Harremana

    OEH - Bilaketa

    1037 emaitza begiratu bilaketarentzat

    Sarrera buruan (10)


    Sarrera osoan (499)

    Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    betondo.
    sense-1
    1. (V; H; -th- L, BN, S; Dv, Foix ap. Lh.), begi-ondo (L, Sal, S, R; Urt I 299) Ref.: A (begi-ondo, betondo); Elexp Berg .
     Zona alrededor del ojo, zona próxima al ojo. "Ægilopa, begiondoko zauri barna eta perillosóa " Urt I 299. "L'alentour de l'œil [...] dans l'orbite. Bethondoak ubelduak ditu, il a les yeux cernés" Dv. "Partie du visage autour des yeux" H. " Betondo (Vc), bethondo (L, BN, S), junto al ojo" A. "Région de l'œil" Lh. "El entorno del ojo. Ezkerreko betondua beltzittuta dauka " Elexp Berg. .
    Fardaz thindatu zituen bethondoak, burua edergailuz bethe zuen, eta begiratu zuen leihotik. Dv 4 Reg 9, 30 (Ol, Ker begiak ). Koloriak txuri-txuri, / betonduak urdin, / neska mutil-zaliak / ortan ezagun din. Ud 30. Betondoren bat baltzitu ta euren tokitik agiñen batzuk ataratea baño beste kalterik ezteutsat iñori erakarri. Ag Kr 83. Arin baltzittu ta andittu zan Karlosen betondoa, ta begia eukan guztiz txarto. Echta Jos 45. Eta bere bi begi-ondoak, hala hala, Ahunxkiko khardoen pare ez othe ziren eginak, Sansonenak bezal bezala? Barb Sup 145. Ene sahetsean nola aitzinean betondoak ubel ditut ikusten, mathelak sartuak, kalipua ttipi. JE Ber 96 (cf. voc: "Betondo, cerne des paupières"). Ezkerrarekin jota / autsi betondua. MendaroTx 424. Mikelek azi zuen guri bere ergia, / illea gorrikara, betondo zuria. "De cerco de ojos blanco" . Or Eus 359. Senargaiak ez ditu betondoak illun, / [bezperako] oillo-eztaiak ez du utzi buru-astun. Ib. 359 (cf. infra BETONDO ILUN). Malkoak ezkotzen ziozkan begiondoak bein baño geiagotan. TAg Uzt 149. Begiratu laisterrez aztertu zun arek alabaren begitartea ta, begiondo gorriztatuak oarturik. Ib. 128. Begira zaiozu... arpegi ori... begi-ondo oiek... arnas estu ori.. NEtx Antz 129. Begi txikiak zuri-zuri ikusten zitzaizkan barrengo begi-ondo beltz artan. Anab Poli 17. Beithartia eroria du, begi-ondoak ubel, hezur ta larru bilhakatua. Etcheb Zeruari 89 (ap. DRA). Azala txuri dezu, / elurraren pare, / begi-ondoak berriz, / itxas urdin bare. NEtx LBB 337. Ño-ren lepaldea ta besondo guriak begiz jaten ari da. Gosea nabari du begi ondoetan... Ib. 104. Iñoiz berotu ta alkarreri musturrak gorritu, ta begi ondoak baltzitu be bai. Etxabu Kontu 172. Ni ere gutxiago / eginda nago bart, / eta begiondoak / gorrituak dauzkat. Insausti 347.
    azpiadiera-1.1
    (V-gip; Lar, Hb), begi-ondo (V-arr, AN-gip-5vill) Ref.: Etxba Eib; Gte Erd 182.
    Entrecejo; zona de las cejas; frente. "Sobreceja" y "frente" Lar. "Sourcil" Lh. "Sobrecejo. Betonduan eiñ dau ebagi aundi bat, jausi eta arri-ertz bat jotiakin " Etxba Eib. " Kopetan jo du (B, BN-arb) [...], begiondoan jo du (V-arr, AN-gip-5vill)" Gte Erd 182. Cf. A: "Betondo [...] (V, G), ceño", refiriéndose seguramente a expresiones como betondo ilun, betondo beltz (v. infra). v. bekurunde, bepuru, bekain; cf. bekozko.
    Otsotik ille bat bederik, ta hura betondotik. "(De el) lobo un pelo, y ése de la frente" . Lar. Andik ordu erdi batera, allegatu da Gorraenera, begi onduan txunbo aundi batekin. Iraola 97. Jaungoiko maitea! --esan zuan, betondoan eskua zabalik ipiñita, bidaztiari begiratuaz. Ag G 112. Olagizon bi, [...] betondo ta belarri, sama ta esku, ogipideko aztarna, ikatzaren beltzunea beñere kendu gabe darabiltenak. Ag EEs 1917, 202. Txarto ezkondutako emakumeak, buru guztiko ta betondoko ulea ebagita,... txistua joaz erritik kanpora bialduak ziran. EgutAr 10-6-1962 (ap. DRA ). Ziplanean jotzen zituan balak begi-ondo inguruan, eta ai! bat esan gabe, ilda gelditzen ziran. Salav 94.
    azpiadiera-1.2
    (V-ger-gip; VP 7v).
    "Sien" Iz ArOñ.. " Betondue baltzitxu, herir en la mejilla" Ort Voc. Cf. betondoko.
    Arantzez eio buruntza, seskaz burua zaka, / zartakoz betondoa jo, belaunez egin ñaka. "Le dan bofetadas" . Or Poem 548.
    sense-2
    2. Zona del ojo de una aguja, herramienta, etc.
    Aitzur bat begiondoti ausirik. HerVal 190. Titarez jostorratzaren begiondoa ainbeste bider bultzakatu dun jostuna. TAg Uzt 58.
    azpisarrera-1
    BETONDOA ZIMURTU. Fruncir el ceño.
    Ana Josepak ostera, betondoa zimurtuta, betiko aserre itxuran. Ag G 117.
    azpisarrera-2
    BETONDO BELTZ. Ceño.
    Bagen erditik bideak edegiaz, ekatxari betondo baltza ipiñiaz, gezala galanto iruntziaz. Ag Kr 211.
    azpisarrera-3
    BETONDO ILUN. Ceño. v. betilun.
    Etzara zu asko erreko, itxasoak betondo illuna agertuarren; legorrean ondo zagoz. A BeinB 40. Irribarre egiñaz, baiña bat-batean alako betondo illuna jarriaz. Erkiag Arran 19. Ezakidaz asarratu, ez igidazu betondo illunik ipini. Ib. 100. Beste batzuek betozkoz egozan, betondo illunez. Erkiag BatB 100.

    betondo

    betondo
    << beti 0 / 0 betsamestar >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper