OEH - Bilaketa

1804 emaitza bezain bilaketarentzat

Sarrera buruan (29)


Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
prest.
sense-1
1. (gral.; Urt I 79, Lar, Mg Nom 67 (G), Añ, Izt 98v, VocBN , Gèze, VocB , Zam Voc ), peresta Ref.: A; Lh; Lrq; Etxba Eib; Elexp Berg; Gte Erd 46, 262; ZestErret .
(Pred.). (Estar, etc.) dispuesto, preparado. "(A) punto" Lar. "Apercebir, prestatu, prest iduki " Ib. "Pronto, aparejado" Lar, . "(A) mano, cerca" . " Mahaina, baraskaria, ohea, etc. prest da, [...]. Prest naiz; prest zira? " H. "Presto, dispuesto, alerta" A. "Dispuesto a, preparado. Prest daukat bazkarixa nai badozue maixan jarri " Etxba Eib. "Prest egon zaittez ordua danerako" Ib. v. prestik, gertu. . Tr. Documentado prácticamente en todas las épocas y dialectos, aunque su frecuencia disminuye algo durante la pimera mitad del s. XX. En DFrec hay 179 ejs., 3 de ellos septentrionales. Los autores vizcaínos y guipuzcoanos emplean la construcción -t(z)eko prest, mientras que al Norte, junto a ésta, tbn. aparece -t(z)era(t) prest.
Gu girade egun oroz herioaren azpian, / behar dugu prest eduki gure gauza guzia. E 37. Ezteiak prest badirade. Mt 22, 8 (IBk, IBe prest; SalabBN prest presta; Ker gertu, Ol, Or gerturik; He preparatuak, Dv aphainduak, Ur, Echn prestatuak, Ip adelatürik). Bizién eta hilén iuieatzeko prest dagoenari. 1 Petr 4, 5. Langinak prestitu [= prest ditu] jateko aginak. RS 204. Zer ordenu izanen den kondatzera prest nago. EZ Man I 63. Maiz biluzten eta erabiltzen den ezpata, prest da, manukor da. Ax 540 (V 347). Ifinten dau prest pekatu mortaletako. Cap 72. Prest nun erakustera. O Po 29. Etsaien kontra prest daude. 125. Gure fagoratzeko eta laguntzeko prest dagoena. ES 187. Zaude beraz bethi gudurat prest. Ch III 19, 4 (SP prestik, Ol gerturik, Leon erne). Perill orietatik ateratzeko, prest degu sua. Lar SAgust 16. Zeiña bethi prest baitago barkhatzera. He Gudu 160. Prest gaudian korajuski gerlan hiltzera. Mst III 56, 6. Baña orain etzaudezte oriek aditzeko prest; gero Espiritu Santua igorzen dudan hordutik adiraziko dizkitzutet. Mb IArg I 324. Oleazioa emateko gauzak prest daudela. Cb Eg III 250. Prest naiz zure borondatearen konplitzerat. Brtc 226. Kanpoko eitekuetan [...] erne girela, lanetan peresta. AR 15. Justuak beti / kontent alegera / dire ikusi / prest obeditzera. Monho 84. Maija prest dago, jatekua bere bai. Mg PAb 189. Etsaiari atzera esateko beti prest egonaz. Gco I 444. Prest nágo errezibitzerá orrén azóteak. LE Ong 54v. Begira, prest bizitu ote zeran, era datorrenean, aldezun txarkeria lagun urkoari egiteko. AA II 113. Eurak atarako prest egonik. JJMg BasEsc 190. Nahi du bethi prest dauden haren loriakotz guzietara, oro sofritzera. Jaur 412. Fite prest nündükezü etxerat ützültzeko. Etch 516. Bethi prest baitzagokion hazkurri gustukoa. Gy 25. Espiritua prest dago, baña aragia argala. Lard 442. Beriala prest dago / kaballeria. Afrika 89. Galtzeko dagoz gertu gertu ta prest biziak. AB AmaE 461. Zeñak beti prest daude lan ontarako. Bv AsL 86. Beharordü güzietan prest dela guri heltüra egitera. Ip Hil 127s. Beti prest daukezala / erpe ta pikuak. Azc PB 47.
( s. XX) Lerrakor baitire makurreko alderat, edo balantzan baitaude, orotarat prest. HU Zez 140. Azkar jarri zan edozertarako prest. Ag G 156. Jantzi barrija prest eukiko dodala. Altuna 16. Paperak sakelan sartuz diolarik: prest gira. JE Ber 95. Nork zekien hargatik etsipenez zeren egitera prest zatekeen? Mde Pr 157. Egin bear zana zirt edo zart egiteko prest egon oi zana. Erkiag Arran 27. An daude beti laguntzeko prest. Basarri 12. Goizeko zazpitarako prest nengoan nere maletarekin. Anab Aprika 57. Hor dut ezarria zure askaria prest. Larz Senper 114. Apaldu nai eztunarentzat maia prest. (AN-larr). Inza EsZarr 154. An gengozan eskutan idazkortza genduala prest. Etxabu Kontu 12. Oren hortako beti prest egon gaiten. Etchebarne 149. [Argiñak] bukatu zuten, ta prest utzi tellatua emateko. JAzpiroz 59. Egungo eguneko premietarako prest sortu bagendu, euskalkirik gabe sortuko genduen. MIH 215.

v. tbn. Volt 161. Arg DevB 138. Tt Onsa 82. BorrB 408. Cb Bast 56. Oe 83. CatLan 58. Ub 199. Iraultza 80. Dh 138. Añ GGero 51. fB Ic I 31. Astar II 33. Zav Fab RIEV 1907, 92. UskLiB 99. MarIl 49. Bordel 171. It Fab 187. CatBus 50. ChantP 238. Aran SIgn 73. Arr May 60. Elsb Fram 84. Jnn SBi 143. Itz Azald 186. Iraola 125. Urruz Zer 70. EusJok 74. JanEd II 73. Ox 133. Zub 26. FIr 143. Eguzk GizAuz 13. Laux AB 61. Zerb Azk 113. Etxde JJ 52. Txill Let 96. Bilbao IpuiB 240. SM Zirik 70. Arti Ipuin 78. Izeta DirG 98. Osk Kurl 191. AGoen Agurea 21. Lab SuEm 209. Alzola Atalak 139. NEtx LBB 199. Ardoy SFran 46. Mattin 54. Xa Odol 140. Casve SGrazi 122. Ataño TxanKan 35. Gerrika 271.
azpiadiera-1.1
(Con suf. comparativo).
Miserikordiaz usatzera prestago dela ezen ez seberitatez. Ins D, 4r. Barkhatzera prestago gaztigatzera baiño. Ax 199 (V 133). Zeren hurak bere perdizioniala prestago diren eziez zü bizitze eternaliala. Mst III 3, 3. Alan prestago ta zoliago egongo zara gauz on guztietarako. LoraS 97. Jainkoa kastigurako baño barkaziorako prestago zegoan. Lard 8. Ementxe bizi naiz ni ere ta / orretarakoxe nago, / geure aldea goratutzeko / edozein baño prestago. Lasarte ( in Uzt Noiz 63 ).
v. tbn. SP Phil 479. JJMg BasEsc 174.
sense-2
2. (SP, Lar, ), presta (Dv) .
(Como adj. pleno). " Presta, prêt" SP. "Activo, vivo, pronto" , "presto, diligente" Lar. "Liberal, pronto" , "activo, vivo, eficaz" Añ. " Presta, preste" Dv. " Esku presta, main vive, prompte à frapper, à se mettre au travail. Adimendu presta, esprit, intelligence prompte" H.
Iaun beraren gloriatan eta zuen gogo prestaren zerbitzutan. 2 Cor 8, 19 (TB xede on, Dv olde on, Ker gogo bizkor, IBk bihotz on ). Eta den abre prestik, igan erazirik Paul salburik eraman dezatenzát Felix gobernadore handiagana. "Qu'il y ait de monture prête" . Act 23, 24 (He atxetzatzue abreak prest). Señaleak ere agertzen hilltzera prestarenak. EZ Man I 57. Direala aen jateko presta. Mic 13v (sic, tal vez por prestak ). Lagun urkoai on egiteko borondate prest, samur eta gozoa idukitzea. AA I 615. Dantzara juateko borondate presta ta gogua ezauberaz daukanak. fB Olg 46. Teresaren bijotz presta. fB Ic II 288. Jaungoikuaren naija egiteko txito mandatari prestak. fB Ic III 291. Eusko-batzarretara / guztiz dan lez presta / juan nai leuke. Enb 193. Otoitz egile handia, langile presta. Zerb Azk 84.
azpiadiera-2.1
Preparado, dispuesto (ref. a cosas).
Hain erremedio prestik eta errazik duzunaz geroztik. SP Phil 154 (He 156 hurbilla). Bai bigiraan, ta bai sarauban dauka luxurijak mai presta janari ugarijagaz. fB Olg 117. Plazako dantzara duazanak, luxurijaren suba garretan eukiteko geirik presteenak batuten ditubee eureetara. Ib. 46s. Iduri guri eginak prestak / ahorat eldu zauzkula. Xa EzinB 57.
azpiadiera-2.2
Rápido. "Ligero, veloz" Lar, .
Zein da biderik erraz ta prestena esamina oso bategaz konfesinua egiteko? Mg CO 34.
azpiadiera-2.3
Hábil.
Aterako dizkitzu Konfesoreak bere itaune edo galdetze prestakin zure biotzean dauden bekaturik itsusienak. Mg CC 179s.
sense-3
3. (Lar, ) .
(Adv.). Rápidamente. "Ligeramente" Lar, . "Abrevia, date priesa, [...] ea agudo, arin, prest " . "Brevemente, laster, prest " Ib.
Zeure estura ta tentaziñoetan deitu prest berari. EL1 82. Polborea baño prestago erexegiten da aragizko amorea. LoraS 25. Obeto goguan eukiko ditubee ta prestago kobru emongo deutsee. fB Ic III 282. Bereala gaztigatzen diote maizter gizajoari etorri dedilla prest. Izt C 164. Neke geiago bage artzen ditu beragandik garau eder galant ugariak prest aski. Ib. 150. Aiñ prest botatzen du purrustaran irori, nola gitxi ta pitinka. Ib. 100.
azpisarrera-1
BEZAIN PREST (Tras part.). Tan pronto como.
Landarea artu bezin prest, erakarri zeban bere maizter nekazari bat etxera. Izt C 163. Oñak lurrean ifini bezin prest, lepoa biurriturik jo-erazo omen zion buruaz lurra. Ib. 249.
azpisarrera-2
PREST-EGILE. "Diligente, lasterra, prest-egillea" Añ.
azpisarrera-3
PRESTIK. v. prestik.
azpisarrera-4
PREST-PREST (V-gip). a) "Enteramente dispuesto a. Prest prest nago esan deirazun guztirako" Etxba Eib. v. PREST PRESTA. b) (Adj.).
Ara emen prest presta [alkandoria], egin barrija. Mg PAb 117.
azpisarrera-5
PREST-PRESTA (Estar) preparado del todo; (estar) totalmente dispuesto. "Accingi, [...] prest presta, preparatua, [...] prestaturik" Urt I 79. "Bazkaria prest presta da (BN-lab)" Gte Erd 262.
Baiñan kontu errendatuko diote biziak eta hillak jujeatzerat prest presta dagoenari. He 1 Petr 4, 5. Baduzia mitil beharrik? / Gu prest presta gutuzu. AstLas 13. Gure plaza han dago prest presta gure goaitean. Jaur 179. Ezteietako banketa prest presta da. SalabBN Mt 22, 8 (Lç prest). Guziek atxik detzatela oheak prest-presta. Elzb PAd 81. Errekia zen prespresta. Zby RIEV 1909, 104. Ekartzen dio, prest-presta [...] pantalon pare bat. Barb Sup 42. Zure ohia prest-presta duzu. Etcham 225. Huna paperak, prest presta. Larz Iru 30. Etxean aldiz emazteak / Prest-presta ditu erasiak. Xaramela 266. Azken bersuño au da / Nexkatuendako, / Prest presta egon diten / Gu orrat orduko. LuzKant 139. Makeako Ganix famatua, bere izengoitia prest-presta zuena. Larre ArtzainE 120.
prest
<< BEZAIN PREST 0 / 0 BEZAIN PRONTO >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper