(V; Lar, Mg Nom 68 (V y G), Añ, Lecl (V), Dv (V), H, Zam Voc), bagiril (V-gip), bagiil (V-gip), bagila (V-arr) Ref.: A; EI 313; Iz UrrAnz (ilbéltza) ArOñ (bagíll) .
Junio. " Bagil (Vc), bagiril (V-gip), junio" A. " Bagilla, el junio. Bagiill, bagiilla, (el) junio" Iz ArOñ. v. ekain, garagarril, ereiaro, arramaiatz. Tr. Propio de la tradición vizcaína, documentado desde las Escrituras de Andramendi; lo hallamos tbn. en algunos pocos textos guipuzcoanos (en Cardaberaz y Apaolaza). En DFrec hay 6 ejs.
Andramendiko jauregian, bagilaren emiretzi egun garrenean. Andram 159. Maiatz iluna ta bagil argia, hurte gustiko ogia. RS 43. Bagila, sei goseen baila [contracción de bai ila] . "Junio, prenda muerta de los niños hambrientos" . Ib. 523. Urteko Illen erdiak izen bana, besteak biña, ta iruna dute. [...]. 6. Garagarilla, Bagila, Erearoa. Cb EBO 47. Aingeru bat bezala pakean, ta ill ezpaliz bezala, zerura joan zan, ogei ta iru urte, iru illabete, ta amaika egunekin, bagillaren ogei ta bat-garrenean. Cb Just 59. Bagilla seigarrena / jorratu soluan, / artua atxurragaz / eguzki beruan. DurPl 69. Bagilearen ogei garrenean / Or Irunetik zertxubait arago, / bitzuok ekin eutsen, geu ginean / izan geiago. Zav Fab, RIEV 1907, 534. Bagillaren lelengo eguna. Ur MarIl 119. Denporarik egokijena atarako da Bagillaren ta Garagarrillaren artian bei bat baño ez daukanarentzat. Ur Dial 95 (It Garagarril, Dv Eraiero, Ip Arramaiatz). Kanpo guztia galaz jantzirik dakusdan legez, / Urte danetan aurkitzen dala Bagillean. AB AmaE 191. Bagillaren amabi-garrena zan. Ib. 377. Bagilla zegoan bere azkenetan eta zan illunabar bat. Apaol 23. Epia Bagilla 30gn. amattu da. ForuAB 71. Saldu-erostia egin eben, eta Bagillako 12g egunian Bilbaon ontziratu zan gure Txomin. Kk Ab I 53. Bagillean saldu neutsuzan ardijak atzera erosiko dautzudaz. Ib. 54. Bagillako jai baten danok alkarturik eta entzunik Jesusen Biotzaren maitetasuneko dei samurra. JBDei 1919, 250. Bagilaren erdi-inguruan Erroman nintzan. A LEItz 130. Zarandona Otxoagaz bagillaren 8an. Enb 128. 1935gko bagillan amattu zan Verdes-etxian. (In Laux AB 103 ). Ill oni izen dexente eman dizkiote gure asaba zaarrak. Bagilla edo babailla: garagarrea ez ezik babare illa ere au bait degu. EgutAr 1-6-1962 (ap. DRA ). Artuek eta gariyek gorde / gorde, / Gora San Juan Bagillian! Ib. 81. Andra Mari Martikoz agertu zan kuku; San Pedro Bagillekoz martxau egin jaku. (V-ger). EZBB I 34. Bagillaren azken alderantza. Onaind STeresa 88.
v. tbn. Alzola Atalak 131. Etxabu Kontu 29.