Harremana

    OEH - Bilaketa

    76 emaitza babes bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    jaurti.
    tradizioa
    Tr. Documentado únicamente en autores meridionales a partir del s. XIX, su uso se intensifica notablemente en el s. XX. La forma jaurtidu se encuentra una sola vez en Erkiaga. Hay además jaurtin en Eguzkitza, Kirikiño y Akesolo, y jaurtu en Zavala y en un ej. de Ezale . La forma jeurti la emplean Azkue y Kirikiño. Para el sust. verbal hay jaurtitze- en autores guipuzcoanos y jaurtite - en vizcaínos; emplean ambas formas Erkiaga y Zaitegi. Hay además jaurte- (junto a jaurtit(t)e -) en Otxolua (141) y jaurtze- en S. Martín. En DFrec hay 34 ejs. de jaurti y 1 de yaurtin .
    sense-1
    1. (V-ger-ple-arr-m-gip; Izt (y-), BeraLzM), jeurti, jaurtidu, jaurtin (V-arr-m-gip), jaurtu (V-och; Izt (y-)) Ref.: A (jaurti, jaurtu); Zam Voc (jaurtin); Iz UrrAnz; Etxba Eib; Holmer ApuntV; EAEL 57 y 260; Elexp Berg; Gte Erd 180 y 181.
    Arrojar, lanzar, echar, tirar. " Jaurti zittuan gauza guztiak sutara " Etxba Eib. " Aurpegira jaurtitzia merezi dau, diru zikiñori " Ib. " Ura jaurti zioten burutik bera (V-arr-gip), [...] arria iaurtin deu (V-arr-m-gip), [...] arrixa urrin jaurti dau (V-gip)" Gte Erd 180. v. jaurtiki.
    Eskubetan daukana jaurtiteko. Astar II 92. Ilinti ta bartzunak / yeustazak yaurtuten. Zav Fab, RIEV 1907, 537. Inok arririk ieurti ezkero. A BGuzur 155 (BeinB 79 iaurti). Eztogula arri bat iaurtiko prankotarren kontra. Ag AL 27. Tira, tira, gaurti [sic] burutik yogai txar oiek. TP Kattalin 185 (parece error por yaurti burutik gogai... ). Itxarorik ez urrun jaurti. Laux BBa 8. Jaurten dautset orduban beste eskukada bat. Otx 135. Nondik yaurtiko zutago gezia. Ldi BB 118. Egi andiak zokondora jaurti ebazan. Eguzk GizAuz 18. Ankaz gora jaurtindako zuzena barriro zutunik ipinteko. Ib. 99s. Ardurea iñoren lepora jaurti. Ib. 161. Astoak bizkarretik jaurti zun. TAg Uzt 242. Egazkiñak jaurtitako suaren aurka babes-lekuak egiteko. EAEg 26-1-1937, 904. Bere burua yaurti zun. 'Se lanzó' . Zait Sof 93. Orra nolako "bonba" jaurti zuan. Lek SClar 141. Azkora ori lurrera yaurtin. Akes Ipiñ 33. Bere burua leiotik bera jaurtiten. Bilbao IpuiB 151. [Plazentziarren] bizkarrera jaurtze orrek bere errazoiak izango ditu. SM Zirik 5. Lege guziak / jaurti nizkian leizera. NEtx LBB 246. Zigarro-errautsa ontzira jaurtiaz. Lab SuEm 171. Bolanderak jaurtita. Ayesta 143. An jaurti zuan esku leerkari bat. AZink 68s.
    v. tbn. EEs 1913, 178. Kk Ab I 36. Belaus Andoni 7. Altuna 77. MendaroTx 259. JMB LEItz 92. Inzag RIEV 1933, 413. Goen Y 1934, 90. Mde Pr 340. Gand Elorri 195. BEnb NereA 54. Etxabu Kontu 87.
    azpiadiera-1.1
    Neu ibaira jaurti biar nintzana.Etxba Ibilt 489.
    azpiadiera-1.2
    Lanzar, propinar (un puñetazo, golpe...).
    Legoiak deutsu / jaurti atzamar samiña. AB AmaE 59. Jaurti eutsezan ukabilkadak. Echta Jos 146. Xaguxarrari iaurti-ukaldiari buruzko aurren igarkizuna. Zait Plat 47.
    azpiadiera-1.3
    Echar (en cara).
    Beaztun mingotsak norbaiti aurpegira jaurti naian. Ag Kr 169. Txakurkerijak arpegira jaurtinda. Kk Ab I 18. Jaurti eutsan arpegira amak, esanaldi ozpinberaa ta destaiñezkoa. Erkiag BatB 79. Egi biribillak jaurti deutsaz arpegira. Ib. 130 (v. tbn. 159).
    azpiadiera-1.4
    Echar, proferir, lanzar (maldiciones, juramentos...); lanzar (una mentira...).
    Irain garratzak alkarri jaurtitera. Kk Ab I 19. Mediku arraio arek yeurti eusten destañiek. Kk Ab II 48. Astakeriren bat noiz jaurtingo ete-dauan. Otx 143. Ixilik zaude biraorik jaurti gabe! Lab EEguna 97. Berak yaurti-araoz. Zait Sof 93. Juanesi etzion gezurrik jaurti esakun garratz onek. Etxde JJ 233. Ikubilla altzau ta sentellak jaurtzen. SM Zirik 90. Bermeo ta Lekeitioren aurka destaiña naikoa jaurtiten dabe [bertsoak] . Etxabu Kontu 223.
    azpiadiera-1.5
    Lanzar, echar (una mirada).
    Begirada samurrak jaurtitten eutsozan. Altuna 96. Alkarreri begirada illun-zorrotz bat jaurti. Bilbao IpuiB 271.
    azpiadiera-1.5.1
    Echar (el ojo).
    Jaurtirik begiya / askok inbiriya. MendaroTx 179.
    azpiadiera-1.6
    Lanzar, echar (un grito, un suspiro...).
    Erdiko bide ziar / jaurtirik oiua. Enb 58. Azken intziriak iaurtiaz. Ibiñ Virgil 104.
    azpiadiera-1.7
    Echar, disparar (un tiro).
    Tiro bat iaurtu ta il eban txakurra. Ezale 1899, 12a. Tirua jaurtin. Kk Ab II 32. Bigarren tirua jaurtiduteko. Erkiag BatB 143.
    azpiadiera-1.8
    Pronunciar (una sentencia); hacer pública (una disposición, etc.).
    Epai zuzena jaurti dagixun. Otx 18. Zentzunez beteriko epaira bat jaurti dozu. Ib. 118. Zure aldez jaurtiriko epaia. Ib. 23 (v. tbn. 20, 100). Gudaritutze Oroagindua jaurti aurretik. "Publicación" . EAEg 4-2-1937, 979.
    azpiadiera-1.9
    Lanzar (a la huelga).
    Langileak, guztiak batera, oporketara jaurti. Eguzk GizAuz 88.
    azpiadiera-1.10
    Lanzar (un desafío).
    Bere erronka jaurti zuanean. TAg Uzt 135.
    azpiadiera-1.11
    Echar, caer (una nevada).
    Lenengo elurtea jaurti zizun. Etxde JJ 25.
    azpiadiera-1.12
    Lanzar (una pregunta).
    Galdera bat jaurti zion. Osk Kurl 206.
    azpiadiera-1.13
    Lanzar (destellos).
    Begi oiek, txinpartak jaurti lezazketenak. Vill Jaink 58.
    azpiadiera-1.14
    Echar (sangre).
    [Txarria] ill genduan [...]. / A zuan gero ikustekoa / jaurti ebana odol-pilloa. BEnb NereA 47.
    azpiadiera-1.15
    Echar (un pie al andar).
    Naiz bide berdiña / oker jaurti oiña. MendaroTx 38.
    azpiadiera-1.16
    Entzuleak [...] eskurakoi jarri zituala igarri ebanean, jaurti eban, jaurtiguraz eukana.Erkiag Arran 143. Hitz gorituan gaur jaurtitzekoa. Azurm HitzB 42.
    sense-2
    2. Expulsar, echar.
    Arrotza gogorrean badator gogorrean iaurti daiela erritik kanpora. Ag AL 90. Ugazabak jaurtiko baginduz etxe onetatik. Echta Jos 77. Kristiñauen alkartasunetik jaurtiak. KIkV 38. Eta jaurti eben euren ondotik. Altuna 99. Bakalderritik (erreñutik) jaurti eban. Ib. 112. Aguazilla Eleizatik yaurti. Or Tormes 109. Tira, tira, gaurti burutik yogai [sic] txar oiek. TP Kattalin 185 (parece error por yaurti burutik gogai... ). Etsai deungia jaurti ta lortu / dozubelako garaitza. Enb 135. Mendian otza jaurti du / datorren Lastailleraiño. "El monte ha expulsado el frío" . Or Eus 238s. Ordeko enpleauak, nok jaurti al izango leukez? Eguzk GizAuz 110. Bazkideak jaurti ditezela erabakitzea. "Expulsión de los asociados" . EAEg 1-6-1937, 1736. Atzerrira ere erorrek yaurti bai-nauk. Zait Sof 144 (v. tbn. 74, 75, 96). Seme-alaba guziak jaurti zitun beren egoitzetik. Etxde JJ 181. Aren etxetik alde utikan iaurti egin zuten. Zait Plat 17. Erbestera iaurti. Ib. 76 (v. tbn. 31). Jainkoa bere aulkitik jaurtitzera zetoztela. Vill Jaink 43. Neronek kalera jaurtiko dudala. Lab SuEm 167. Aiek jaurti ta paradisua / giltzaz itxitako plaza. Ayesta 134.
    v. tbn. Belaus LEItz 117. Laux BBa 70. Otx 15. NEtx Antz 98. Bilbao IpuiB 90. Etxabu Kontu 153.
    azpisarrera-1
    HARRIKA JAURTI. "Arrika jaurti (vb. trans.), arrojar. Bere ondasunak arrika jaurti zittuan eta gero eskian agertu zan" Etxba Eib.
    Au esan zuan saskigille aserreak, eta bere lastaira arrika yaurti zuen. Or Mi 94. Jaurti arrika arraunak eta eskeari ekin eutson etxerik-etxe. TAg GaGo 14. Irrintzika uretara jaurti zun arrika buruan zeramakin txapela. TAg Uzt 222.
    azpisarrera-2
    GEZUR-JAURTI EGIN.
    Gezur-jaurti eginda. "Tira un lance falso" . Or Eus 32.
    azpisarrera-3
    JAURTI ETA JAURTI. Echando sin cesar.
    [Untziko gizonak] asi ziran nasa ganera egaluze lodi biribil baltz-zidarrezkoak jaurti ta jaurti. Erkiag Arran 130.

    jaurti

    jaurti
    << izozkeria 0 / 0 ordeka >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper