OEH - Bilaketa

3255 emaitza daN bilaketarentzat

Sarrera buruan (0)

Emaitzarik ez


Sarrera osoan (500)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 azartu.
tradizioa
Tr. La var. aizartu se encuentra en J. A. Moguel (alternando con azartu ), V. Moguel y Añibarro.
sense-1
1. (Vc ap. A; Lar Sup , Mg Nom , PAbVoc , Añ (V), VocCB 360 Dv, H), aizartu ( (V)), asartu.
Atreverse. "Atreverse" Lar Sup y Añ. "Osar" . "Oser, s'aventurer à" H. "1.º atreverse. 2.º resolverse a" A s.v. azartau. v. ausartu; cf. 1 azarri. Tr. Documentado en Lazarraga, en el s. XVII en BBizk, y desde principios del s. XIX en autores vizcaínos; tbn. lo hallamos en algún guipuzcoano moderno como Anabitarte.
Nola azartu zara zaozen lekura etorten. Lazarraga A, 1154v. Flakezeonen bildur nax, baia / oi ta gura dot azartu. Ib. A6, 1169r. Ezin azartu nax ezer esaten. Ib. A17, 1186v. Azartu zan [Luzbel] esatera / "izango naz goiti". BBizk 2. Kontu onetan pensazen nago / dala kulpante Marruko / cabe de pala etorri jat / bersoan azartuteko. Ib. 4. Aizartu edo atrebituteko esatera. Mg CC 166. Eze ez nas azartu edo atrebidu konfesetara. Mg CO 266. Ezta azartuten / Arnasa artuten. Mg PAb 101. Baso-lapur edo azerijak eztira azartuten auntzetara, ardijetara legez. Ib. 110. Nor aizartu nere arpegira begiratzera? VMg 18. Asartuten ta aurretuten dira bekatu egitera. GGero 106. Au gaiti pensau dot, azartu biar dodala, naasteko dantzeen bereno madadikatuba azaldeetara. fB Olg 10. Leleengua esaten ez da kristinaurik azartuten. Ib. 122. Bakarrik azartuten da urreratutera Gobernadoriaren seme lotsabagia. JJMg BasEsc 230. Zer! Azartuten dira gizonak pekatu mortalian komulgeetan? Ib. 67. Ez gaitezan azartu edo atrebidu bestiak juzgetan. Astar II 186. Elexako Dotore argituak aurreratu ta azartu zirean esatera. MisE 124. Zelan azartuko nas ni, zu ene biotz atsituan artuten? EL2 169. Eta alako lotsia emoten eutsan konfesetako eze, ezin ezelan bere onetara azartu zan. Ur MarIl 69. Zelan azartuko naz berari begiratu bere egiten. Ib. 37. Azartuko balira urratuten Bergarako alkartasun agiri ta ospetsua. (1854). BBatzarN 173. Umill umill jarririk / Azartu natxako, / Berbaz al dan ondoen / Egiñaz berari. AB AmaE 357. Lotsa bagako erdera, / Azartuko da, o! Aramaio, / Zure izketau illtera? Ib. 424. Seme galdu au, sarturik aserre guztiz andian, azartuten da bere aita zarrari eskuak ezartera. Itz Azald 97. Eta ez eizan iñor azartuten euren kontra ill edo bizi iokatutera. Ag AL 64.
( s. XX) Maite dogun gauza bati miñ emon ezkero, gizonik epelenak asartu oi dira. Ag Kr 186. Eladitxo, bere arpegi itzalaz, etzan azartu Josetxori berba egitten. Echta Jos 92. Iñok deitu eztaustan lekura nator, eta azartu naz orrenbesteraño, ustia dodalako parkatuko daustazubela. Kk Ab I 19. Egin gura ebana egiten azartuko ezpalitz lez. Ib. 42. Garbitasun gurenan tokia dan biotza, / txarra dala esaten; nor asartuko da? GMant Goi 24. Euskerearen antxiñatasuna ukatzen azartu zan. GMant LEItz 73. Nor ixan ete da zeuri miñik egitten azartu dana? Altuna 50. Enintzan geiago eskatzen azartu. Or Tormes 85. Alan bada, mugitzea enitzan azartzen. Ib. 43. Eta ainbeste ondasunen yaube neure burua ikusita, gosea nigaz etzala azartzen iduri yatan. Ib. 45. Nor asartu agiriyan gaiztakeriya egiten? Kk Ab II 136. Zelan azartu zara nire aurrian orretara agertuten? Otx 41. Orrenbesteko nabarbenez itz egiten azartu al zera? Zait Sof 67. Neri eskeinka ere azartzen al aiz? Ib. 182. Ta asartuten bazara, laster dozu atzamarren bat euren anka-adarren artean. Bilbao IpuiB 239.
azpiadiera-1.1
(Mg PAbVoc,).
(Part. en función de adj.).Atrevido, audaz. " Azartu, azartuba, azartasuna, atreverse, atrevido, atrevimiento" Mg PAbVoc. "Resuelto" , "atrevido", "temerario" Añ. v. 1 azarri, ausart.
Bake zuzen ta iraunkorra billatu biar ez da, arerijuai arpegi azartuba agertu baga. Mg PAb 206. Ez egoala munduan, bekatu mortalean egonik, bildur-ikara baga bizi zan gizona baño azartuagorik. LoraS 118s. Ez zirurijen ija gizonak, ez bada ezeren bildur bagako zerutar azartu batzuk. fB Ic III 95. Nobleza ta zirkunstanzijetako zaldun gazte, azartu, ta eder bati. JJMg BasEsc 224. Bertan egoan gizon azartuak / dirautso. Zav Fab, RIEV 1907, 534. Gaiztakeria azartu onek. AB AmaE 128. Parkatu egidazu / Biotz larregia / Eukirik izan banaz / Azartuegia. Ib. 179. Mutiltxu bat bizi zan, azkarra, bizkorra, zolia, eragiña ta azartua edo urtena. A Ezale 1898, 10a. Gizon urten azartuak. Ag Ezale 1899, 397a. Azeri azartubak ollua darua. Kk Ab I 13. Auen artean azartuenak, oraindik igarian jakin gabian, tokitara juaten dira nola-ala! Anab EEs 1919, 154. Basatxonoko giltzak eukite'ebezan basetxian mutil gaztetxo eta azartue eta gaizto-zamarra bizi zan. Kk Ab II 43s. Azeri azartubak ollua darua. EZBB I 54. Azartuba, azartuba ixan biar dau gixonak. Otx 68. Itsasgizon azartu ta gaituak zeramazkian berekin, bale-arrantza arrisko aundikoa baizan. Anab Eusk 1933, 120.
sense-2
2. aizartu. Dar valor, hacer atreverse.
Konzienzia gaistoak oztu, moteldu, epeldu, ilten dau gogoa; baña konzienzia onak poztu, bizkortu, aizartu, sendotu ta esperantza emoten da. GGero 297.
azartu
<< 1 azarri 0 / 0 azaña >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper