Harremana

    OEH - Bilaketa

    145 emaitza cal bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    zipotz.
    tradizioa
    Tr. Documentado en autores guipuzcoanos del s. XX (tbn. en Manterola y Zabala del s. XIX).
    etimologikoa
    Etim. De zi(h)i (ziri ) 'cuña, palillo' y motz 'corto'.
    sense-1
    I . (Sust.).
    azpiadiera-1.1
    1. (V-gip, G, L; Lar, Añ (G), Hb, H), zipoitz (G-azp), zapotz (V; Lar, Añ (V), H (V, G)), sapotz (V), txipotx (Lar) Ref.: A (sapotz, zapotz, zipotz); Lh; Iz To; ZestErret ( zipoitz/zipotz ) .
     Canilla, espita; tapón. "Sopapo, el tapón" Lar. "Canilla, la espita" Ib. "Espita" Añ. " Sapotz (Vc), tapón de las barricas" A. "Espita, cañuto que se mete en el agujero de la cuba para que salga por él el licor que contiene" Ib. "Espiche, estaquilla con que se cierra el agujero de una cuba" Ib. " Zipotza, la estaquilla para cerrar la cuba; zipoz bat " Iz To. "Aderezar o poner una obra que llaman cipoza en la dicha herrería" (Oroz Betelu, 1653). LexHNav II 172. Cf. FDA 127 y FHV 346.
    Zipotz bat bezela dario. Mant EAlde 1911, 462. Zipotza bein kendu, ta orduan liak agertu. Ib. 712. Neguan otzak eta / udan txingurriyak / orbela ta zipotza, / danak ziyatuak. (In Xe 128; verso con sdo. absurdo). Islandiko ontzi guziak bealdean zurezko zipotzaz itxitzen dan zulo bat izan oi dute. PMuj Noni 50. Zipotz edo giltza. Zubiau Burd 98 (ilustración). Berak izaten du xulo bat, an sartu txipotx bat ta lurrean jartzen genduen kuxkuillu ori. Ostolaiz 23. Zipotzetatik zurrutaka. Zendoia 221.
    azpiadiera-1.1.1
    (Izt), sapots (A).
    "Corcho o tapón de las botellas, vinagreras" Izt 30r. "Corcho" A.
    azpiadiera-1.1.2
    "(V, G-goi-to), taco, por ejemplo la bolita de esparto que meten los niños en el sauquillo o trabuquillo que les sirve de juguete" A.
    azpiadiera-1.2
    2. (V-gip, AN-gip ap. A, que cita a FSeg.).
    "Hormigón, masa compuesta de piedrecillas y mortero de cal y arena" A.
    azpiadiera-1.3
    3. "(G-to), engaño" A.
    Aita naigabez ikusiarren / ustuko dizute poltsa, / orduantxe bai ikusiko da / nork artzen duan zipotza. And Auspoa 52-53, 88.
    azpiadiera-1.4
    4. "(G-goi), sitio del fogón donde los tizones, a falta de corriente de aire, no pueden encenderse" JMB At. .
    azpiadiera-1.5
    5. sapots. Corcho, corteza suberosa. Cf. supra (1).
    [Zuhaitzen] azalak zati asko ditu: bata barnekoa [...]; bestea erdikoa, sapotsa; landare batzuetan asko gizentzen da zati au, adibidez artelatzetan. Ibiñ EG 1951 (7-8), 10. Zuaitz zarrek maiz larrumintza pitzatuta daukate eta pitzatuetatik, zuldartzar antzo, azpiko sapotsa ateratzen zaie. Ib. 10.
    azpiadiera-1.6
    6. Ramilla.
    Esi, ataka, sasi edo langaren batetik bere igaroeran, txipotx edo arantzen batek ille banakak kentzen baizizkiok [erbiari] . Ataño TxanKan 73. Zuloa bukatzean, makil edo zipotz me batzuk zulo gañean ara-onera. Ib. 199. [Txantxangorria] urritz baten zipotz gañean ezeren kezkik gabe kantari. Ib. 22.
    sense-2
    II . (Adj.).
    azpiadiera-2.1
    1. (V-al, Gc ap. A).
    Terco, cabezón. "Terco, testarudo" A.
    Ekaitz iraunkor zeken zipotza / Danean zabaldu zanez, / Aste osoan geldi-ga dabil, / Orbel jauzkalari bat lez. Gametxo EG 1952 (9-10), 4. Bai zailtasun illun eta zipotza beraiena! "Terca" . LMuj BideG 148.
    azpiadiera-2.1.1
    (AN-larr ap. Asp Leiz ), zipoitz (G-azp, AN-gip ap. Gte Erd 212 ) .
    (Empleado como insulto). " Gizon zipotza, hombre de mal carácter" Asp Leiz. "Arront zipoitza (G-azp, AN-gip), [...] berak nahi duen baino zipoitzagoa da (AN-gip)" Gte Erd 212 (junto a zitala, zakarra, petrala, etc., de otras zonas).
    Irten zait neskame zipotz eta prestu-ez ura. Zab Gabon 69. Kankailuren batek edo armadun ta buruzorrodun zipotzen batek edo erraldoi izugarriren batek indarbeartzen ezpazituen. "Villano" . Or RIEV 1929, 7 (Ldi ib. 207 arlote, Anab RIEV 1928, 600 arroputz). Kopeta illunduta, burua erne, zipotz-itxuran, aldi batean iraunarren, gaizki egiñaren damua bazetorkion. Anab Eusk 1930, 42. Eskuarekin asto-zipotza / altxatu ziyon aurrena. Tx B I 154. Zipotza izan ni ta nerekoia, iñoren arrazoietara etortzeko! ABar Goi 55. Zipotz, dollorra! Zer egin diok ene seme laztanari? Etxde JJ 30. Neska uzte ortan bai, baiñan ez nire osaba zipotza garaitu ustetan. Ib. 78.
    azpiadiera-2.2
    2. "De mala calidad. [...]. Lur zipotza, tierra de mala calidad" Asp Leiz. .
    azpiadiera-2.3
    3. "Avaro. Dicen también zikoitz " BU Arano. .
    azpisarrera-1
    XIPOTX (Forma con palat.). "Dimin. de zipotza" H.
    azpisarrera-2
    ZIPOTZA EMAN. "Atarugar, cerrar la abertura en los toneles, pipas, zipoztu, zipotza sartu, eman" Lar.
    azpisarrera-3
    ZIPOTZA SARTU (Lar). a) "Atarugar, cerrar la abertura en los toneles, pipas" Lar.
    b) (G-to ap. A). "Engañar; litm., meter el espiche" A (s.v. zipotz). v. ZIPOTZ EGIN.
    Zipotz ederra sartu zion. Loidi 225.
    azpisarrera-4
    ZIPOTZEAN (Estar, etc.) enfadado. "Ziputzean zegok hori (AN-gip), berak nahi duen baino zipoitzagoa da (AN-gip)" Gte Erd 212 (junto a zaputzean egon, txirrinduta egon, etc., de otras zonas).
    Batek trintxera daramalako / zertan jarri zipotzean, / aren jantziak eztu mermarik / egiten nere poltsean. Basarri Auspoa 52-53, 69.
    azpisarrera-5
    ZIPOTZ EGIN. Engañar. v. ZIPOTZA SARTU.
    Kurrutako oso naigabetua zegoala-ta, zipotz egiñik, urrengo batean Xantik ikusiko zuala nork aurrea artu. Anab Don 105.

    zipotz

    zipotz
    << zerbitzu 0 / 0 zuritzaile >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper