OEH - Bilaketa

1067 emaitza bage bilaketarentzat

Sarrera buruan (1)


Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
erretiratu.
sense-1
1. (V-gip, G-azp; Urt I 41, Lar, , Gèze, Dv), retiratu.
Retirarse; recogerse. "Volver a casa, después de la juerga, normalmente" Elexp Berg. "Gauean etxeratu. Gabian etxea berandu erretiratze giñan " ZestErret.
Berak bulkatzen eta inzitatzen gaitu bere Spirituaz harengana gure egiazko Aitagana bezala familiarki retira gaitezen. Ins E 3r. Nor bere etxetara erretiratu dire zituzten marabiriak despendaturik. CartEsp 459. Hauken trabailluak eta nekeak, nola nora erretira lekurik ezin izanez arratsaldean ibili ziren. Harb 49. Inperatriza saiñdua, / arrats alde guziaz, / apart erretiratua, / etsitua biziaz. Arg DevB 138. Oratoriora erretiratu ondoan, pensa zazu aitziñean duzula Jainkoa. 57. Bere bakartasunera retiraturik orazio egitea. OA 131. Bizitze spiritualean aitziñatu nahi duenak behar du Jesusekiñ munduaren artetik eta habarrotsetarik erretiratu. Ch I 20, 2 (SP apartatu, Ol aldegitea). Nor au ikusi ta ondo bizitzera erretiratzen ezta? Cb Eg II 97 (Dv LEd 175 bil). Erretirau leku on batera Jangoikoari graziak emoten, bere pekatuak parkatu deutsazalako. Oe 135. Baztertu edo erretiretan da basamortu ikaragarri batera. Astar II 247s. Zoazte, Meza akabi da, erretiratzen ahal ziraie. UskLiB 31. Erretiratu zan leize-zulo batera. Bv AsL 45. Jeneralian gauetarako / erretiatutzen dira. Tx B II 67. Alo, orai Madalen / behar dinagu erretiatu, / ezi Piarres eta Katixa / inpazient ditinagu. PierKant 60. Urrenguan andriakin laztanka abillenian, bentana ondotik erretirau eike, auzuen barregarri izaterik nai ez-pok baintzat. SM Zirik 79. Arditakoa egin da txabolara erretiratu ziranean. JAzpiroz 27. Enekin erretiratuko ziren azkenak. Larre ArtzainE 279.
v. tbn. CartUrruñ 135. Gç 119. CatLav 381 (V 184). CatLan 74. Xarlem 44. Jaur 107. Gy 24. Bordel 171. CatS 104. Arrantz 143. Xe 370. Ip Hil 177. HU Aurp 183. JanEd II 119. Ox 28. Arti Tobera 281. Larz Senper 56. Uzt Sas 196. BBarand 80. Retiratu: Volt 203. Mercy 23. AstLas 29. Xarlem 112. Retiatu: Xarlem 697.
azpiadiera-1.1
Eritarzun horren seinaleak dire kanpoko aldetik gogor izaitea eta barrabillak laburturik barnerat erretiratzia.Mong 590. Herri hautan dago orai xoilki eskuara kokatua eta erretiratua. ES 133.
azpiadiera-1.2
(Aux. trans.).Retirar, recoger.
Ire aziendak erretira itzik, / nik itxiko'izkit atiak. Tx B 125.
azpiadiera-1.3
(Part. en función de adj.).Retirado; reservado.
Ahalgeturen zare garbi, modest, erretiratu, prestu, debot izateaz. Dh 212. Emon eutseen aziera txito erretirau ta Jangoikuaren billdur andikua. JJMg BasEsc 227. Zein da lekurik oberena konzienzia examinatzeko? Leku erretiratu bat. CatB 64.
azpiadiera-1.3.1
Perlesiak jo burutik eta / itzik gabe geratua, / orain etxian arkitutzen naiz / oso erretiratua.Uzt Sas 139.
azpiadiera-1.3.2
erretirada. (Forma de fem.).
Hebreotarrak, ziñuan, neskatilliari emoten eutseen izena zan Alma, ta esan gura dau ezkutuko edo erretiradia. JJMg BasEsc 122.
sense-2
2. + erritiratu, retiratu. Apartarse, alejarse, retirarse (de la batalla, del juego, del pecado...).
Superstizione eta manera karnal guzietarik retira gaitezenzát. Ins D, 3r. Bethi gibela erretiratzen baita. He Gudu 159. Zer egin behar da bekatü laidogarri hunen ebitatzeko, edo huntarik erretiratzeko? CatLan 115. Zerén baita erretiratuágo okasioetáik, ta ez ain peligrósoa gaistakerietáko. LE Prog 96. Soldaubeen artian ezpada kobardija erretiretia jeneralak aginduten dabenian, zegaitik izan biar dau Kristinaubeen artian [...] Jesusek agindu ezkero? JJMg BasEsc 174. Villalongako batallan, zeñaren asieran eritzea gertatu bazitzaion ere, erretiratzeko asmorik artu bage jarraitu izan zion bere lanbideari. Izt C 488. Erretiratzen asi ziraden / iltzeak ikaratuta. Afrika 143. Au ez dok koldar eta ollo izatea, au dok erretiretan ondo joatea. AB AmaE 268. Gizaraxoa aur bat bezela / egin da erritiratu. EusJok 66. Sasetak pixkanaka eta banaka erretiratzea erabaki zuan. Alkain 124. Joko-dirua depositatuta zegoana galdu ta erretiratu ziran, esanez etzetozela jokatzera. Albeniz 72.
v. tbn. Arr May 163. AzpPr 75. Retiratu: Tt Onsa 64.
azpiadiera-2.1
Retirar.
Mondragon eta alderdi oietako jendea Donostira segituan etorri zan, eta Carrasco jaunak erretiratu egin bear. Alkain 33. Ala, zaldi ori igotzen astean, ostikoka txikituko ez bazuan laister erretiratu zuan nagusiak. Insausti 176.
sense-3
3. (V-gip, G-azp) Ref.: Elexp Berg; ZestErret .
Retirarse, jubilarse.
Berrogei urtera nua, / buru dana kalbotuta, / orduan erretiratzen naiz / zuri ori jokatuta. EusJok 40. Beraz sei errialekin / erretiratzen bazera, / gazte denboran ainbeste gose / ez da pasako zartzera. Tx B 213. Hura ordean erretiratzen zen deserturat eta han egoten zen othoitzean. He Lc 5, 16. Baña ori soñu jotzetik erretiratu zan da Ernanin jarri zan bizitzen. Uzt Sas 23. Urtian buelta bat gutxienez / Euskalerriari emanak, / geure partiak egin da gero / erretiratu geranak. Ib. 173. 47 urte atxiki zuten beren artzain, hots, xaharturik erretiratu artino bere biziko azken urteetan. Larre ArtzainE 202. Lana Pasai San Pedron arrandegietan egiten zuan, naiz gaur erretiratuta dagoan. Albeniz 221.
azpiadiera-3.1
(Part. en función de adj. o sust.).
Guardiazibil erretiratu eta begi-bakar bat. Alkain 124. Erretiratuak zenbat ditugun [...] Iparralde osoan. Herr 9-2-1995, 8. Han bildu ginen egun hartan [...] Baigorriko "erretiratuak" ehunka. Larre ArtzainE 347.
sense-4
4. Quitar, retirar.
Orhoit zaite Jainkoak erretiratzen dituela graziak negliyatzen dituzten arima ephelenganik. He Gudu 122. Zeren kateximaz baliatzeko arrangüra eztütenak obligatzen baitüte Jinkua bere grazien erretiratzera. CatLan 20s. Ezagutu ditugu / oriyen ametsak, / ederki publikatu / dira promesak, / berak erretiratu / ziran interesak. AzpPr 69. Jinkoak erretiratü zeionian Josef bere lagüna. Ip Hil 155. Hileko errenta erretiratuko dio. Arti Ipuin 59.
azpiadiera-4.1
Kanpoko txalupa ta / bapore tristiak / pena ematen diyo / galtzen ikustiak; / erretiratzen ditu / orren albistiak.Arrantz 131.
erretiratu
<< erretasun 0 / 0 erruz >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper