Dim. de amaso. . Cf. aitaxo. v. amaxe. Tr. Usado por autores septentrionales desde finales del s. XIX. Aparece tratado como nombre propio, sin artículo.
Haur batek badituzkela bere amaren eritasunak edo estakuruak, bai eta bere amaxorenak. Elsb Fram 155. Arpegi pollit ori, amaxo zertako, / ez duzu amak bezain legun eta goxo? Zby ( in FIr 156 (que transcribe amatxo ) ). Erdi-erdian dagola jarririk amaxo, etxeko-andere zaharra! HU Aurp 218. Piarrexek ezarriak dauzka amaxoren lunetak. EskLAlm 1910, 30. (ap. DRA) Haurrak oro orduan, Amaxoren gana, / Lerro lerro doatza. Barb Sup 186. Boketa-latsera edo baxera garbitzera zoakela erranen zuen gure Amaxo zenak --Jainkoak bere lorian duela! Ib. VII. Sekulan erraitekotz, gaur behar dugu erran gure amaxori ikasi lehenagoko othoitz pollita. Ib. 121. Ama zenarekin igaiten nintzen bada, noizean behin, aitaxo eta amaxoren ganat. JE Ber 9. Nola mirakulu ehortzi dukete han gazteek amaxoren mintzaia? Ib. 37. Gero amaxok sartuz / lihozko xakuan, / Pausuan jartzen nintzan / kutxaren xokoan. Etcham 221. Testamentak erranik badakigu hor direla ehortziak San Frantsesen aitaxo eta amaxo. Ardoy SFran 42.