Harremana

    OEH - Bilaketa

    1163 emaitza damu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (41)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    eragotzi.
    sense-1
    I. (Vb.).
    azpiadiera-1.1
    1. (G, S ap. A ; SP, Dv, H), eragotxi (S ap. A ).
    Arrojar, lanzar; hacer caer. "Secouer, ébranler, jeter par terre" SP. "Varear los frutos de algún árbol" Lar. "Hacer caer [...]. Sagarrak sardaiakin eragozten ditugu (G)" A. v. egotzi. Tr. Documentado casi exclusivamente en Leiçarraga y autores septentrionales del s. XVII.
    Erhautsaren oinetarik eragoiztea. Lç Lc 10, tí. Ezen norat ere baita eragotzten zuhaitza, / Han gelditzen da, leihorra dela edo uhaitza. EZ Man I 47. Arraina eta arrotza, heren egunak, karatzez, kanpora deragotza. O Pr 34. Paradüsia gal eraziten derikülakoz, eta eragoizten Ifernüko penetara. Bp I 67. Ez arren nere gainera eragotz zure hasarrea. Dv LEd 104.
    azpiadiera-1.1.1
    (Dv, A).
    Empujar, llevar a.
    Bihotz guztiaz gaitzeskik bederatzi hobenak, / Falta handitan eragotz ahal azaketenak. EZ Man II 201. Alhargün xahü bat gizonak aragizko bekhatiala eragotzi badü. Bp I 98. Zerk eragotzi zian lehen gizona manü haren haustera? Ib. 53.
    azpiadiera-1.2
    2. (gral.; VP, Lar, Añ, Dv, H), eraotzi (V-gip), erautzi (S), erautsi (S), eagotzi. Ref.: A (eragotzi, erautsi, erautzi); Iz ArOñ (eraotzi). Impedir; prohibir. " Itz egiten eragotzi, interrumpir la conversación" VP 40r. " Nork eragozten dizu etortzea?, ¿quién te quita que vengas?" Ib. 67v. "Suspender, prohibir algún ejercicio" , "impedir", "embarazar", &c. Lar y Añ. Duvoisin cita algunos ejs. de esta acepción, traduciendo erróneamente "repousser" o "rejeter". Tr. Documentado en autores meridionales desde Lazarraga. En DFrec hay 25 ejs., meridionales, de eragotzi .
    Eragotziko deraustae / damaok serbietea. Lazarraga A24, 1195v. Nai badezu nik eztizut eragotziko. CartAzp 124. Eztiazola eragotzi niork. BLeiz 46. Egin gura debenai eragotziten ez deutsela. Cap 95. Zorra enbarazatu edo eragotzi daikeanik. OA 77. Zer eragozten da bereratzigarren eta amargarren mandamentuetan? Iraz 32. Eragozten ta gelditzen dituztela ba[t]zarre lenagokoetan agindu diranak. Lar Fueros 225. Kastiguz eagotzi etzituzten alkatez ta oriei lagundu etzien predikariz. Mb IArg I 202. Zuri zeruko bidea eragoztera. Cb Eg III 269. Jangoikoak eragotzita eukan frutea. Oe 52. Eragotzi zuan euria iru urte ta erdian [Jainkoak] . Ub 47. Obra on bat eragotzi. (196). LE-Ir. Pasmo bedarrak biarko dira / eragozteko pasmua. Mg PAb 65. Gozoago baderitxagu gauza eragotziari. Añ LoraS 187. Gure egiazko zoriona eragotzi. Gco I 410. Bekaturako bideetara joatea eragotzi bearrean. AA II 84. Jende guzia nasten, eragotziaz petxa edo tributoa Zesar-i pagatzea. Lard 450. Ezin eragotzi izan dogu ezkero zorigaistotasun au. (1864). BBatzarN 201. Predikatzia eragotzi. Bv AsL 103. Eragotzita dago / zortzigarrenean. Azc PB 23. Jaungoikoaren egikerea eragotzi eta desegiten dabeenak. Itz Azald 98. Bidea eragozten aurrean jarri. Ag Kr 38. Ugatza eragotzi dioten xaldiko irrintzilaria antzo. 'Sevré' . Or Mi 74 (cf. eragozkatu). Ukuzpena zerk daragozkit? Ol Act 8, 36 (Lç enpatxatzen, He gibela, TB trabatuko, Arriand e IBk galerazten, Ker galerazoten, IBk zer eragozpen da). Eguratzetik gorputzera igaroten eragotzi eiten dautsoe beruari. Kk Ab II 102. Utzi aurrari nigana etortzen eta ez eragotzi. Ir YKBiz 348. Irabazten ezpadegu, eziñak eragotzi digulako izango da. TAg Uzt 229. Laterriaren Agintaritzarekin zuzenean artu emanak erabilli al izatea, gaurko zer-nolak eragotzi dute. EAEg 4-11-1936, 211. Ezin lanariei eragotzi deiokete Erri-Auzitegiko eginkizunak betetzea. "Prohibir" . Ib. 16-4-1937, 1509. Eragotzi ziola mota hortako irudirik eskolarat ekartzea. Mde Pr 297. Gogoari eragotzi zion gaiztakeri aietan sartzea. Or Aitork 139. Gonadunen erretolika au zelanbait eragotzi guraz. Erkiag BatB 9. Aoko arnasa eragozten zaio. Ibiñ Virgil 113. Argia ikustea eragozten didatenak. MEIG II 123.
    v. tbn. VMg 34. fB Ic III 339. Astar II 239. CatLlo 50. Izt C 502. Ur MarIl 29. Aran SIgn 68. SBaroj CancB IIII 322. AB AmaE 140. Moc Damu 12. ForuAG 313. Zink Crit 47. Alz Ram 92. KIkG 52. KIkV 2. Inza Azalp 43. Mok 22. Lab EEguna 108. Eguzk GizAuz 156. Etxde JJ 222. Txill Let 37. Arti Tobera 287. Zait Plat 130. And AUzta 127. Gazt MusIx 5. MAtx Gazt 60.
    azpiadiera-1.2.1
    Molestar. "Keak eragozten dizu?" (G-bet). v. galarazi.
    azpiadiera-1.3
    3. (Sal ap. A ; H), iragozi (AN-gip ap. A ).
    "Desgranar con la mano las mazorcas de maíz, vainas de alubias, etc." A. "Desgranar un árbol" Ib. (Podría quizá considerarse como perteneciente a la 1.a acepción).
    Jo, ta eragotzi. "Dar y desgranar [un árbol]" (Isasti). TAV 3.3.1, 170 (cf. LzM BAP 1962, 197, que propone la traducción "pegar y derribar").
    azpiadiera-1.4
    4. (V-ger), eraotzi (V-gip), erautsi (V-m-gip), eraustu (V-och-m-gip) Ref.: A (eragotzi, erautsi, eraustu); A Apend (erautsi); Iz ArOñ (eraotzi) UrrAnz (erautsi) .
     "Hacer mamar" A Apend. " Billots au erautsízu, hágale mamar a este cordero" Iz UrrAnz. v. eradoski.
    azpiadiera-1.4.1
    " Ardi orrexeri eraotzi xau bildotza, a esa oveja le hemos sostenido para que le mame el cordero (no suyo)" Iz ArOñ.
    azpiadiera-1.4.2
    " Ardixa eráotzi dau (sugiak), ha mamado (la leche) a la oveja" Iz ArOñ.
    azpiadiera-1.5
    5. " Eraotzitta dao (taloa), está cocido 'erreta'" Iz ArOñ.
    azpiadiera-1.6
    6. (H).
    Injertar.
    azpiadiera-1.7
    7. "Battre, gudukatzea, eragoztea " Ht VocGr 332.
    sense-2
    II. (Sust.).
    azpiadiera-2.1
    1. Prohibición.
    Leengo zortzi aginduen ta eragotzijen gainera. fB Ic II 242.
    azpiadiera-2.2
    2. Cosa prohibida (?).
    Pekaturako gogua zabalik ta eragotzijen eskia diadarka daukala. fB Ic II 263.
    azpisarrera-1
    EZIN ERAGOTZIZKO. "Qu'on ne peut abattre, repousser, rejeter. Beha zozute deusek ezin-eragotzizko martir hei (He), [...]" Dv.

    eragotzi

    eragotzi
    << eragintzaile 0 / 0 erakarri >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper