario o inquilino" . Or Eus 38. Etxealde bikaña zirudin baserriak. TAg Uzt 79. Pedro Ziga zanaren Bertizko etxaldea. Munita 103. Etxaldeak milla bederatzireun da berrogei ta amabost ektarea ditu. Ib. 103. Senargaiaren etxalde eta dirutzak lilluraturik. Mde Pr 173. Etxalde aberats bateko oiñordeko zera. Etxde JJ 36. Neguan etxalde ttipi batean ezartzen zituen bazketan [ardiak] . JEtchep 52. [Nik pertsularigoan irauteagatik] etxaldeari egin kalteaz eta etxekoer pairarazteaz dut bakarrik damu. Xa Odol 49. Etxeko jaun batek bezaiñ / düzü juanazi etxaltia. Casve SGrazi 140. Orrelako basarria erosi, etxe alde au jarri. TxGarm BordaB 177. Gure etxalde dana / da semeantzako. FEtxeb 183. Miarritze inguruko etxalde batean mutil zena. Larre ArtzainE 136.
    v. tbn. Laph 152. Arr EE 1882a, 99. AB AmaE 336. Lander RIEV 1907, 434. Barb Sup 33. Ox 108. Zub 86. Kk Ab II 132. JE Ber 9. Laux BBa 82. Goen Y 1934, 99. Eguzk GizAuz 147. Leon Lc 14, 18. Zerb Azk 84. Mattin 46. Ardoy SFran 57. Casve SGrazi 32. Ker Neh 11, 3 (Dv gozamen). IBk e IBe Act 28, 7. Etxalte: Egiat 237. ArmUs 1895, 93. Zub 74. Lrq Larraja RIEV 1931, 233. Etxealde: Hb Esk 230.
    azpiadiera-1.1
    + etxealde. Familia; (en el Antiguo Testamento) tribu. v. etxadi.
    Tribu, etxalde edo etxadi batekoak ziran Maria ta Joseph. Ub 61. Zergatik etxealdean gauza askori begiratu bearra izaten degun (lana egin bearra, umeak azi bearra, janaria lortu eziña, ta beste onelako gauza asko). Ag Serm 442. Etxalde oneko gizona. Or SCruz 102. Zurgin baten semea zala ta etxalde txarrekoa zala. Ir YKBiz 193. Benjaminen leinukoa naiz, eta bertzetik etxalde xumekoa. Zerb IxtS 52. Biturte aundikoak ziran Teresaren gurasoak. Ona ta ederra dira, izan be, etxalde bateko doairik bikaiñenak. Onaind STeresa 20.
    sense-2
    2. " Egurrez etxalde egin da ou jarri da, il a fait bonne provision de bois" Dv.
    sense-3
    3. " Etxealde ona, vaya un menaje! (Ajurias [V-ger])" A Apend.
    azpisarrera-1
    ETXALDE-SEME.
    Etxalde-seme badik; ua âl dik aukera, / ez aizen bezalako dukatik bagea. "Hijo de propietario la pretende" . Or Eus 38.

    etxalde

    etxalde
    << etorri 0 / 0 etxe >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper