Harremana

    OEH - Bilaketa

    3 emaitza cl bilaketarentzat

    Sarrera buruan (0)

    Emaitzarik ez


    Sarrera osoan (3)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    1 opil.
    etimologikoa
    Etim. De *ogi-bil, 'pan redondo'.
    Onom.: Opila I CI (1200). Arzam 371. Dineros e opila (1258). Ib. 371. Cf. Lac VM 39 (Irache, 1258): Orocartea, Opil Arana, Inçura. (ej. no seguro).
    sense-1
    1. (V, G, AN-gip-5vill-ulz, L, BN, Ae, Sal, S, R; Lcc, SP, Mic 9v, Urt I 225 (-ph-), VP, Lar, VocS 134, Añ, Izt 89v, Arch VocGr (-ph-), VocBN (-ph-), Dv, H (+ -ph-), VocB , Zam Voc ), otpil (Mg PAbVoc 236) Ref.: A; A Apend ; EI 89; Garbiz Lezo; Lrq; Arin AEF 1960, 66; Iz Ulz, UrrAnz, ArOñ ; CEEN 1969, 144; Etxba Eib ; CEEN 1971, 350; EAEL 133; Elexp Berg; Gte Erd 204.
    Bollo, panecillo, torta de pan; torta, bollo en gral. Bollo de pan, ogi opila" Lcc. "Galette, gâteau, torteau" SP. "Torta" Mic. "Panecillo" VP 69r. "Bollo", "bodigo", "panecillo", "torta", "tortilla" Lar, Añ. "Torta de maíz. En algunas partes, como V-m, llaman opil aun a la torta de trigo; en B y G-nav al panecillo" A. "Opila eguzkitan erretzen dala uste duzu urrunetan? (AN-5vill)" A Apend. "Elgeta-kaleko Andres labarixan opillak eta tremesak, gozuak jateko" Etxba Eib. "Aita Samarko / nik opilla jango" Garbiz Lezo pág. 52n. "Labesu bakoitzian, ogixaz aparte, bi ero iru opill eitte zien" Elexp Berg. Cf. (opilarinzada).
    Nork bere opilari ikatza. RG A 4. Amak irin balu, opil balaidi. O Pr 20. Ogizko opil bat eginik, hauspian errerik eman zeron ogi opil hartarik iatera. Tt Onsa 104 (Arima 83 ophil). Hetarik moldatu dut ophil hau, ezaguturik ene izpiritu xumea eztela gai ogi osoaren Eskual-herriko mahainean presentatzeko. ES 193s. Irin mulsutto bat opil baten egiteko dina (131). LE-Ir. [Amari] plaser egiten ni ari ahalaz, / eta harek ordari aurhider ophilak. Etch 174. Ogiak, olioz orratutako opill bat eta lasaña olioz gantzutuak legamirik ez dutenak. Ur Ex 29, 2 (Dv ogi xigor, Ol, Ker, Bibl, BiblE opil). Ophil amandazkoa. ECocin 39. Balego oraiñtxen erretako iru koxkorreko opill bat, iru mokadutan jateko...! Moc Damu 7. Opill gozo biguña. Ag G 374. Biak opiletik janez itzaltzen dira. Ox 50. Hunek duela ithurri, / harek ophil egin berri. Ib. 131. Ba-diñotso Bertoldak amari zerbazko opil bat egin dagijola. Otx 63. Bet-betan hasten zaio / karrankaz okila, / besainka dio bota / Mañexek opila. (Interpr?). Etcham 78. Opilla ez da yaikitzen legamirik gabe. Ldi IL 109. Erdian gari-meta, / labean opilla: / ez dira asarre dantzan / neska ta mutilla. Or Eus 349. Opil adardun arrauztatuaz / lerde daritela agotik. Ib. 185. Gaztain-iriñaz egindako opillak. Munita 49. Ama! Geiztua izan naiz! Kutxa bethe opil emon deust izebak etxera ekarteko eta bat baño eztakart. Osk Kurl 136. Opil gozoa ta txistor-muturra erosi ta jan zituan. Erkiag BatB 59. An daramala aoan / katuak opilla. JKort in NEtx LBB 313. Amar zentimoko opilla jan da pelotan ibilli, ta ostera eskolara. BAyerbe 19. Opil otzagaz urdai apur bat / alimenturik onenak. Ayesta 127. Nork geure opilari ikatza nola hurbilduko. MIH 378 (v. tbn. en contextos similares: Or EG 1951 (11-12), 12, Etxde JJ 51, Erkiag BatB 94, AEmil AndreM 218, Herr 25-1-1962, 4). En DFrec hay 3 ejs. de opil.
    v. tbn. AstLas 33. AA I 381. Echag 95. Arch Gram 119. Sor Bar 77. A BGuzur 108. JanEd II 14. EusJok II 138. GMant LEItz 56. Inzag RIEV 1923, 502. Enb 168. Anab Usauri 4. Barb Leg 64. Alz Bern 74. TAg GaGo 95. Eguzk GizAuz 10. Bilbao IpuiB 213. Zait Plat 53. Ibiñ Virgil 90. Auspoa 77-78, 14. Etxabu Kontu 81. Gerrika 271. Ophil: Balad 65.
    azpiadiera-1.1
    (Fig.).
    Batzuek ezik, ez zuten parrik egin; labea opilletarako ez. Anab Usauri 68. Agintaritzaren lanari dan batek bi sari jaso ditzake. Baño gure Agintaritzak ezin ireintsi dezake era onetako opillik [='no puede tolerar este hecho'] . Ib. 1-2-1937, 951.
    sense-2
    2. (V-ger-m, -ph- BN-baig ap. A).
    Masa, bola. "Masse" Ht VocGr 383. "Masse du sang" Lecl. "Especie de pelota u ovillo que se forma en el estómago a consecuencia de una mala digestión" A.
    Bidal ezadazu orren balioa aguardienta eta 10 opil brea. CartBasa 130. Laben aotik gar luxe batzuk atera asitzen ziran, ta oieri bidea itsitzekotan mutilak buztin-lurrez eginikako opilakin zuloak estaltzen ziezkaten. Lh Yol 11. Argizarizko opil baten barruan ipiñi ta gero orio-upel baten barruan sartuta. GMant LEItz 65.
    azpiadiera-2.1
    (Como segundo miembro de compuestos). " Ezkophil, pain de cire" VocBN (tbn. en Dv, H y A). " Argizai-opilla, el rollo de cera con mecha" Iz ArOñ.
    Piza dezatela hogoi eta borz esko opil. Volt 212. Gizon batek, eukazan / gauza guztiak / salduta, egin eban / urre-opil bat. Zav Fab, RIEV 1907, 531. Eskua sartzen du alphotxetan eta zart erbiari igortzen dio kopetaren erdi erdira bikhe ophil bat. Barb Sup 30.
    azpiadiera-2.2
    (Fig.).
    Arratsaldera, egun argia / logaletzen zaigunean, / eguzki jaunak argi opilla / lotara daramanean. NEtx LBB 339.
    azpiadiera-2.3
    (Fig.).Angustia, inquietud. " Egiten zaut halako ophil bat bihotzaren gainean non ezpaitezaket hatsa ere har " H.
    Geroztik ophil batek arintzen bihotza, / ez baita haren hurbil herio garratza. Hb Esk 222. Barneko opila abian lekutzen zaiku. Baginuen arintzearen beharra. JE Ber 91. Bihotz gaineko opila gero eta gehiago senditzen nuen. Landart Anaiaren azken hitzak (Donostia, 1999) 93.
    sense-3
    3. "Briquette" Dv.
    sense-4
    4. "Abcès" Dv. " Opilla (V-al), panadizo" A.
    sense-5
    5. "Obstruction" Dv.
    azpiadiera-5.1
    " Opílla artúta dao aria, la rastra tiene las rejas obstruídas con barro endurecido" Iz ArOñ 191n.
    sense-6
    6. "(G-to), rencor oculto" A.
    sense-7
    7. "(V), panal de miel" A (cita a Añibarro, pero lo que trae éste es ezti-opil (q.v.)). "Panal de miel (Sal)" A Apend.
    sense-8
    8. Borrachera.
    Ai, Jose, Jose; daukazun opilla gordetzeko egiñalak egiten dituzu bañan ez diazu neri ziririk sartzen. Ori da mozkorra, ori! Baserritarra 17-12-1910, 4.
    sense-9
    9. " Ophil, étendue de foin séchant, d'un seul tenant" Lrq.
    azpisarrera-1
    APAIZ-OPIL, ARRAUTZA-OPIL, HAUTS-OPIL, AZUKRE-OPIL, ERREGE-OPIL, ESNE-OPIL, EZKO-OPIL, EZTI-OPIL, GOZO-OPIL. v. apaiz, arrautzopil, hauts, azukre, errege , esne, ezko, 1 ezti, gozo.
    azpisarrera-2
    OPIL EGIN. a) "(BN), no moverse" A. b) "(BN), no conseguir" A.
    azpisarrera-3
    OPIL GOZO. Bollo, pastel.
    Mendaroko edo Ispasterko opill-gozo saltzalleak. Ag Kr 46.
    azpisarrerakoSense-3.1
    Txosna ostean, opill gozodun mendarotarra, bala-saskia lurrean zabalduta, erosle gozo-zaleak noiz agertuko zai.Ag G 179.
    azpisarrera-4
    OPIL-MANTENU. "(L-ain), sostén de tortas en el fuego" A.
    azpisarrera-5
    OPIL ÑABAR. "(Sc), torta la más pequeña" A.
    azpisarrera-6
    OPIL-UKALDIZ.
    Etxebarre xokotto, hanko jentiak erhotto, / Petrisants lagüntü zien opilkaldüz ürrüntto. Egunaria. (ap. DRA, que interpreta "lanzamiento de torta")
    azpisarrera-7
    OPIL-ZULO. "Opil-zilo (Sal), pan especial que las madrinas regalan a sus hijos por Pascuas, generalmente es triangular" A. v. garapaio.
    azpisarrera-8
    ORE-OPIL, PIPER-OPIL, SUKRE-OPIL. v. 1 ore, piper, sukre.

    opil

    opil
    0 / 0

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper