OEH - Bilaketa

1163 emaitza damu bilaketarentzat

Sarrera buruan (41)


Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
eginkizun.
sense-1
1. (V-ger-m-gip, G, AN; O-SP 227SP, Dv, H), egikizun (V-oroz-arrig-ger-m; H), egingizun (G-to-bet), eginkixun, eikizun Ref.: A (egikizun); EI 282; Iz ArOñ; JMB At .
Quehacer, tarea; obligación. "Ce qui est encore à faire" O-SP 227. v. egiteko; eginbide. Tr. Propio de la tradición meridional, aunque se encuentra por primera vez en un refrán de Oihenart. Tbn. lo usan algunos septentrionales a partir de mediados del s. XX. La forma egikizun es utilizada (alternando a menudo con egin- ) por autores vizcaínos y, desde la segunda década del s. XX, tbn. por algunos guipuzcoanos. Hay eikizun en J. J. Moguel. En DFrec hay 112 ejs. de eginkizun y 14 (8 dialectales vizcaínos) de egikizun, todos ellos meridionales.
Eginak eztu eginkizunik. "Ce qui est fait, n'a plus besoin d'être fait" . O Pr 125 (cf. infra Moc). Eginkizunerako bear duen eskua ta indarza. Mb IArg I 293. Testamentuaren eginkizun ori geroko bereala egizu. Cb Eg III 227. Behar ditu [Elizak] bere eginkizunetarako gizon ordenduak. Ub 217. Ez lurreko esakizun ta egikizun gaiti. Mg CO 88. Egikizun bakarra da, egikizun nagusija da illteko ondo prestetia. fB Ic III 268 (284 eginkizuna). Osatu zitubeen euren eikizun edo obligazinoiak. JJMg Mayatz 17. Osterontzeko eginkizun gizonari dagozkion guztietan. Izt C 461. Ama samur onen gogoko egikizun eta lanetan. Ur MarIl 1. Eskuartian darabilt lan ta egikizun bat. Ib. 77. Bete nai izan zituen bi agindu edo eginkizun, aspaldian utzita zeudenak. Lard 110. Artuko ditubezala euren kontura beste lan eta egikizun batzuk bere. (1866). BBatzarN 223. Iru lagunen eginkizunak zuzendu. 'Negocios' . Aran SIgn 75. Kantetea oi dalako txori / Guztien egikizuna. AB AmaE 464. Erlijioan sartzeko egiñkizun guziak berealatik egiñ zituen. Arr May 186. Euskal-sendogarrian egikizuna itzak ondo oguzi eragitea da. A Gram 25. Damuba... garaiz, ama! --Ondo diyozu: egiñak eginkizunik ez. Moc Damu 36. Gariak ematen duan eginkizuna. Ag G 26. Etzan ori egikizun txikia! Lh Yol 10. Landako bizitzaren eginkizun aundigarriak. Or Mi I. Edozein eginkixun eta biar-ixanetarako. Otx 64. Eginkizun aundi ari bizkarra erasteko. Ldi IL 74. Gai berari buruz ezarriak dauzkan edo ezarri ditzaken eginzkizunak tajutzea. "Organizar todos los servicios" . EAEg 29-12-1936, 673. Geratzen zitzaizkien eginkizunetan, zailena eta premiazkoena. Mde HaurB 95. Etxeko-andreak badu aski eginkizun aparia danontzako prestatzen. Etxde JJ 92. Egikizun ortarako gai. Erkiag Arran 80 (BatB 14 eginkizunera). Ertzañak goan ziren beren eginkizunetara. Izeta DirG 118. Unibersidadeak, ordea, egikizun aundi bat du betebearrekoa. Vill Jaink 8. Eginkizunen kudeatzeko. Lf ( in Casve SGrazi 12 ). Eginkizun asi-berria utzierazi. Berron Kijote 41. Nere eginkizuna uan ta neronek egin nai nin nere semeen aita ta amatza. Ataño TxanKan 183. Unekada oni be Teresak beste edozein eginkizuni lakoxe garrantzia ezarten dautso. Onaind STeresa 79. Gure hizkuntza aldi eta eginkizun berrietarako egokitzen. MEIG VI 98.
v. tbn. Ud 36. AJauregi EE 1885b, 216. Bv AsL 97. Ag AL 16. Itz Azald 211. KIkG 38. ArgiDL 127. Inza Azalp 46. Mok 6. Anab Usauri 79. JMB ELG 81. Ir YKBiz 153n. TAg Uzt 305. Zait Sof 163. JAIraz Bizia 8. SM Zirik 58. Txill Let 121. Basarri 68. And AUzta 154. Osk Kurl 174. Gazt MusIx 7. MAtx Gazt 30. NEtx LBB 157. Uzt Sas 106. Xa Odol 220. Egikizun: CrIc 157, JJMg Mayatz 17 (ei-), Ag AL 29, Itz Azald 170, JBDei 1919, 170, Garit Usand 59, KIkV 66, Eguzk GizAuz 80, EA OlBe 5, Zait Sof 186, SMitx Aranz 37, NEtx Antz 20.
azpiadiera-1.1
Eta Komisio probinzialak erabakide au jakinerazitzen du, bere berri izan dezaten, eta gañerako eginkizunetarako. "Para su conocimiento y efectos consiguientes". (1919). ForuAG 315.
azpiadiera-1.2
Necesidad(es) fisiológica(s). v. egikari (3).
An eginkizunak zutik egin bear izaten giñuzen, ankak zabalduta. BasoM 91.
azpiadiera-1.3
(Usado como predicativo). "(Falta el rabo por) desollar, gaitzena eginkizun " Lar.
Diogun arratseraño eginkizun arkitzen zen Sakrament onen ainzur-figura. Mb IArg I 389. Euskal literaturaren kondairan eginkizun ditugun zenbait egiteko. MEIG IV 92.
sense-2
2. (B ap. A ; SP, Lar, , Dv), egikizun (Lar, , Hb) .
(Usado como predicativo, generalmente en forma indet. --pero cf. algunos ejs. de Lar--). "Ce qui peut se faire" SP. "Posible, cosa posible, izakizuna, egikizuna " Lar. "Factible" , "hacedero", "posibilitar [...], egikizun egin" Ib. "Faisable, possible" Dv.
Eginkizun balitz zu Agustin izatea. Lar SAgust 15. Ez da ori eginkizuna, ezinkizuna baizik. Ib. 4. Gizonentzat ezin eginezko gauzak, eginkizun dire Jainkoarentzat. Dv Lc 18, 27 (Ol eginkizun; Lç, He, posible, Ker eginkor). Eziñik ez da zuretzat, eta guztiak egikizun. Or Tormes 111. Gizonentzat ezinkizun dana, Yainkoarentzat eginkizun da. Ir YKBiz 351. Egikizun danaren gaiztakeria aintzat artzen. Zait Sof 169. Ezinkizun da hori, ez eginkizun. MIH 385.
azpiadiera-2.1
(Como sust.). (Lo)posible.
Aren santidadeko eginkizuna aruntzago aurreratu zan. Lar SAgust 15.
sense-3
3. + egikizun (B ap. A), egikixun. Acto, acción; hecho. Or Eus 47 explica einkari "hazaña" por eginkizun. v. egintza.
Santa Katalinako ugartean gertatutako eginkizun andietan. Izt C 489s. San Ignazioren eginkizun eta bertute lenendariyenak. 'Hechos' . Aran SIgn 17. Gertatu izan diran eginkizun miragarriak. Zab Gabon 98. Kristau talde batek agirian bildurik egitten duan edozein eginkizun on. Inza Azalp 103. Lagunen egikizunak entzun ebazanean. Bilbao IpuiB 162 (167 eginkizun).
azpiadiera-3.1
Actividad (de una organización).
Bazkun onen egikixunetatik geure erri maite onen errai ta zustraietara [...] barrenduko dan eznia. (1919). ForuAB 159.
sense-4
4. Acción futura.
Egikizun okerrak asmatzen diardun biotza. Zait Sof 174. Beste ta beste geroko eginkizun, gertakizun eta itxarokizun. Or Aitork 254.
azpisarrera-1
EGINKIZUNEZKO. Que se debe llevar a cabo.
Zergatik zure dotriña dan ez bakarrik jakinbiarrekua, baita ere eginkizunezkua. Ag Serm 202.
eginkizun
<< eginka 0 / 0 egintza >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper