OEH - Bilaketa

1067 emaitza bage bilaketarentzat

Sarrera buruan (1)


Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
amuarrain.
etimologikoa
Etim. Se ha defendido que la etim. amu- + -arrai(n) es "popular" y condenable por tanto: sería absurdo que sólo una especie de pez o pescado fuera designada por 'pez de anzuelo' cuando tantos otros se pescan de la misma manera. Que ésto no es absurdo lo demuestra que en B y en R-is, en zonas interiorres donde éste es el pez por excelencia, arrai(n) es 'trucha' a secas, frente a peskado o similares para su valor general.
sense-1
(V-ger-m, L, BN, S; SP (h-), Urt Gram 23, Lar, , Mg PAbVoc 222, H, Arzdi Peces), amorrain (V-m-gip; Dv (s.v. amarrain), H (L, BN, S)), amorrai (G, AN; VP 2v, H (V, G)), amoarrain (IC 445), amoarrai, amuarrai (H, FauMar 38), amarrain (L, BN, S; VocBN , Dv), amarroin, amorroin (L-côte-sar, BN; FauMar 38, T-L), amurrai(n) (V, G, AN-mer, L; -ai Lar, Añ; -ain Ht VocGr 434, Arch VocGr <-r->, Añ, H (+ h- L), T-L), amorroi ( FauMar 38), amorre (AN-gip), amurrei (AN-olza) Ref.: Bon-Ond 145; A (amarrain , amorrai , amorre , amuarrain , amurrai); Lh (amarrain); Iz Ulz (amorráye), ArOñ (amórrain), UrrAnz (amórraiña), Als (amurraiya); Etxba Eib (amorraña); EAEL 97; Elexp Berg (amorraiñ); ZestErret (amorrai) .
Trucha. "Truite, amuarráña" Urt Gram 23. "(Truta salar), trucha de mar, amurrai, amurraina, amuarroina" Labayru Hist I 516. "Amu arraiña es Salmo fario, o sea la trucha" Arzdi Peces. "Trucha común (Salmo trutta fario), amuarraia, [...] amorroia" FauMar 38. "Trucha de mar (Salmo trutta trutta), amorroia, amorroina" Ib. "Truite, amurrain, amorroin; [...] truite saumonée, izokin amorroin" T-L. "Amorrañak, mendiko ur otza eskatzen dau" Etxba Eib. v.1 arrain (2), arrankari . Tr. Documentado en autores de todas las épocas y dialectos. Son numerosas las variantes encontradas en los textos. La más antigua, amuarrai(n), ya en RIs, que emplean tbn. J.A. Moguel (-ain ) y D. Agirre de Garoa. Al Sur la forma mejor documentada es amorrai(n): Iturriaga, Iztueta, Arrese Beitia (-ain ), G. Mujica (PAm 45), J. Elizondo (EEs 1926, 35), J. Arrizabalo (BasoM 112), N. Etxaniz y Uztapide. Hay tbn. amurrai en Mendiburu, Bera (EEs 1915, 215) y Berrondo, y amoarrai en Anabitarte (Poli 119). En la tradición septentrional, hay amorroin en Goyhetche (30) y Zerbitzari, amurrai en Hiribarren (Esk 93), amarrain en Oxobi y J. Etchepare, y amoarrain y amarroin en sendos ejs. de Herria. En DFrec hay tres ejs. de amorrain y 4 de amurrain.
Amuarraia amutik eta anzumea larrutik. RIs 6. Ta orregatik da amurrai uraren igeska idorrean lebilkena bezalakoa; bada amurrai hau idorrean kezkaz ta egarriz betea ta salto ta salto ta soseganzik bage lebilken bezala [...] bere atseginz-tegi leunetik urrun arkitzen da. Mb IArg I 161s. Amuarrañak begi bi, sei eskalluk amabi. Mg PAb 123. Bestela izango zan / txit kupigarria / emen ikusten degun / amorrai txikia. It Fab 83. Zartzen asi ezkeroko galaiak / ah zer amorraiak! / nekez arrapatu sare lasaiak / ain dira ernaiak. Izt Po 88. Ardo on ta bizkotxoak / eta amorrai leuntxoak. Ib. 137. Izanik bada ibai maitagarri au, urtearen sasoi guztietan amorrai piñ izokitsuak aiñ iori ematen dituena. Izt C 108. Niri ere gustatzen asko zait arraña, / Baña, danen artetik, geien amorraña. AB AmaE 409. Urumeako izokia ta Berastegiko amuarraia. Ag G 349. Eguerdiko mahainak ziren ezarriak! / Jaki hoberenekin arrunt estaliak! / Bildotx guriak, / Oilo larriak, / Amarrain garbiak! Ox 158. Bat eta bat jakizak direla bi; / Amarraina ur lasterretan garbi. Ib. 111. Amarrain uretik athera-berriak olioan errerik. JE Ber 35. Gutitzen ari orobat, arrazoin beraz amorroin tita gorri polita. Aingira eta plauza eta xarbo bada oraino tolle. Zerb Azk 50. Ostatuk amorrai-pillo bat bialdu digu. NEtx Antz 81. Gogoz ari zan orratik, tar-tar, gure Joxe Jokin. Arian-arian, amurrai bat ere lo-araziko zuen ark. Loidi 63. Deliberatu dute: baimena emaiteko, Martin goitako ur handian arrantzariek nahi baituzte amo-arrainak erain. Herr 27-11-1958 (ap. DRA ). Gero bazkari on bat... amarroin "plat" on batekin... hasteko bederen. Herr 25-1-1962 (ap. DRA ). Amorrai aundiak, txikia jan egiten du. (AN-larr). Inza Eusk 1963-64, 164. Amorroina, kilikatuz biltzen da. EZBB I 33. Ori duk amorraiei igerika erakutsi naia. (B). Inza NaEsZarr 2076. Ango erreka koskorrak dira / amorraitan aberatsak. Uzt Sas 287. Gure pabrika kentzen / onen alegiñak, / papelak aña ematen / al du amorraiñak? Azpillaga ( in Uzt Noiz 39 ). Amurrai ttikirik jango ote zukean galde-egin zioten. Berron Kijote 47. Aldian basurdetara, aldian perira edo amorrai arrapatzera. JAzpiroz 81.
v. tbn. amorrai: MendaroTx 86. Amorroi: Auspoa 39, 35.
azpiadiera-1.1
(Usos figs.). " Amorraiak arrapatzen (G-to), dando cabezadas de sueño" A. " Amorrai galanta arrapatu det, o también amorrai eginda etorri naiz, he venido calado hasta los huesos (G-goi)" A EY III 256.
azpisarrera-1
AMUARRAIN-ERREKA. "Amorraiñ-errekia, río que cría truchas. Ibur eta Aixola, lenago, amorraiñ errekak" Etxba Eib.
azpisarrera-2
AMUARRAIN-GIA. "Amórrain-gixia, la cría de trucha" Iz ArOñ.
azpisarrera-3
AMUARRAIN-LEKU. Sitio de truchas.
An Mako-luxeko zubiraiño joaten bazerate, zerbait egingo dezute. Amorrai-leku ederra dek ori. JAzpiroz 153.
azpisarrera-4
AMUARRAINTARA. A por truchas.
Amorraitara edo perretxikotara joaten ez giñanean, tomate potekoa [...] meriendatzen genduan. BasoM 113.
azpisarrera-5
AMUARRAIN-ZEHE. Alevín de trucha. "Amorraiñ zeia, alevines con que se repueblan lor ríos. Gure Diputaziñuak amorraiñ-zeia zabaltzen eban errekatxuetan, arrazia ez deiñ galdu" Etxba Eib.
amuarrain
<< amets 0 / 0 anaia >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper