OEH - Bilaketa
294 emaitza baba bilaketarentzat
Sarrera buruan (76)
- 1 baba
- 2 baba
- ARDI-BABA (1 ardi)
- BABA-AIHEN (1 baba)
- BABA-ALE (1 baba)
- BABA-ATE (1 baba)
- BABA-AZAL (1 baba)
- BABA-BELAR (1 baba)
- BABA BELTZ (1 baba)
- BABA BERRI (1 baba)
- BABA-BIHI (1 baba)
- BABA-BILTZAILE (1 baba)
- BABA-BILTZE (1 baba)
- BABA-BIRRIN (1 baba)
- BABA-EREIKETA (1 baba)
- baba erroma
- BABA-EULTZI (1 baba)
- BABA GORRI (1 baba)
- BABA-JAN (1 baba)
- BABA-KOKO (1 baba)
- BABA-LANDARE (1 baba)
- BABA-LAPIKO (1 baba)
- BABA LARRI (1 baba)
- BABA-LASTO (1 baba)
- BABA LEHOR (1 baba)
- BABA-LEKA (1 baba)
- BABA-LORE (1 baba)
- BABA-MALKAR (1 baba)
- BABA MEHAR (1 baba)
- BABA MOTX (1 baba)
- BABA NABAR (1 baba)
- BABA-ONDO (1 baba)
- BABA PARRAKO (1 baba)
- BABA PINTANA (1 baba)
- BABA-PIPITA (1 baba)
- BABA-SALDA (1 baba)
- BABA-TEKA (1 baba)
- BABA TXIGOR (1 baba)
- BABA TXIKER (1 baba)
- BABA TXIKI (1 baba)
- BABA XEHE (1 baba)
- BABA ZABAL (1 baba)
- BABA ZAHAR (1 baba)
- BABA-ZANGO (1 baba)
- BABA-ZAPO (1 baba)
- BABA-ZEKALE (1 baba)
- BABA-ZERUKA (1 baba)
- BABA-ZISKU (1 baba)
- BABA-ZOPA (1 baba)
- BABA-ZOR (1 baba)
- BABA ZORO (1 baba)
- BABA-ZORRI (1 baba)
- BABA-ZORRO (1 baba)
- BABA ZURI (1 baba)
- BABA ZURI RIÑONA (1 baba)
- BELU-BABA (1 baba)
- EJIPTO-BABA (1 baba)
- ETXE-BABA (1 baba)
- ETXE-BABA (etxe)
- GALLEGO-BABA (gallego)
- GOIZ-BABA (1 baba)
- IKAZKIN-BABA (ikazkin)
- MANDO-BABA (1 baba)
- MANDO-BABA (mando)
- MARTXO-BABA (martxo)
- ORTU-BABA (1 baba)
- OTSO-BABA (1 baba)
- PIKA-BABA (1 mika)
- pika-baba
- SAN FRANTZISKO BABA (1 baba)
- TOLOSA-BABA (1 baba)
- tolosa-baba
- ubela-baba
- XERRI-BABA (xerri)
- ZALDI-BABA (1 baba)
- ZALDI-BABA (zaldi)
Sarrera osoan (218)
- aberats
- abitu
- 1 adur
- 2 adur
- adurti
- agindu
- agortu
- aho
- 1 aihen
- aiuta
- aizkol
- alan
- aldi
- amorratu
- 1 apapa
- aparte
- arbi
- arbilore
- 1 ardi
- argi
- arnasa
- arrapo
- artagarau
- artalore
- artatxiki
- artaxehe
- arto
- artopil
- asaskatu
- asentatu
- 1 aska
- asmazio
- astegun
- atera
- azaroketa
- babaka
- babalarru
- babarrun
- babatsu
- babatzar
- babondo
- bakailao
- balauri
- baldan
- 5 baldar
- banabar
- bantz
- baratzari
- behortzain
- 2 belaki
- beltz
- berau
- bete
- betetxo
- bidali
- bihi
- bilder
- biltzaile
- biltze
- biribil
- birrin
- burruntzali
- despatxatu
- ekosari
- elder
- eltzetxo
- ereinketa
- 2 erregu
- 2 erreus
- errezibitu
- esan
- 1 esku
- eskutxo
- esne
- etxe
- etxilar
- feberola
- gador
- gal-gal
- gallego
- galtzeta
- ganbelu
- gantz
- gar-gar
- 1 gari
- gasna
- gerli
- gerriondo
- goiti-beheiti
- goiz
- gorri
- gorrotatu
- gozatu
- 1 grama
- 1 guri
- guzti
- halaxen
- harrixko
- 1 hazi
- 2 hazi
- herde
- hitz
- hortz
- hurren
- idaur
- iduribide
- ihartu
- ikazkin
- 1 ilar
- iminakada
- iminerdi
- indaba
- indilar
- jan
- jangarri
- jarri
- jasto
- kapeta
- katilu
- kiribildu
- 1 kontu
- 1 koskor
- kozina
- laborantza
- lakari
- lapiko
- laster
- lasto
- 1 lau
- 1 legatz
- leguma
- leherzori
- lehor
- 1 leka
- 2 leka
- 2 lekatu
- lekeda
- lerde
- lerdikia
- lirdinga
- lursagar
- mahai
- mahats
- mailuki
- 2 maiz
- makor
- mando
- 3 mantxa
- marikol
- martxo
- 2 merkatu
- 1 mika
- 2 muskil
- 1 nahiko
- 1 naro
- ogi
- ogitarteko
- 1 ola
- 1 olo
- 2 ondo
- 3 ondo
- ondu
- 1 ongarri
- ongarritxo
- orriuldu
- otarretxo
- panparreria
- partida
- pasagarri
- pintana
- 1 pintz
- 1 pitin
- portziotxo
- prentzu
- salda
- seinale
- soil
- sorgin
- tarteko
- 1 teka
- tentel
- tipula
- tortero
- 1 trinko
- trufania
- tupinkada
- txalin
- txigor
- txigortu
- 1 txirta
- 1 txori
- udatzen
- ugar
- ume
- urdai
- urkuldu
- 1 urri
- urribiza
- uspel
- uztalda
- xerri
- xintximari
- zahar
- zahi
- zaku
- zaldi
- zanbreatu
- 2 zarrapo
- zaunka
- zeken
- zeruka
- zezin
- 1 zikirio
- zisku
- zomorro
- zopa
- zorri
- zukutu
goiburua
uspel.
etimologikoa
Etim. Para su relación con mospel, ospel..., v. FHV 272.
sense-1
I .
(Sust.).
azpiadiera-1.1
1.
(O-SP→SP, Urt, VocBN
, Dv, H, A).
Hematoma. "Noirceur que causent au corps d'une personne les coups et meurtrissures qu'elle a souffertes" O-SP 232. " Uspélak agertu artean zehátua " Urt IV 19. "Meurtrissure, blessure qui ne saigne point, mais qui s'annonce par une couleur livide sur la peau" VocBN. .
Burutik oñetaraño / bethe zuten uspelez / ezagun etzen bezala / zauri eta odolez. EZ Noel 96. Animale adardun batek egin ziotzan noizbait / lehoiñ soberanoari mamian uspel zenbait. Gy 67. Errea errearentzat, sakhia sakhiarentzat, uspela uspelarentzat [emanen du] . "Livorem pro livore" . Dv Ex 21, 25 (Bibl uspel; Ur mallatze, Ol ukaldi, Ker odolbatu, BiblE kolpe). Maite duenak egin uspela hobe da herradunaren musu maltzurra baino. Dv Prov 27, 6. Arhantze beltz bat sarthu zitzautan, uspela nuien oinean! ChantP 104. Lurrerat aurthikitzen zuen [...] eta gorphutz guzia uspelez betetzen zion [debruak] . Laph 187. Jo batek gelditzen du ardi errebela, / ez baitezake senda ark egin uspela. BEcheg ( in Onaind MEOE 388 ). Ukhalditik lekhora uspel edo odolguri bat agertzen delarik. EskLAlm 1908, 3. Ez odolik egiteko heinean, bainan uspel pulliño batzu, doi doia. Barb Sup 114. Haugi ohe-xokora, hire uspel hoien ferekatzera. "Bleus" . Barb Leg 60. Bizkarra ederkikara hazkaturik, odol, uspel eta phintza zariola. Othoizlari 13 (1957) 129. Begia ubeldua, ezpainak urratuak, besoa hautsia eta dena uspelez bethea. Herr 31-3-1960, 4.
Hematoma. "Noirceur que causent au corps d'une personne les coups et meurtrissures qu'elle a souffertes" O-SP 232. " Uspélak agertu artean zehátua " Urt IV 19. "Meurtrissure, blessure qui ne saigne point, mais qui s'annonce par une couleur livide sur la peau" VocBN. .
Burutik oñetaraño / bethe zuten uspelez / ezagun etzen bezala / zauri eta odolez. EZ Noel 96. Animale adardun batek egin ziotzan noizbait / lehoiñ soberanoari mamian uspel zenbait. Gy 67. Errea errearentzat, sakhia sakhiarentzat, uspela uspelarentzat [emanen du] . "Livorem pro livore" . Dv Ex 21, 25 (Bibl uspel; Ur mallatze, Ol ukaldi, Ker odolbatu, BiblE kolpe). Maite duenak egin uspela hobe da herradunaren musu maltzurra baino. Dv Prov 27, 6. Arhantze beltz bat sarthu zitzautan, uspela nuien oinean! ChantP 104. Lurrerat aurthikitzen zuen [...] eta gorphutz guzia uspelez betetzen zion [debruak] . Laph 187. Jo batek gelditzen du ardi errebela, / ez baitezake senda ark egin uspela. BEcheg ( in Onaind MEOE 388 ). Ukhalditik lekhora uspel edo odolguri bat agertzen delarik. EskLAlm 1908, 3. Ez odolik egiteko heinean, bainan uspel pulliño batzu, doi doia. Barb Sup 114. Haugi ohe-xokora, hire uspel hoien ferekatzera. "Bleus" . Barb Leg 60. Bizkarra ederkikara hazkaturik, odol, uspel eta phintza zariola. Othoizlari 13 (1957) 129. Begia ubeldua, ezpainak urratuak, besoa hautsia eta dena uspelez bethea. Herr 31-3-1960, 4.
azpiadiera-1.2
2.
(AN-araq-egüés-ilzarb-olza, Ae; H),
ospel (V, G;
VP
70r, Lar, Añ, H (V, G)),
ozpel
Ref.:
Bon-Ond 140; VocPir 318; A (ospel); Satr VocP; Iz ArOñ (os-), UrrAnz (os-), To (os-); Etxba Eib (os-); Elexp Berg (os-); Zt (comunicación personal); ZestErret (ospel)
.
Sabañón. "Les dial. transpyrénéens l'emploient avec signification de engelure" H. "Sabañón de los pies, a diferencia de azkordin que es de las manos" A. " Ospelentzat, baba loria, esaten dabe, onena dala, udabarrixan agertzen dalako " Etxba Eib. "Aintxiñan neska-mutikuak eskuak ospelez beteta eukitze zittuen neguan" Elexp Berg. "Ospel (V, G), sabañón de los pies.(G-bet) , sabañón, incluso de las manos" Zt (comunicación personal).
Bariak yaniko surra, plautiriyak sakatzetan, belarriyak udan be azkordiñ edo ozpel-eske. A BGuzur 155. Aurtengu ontan enpeñatu da / jendia alegiñian, / bosti atsegiñ eman diyote / ospela zeukan oñian. Tx B II 79. Gizonaren garaunak aren orpoetan balegoz, ez ete legokez ospel-zauriak urteteko bidean? Larrak EG 1958 (3-4), 291. Atzamar minduak, azalak astindurik aragi gorrian jarten eutsezan azkordiñak zirala-ta. Zorioneko ospelak! Erkiag BatB 35. Ospelak sendatzeko erremediorik onena, Maiatzeko intz epela. (G-goi). EZBB II 84. Negu guzirako ospelez beteko zaizkidaken eskuak. Ataño TxanKan 72. Al den beroena dagoenean, sartu eskuak eta ankak, nun daukan ospela. Ostolaiz 21.
Sabañón. "Les dial. transpyrénéens l'emploient avec signification de engelure" H. "Sabañón de los pies, a diferencia de azkordin que es de las manos" A. " Ospelentzat, baba loria, esaten dabe, onena dala, udabarrixan agertzen dalako " Etxba Eib. "Aintxiñan neska-mutikuak eskuak ospelez beteta eukitze zittuen neguan" Elexp Berg. "Ospel (V, G), sabañón de los pies.(G-bet) , sabañón, incluso de las manos" Zt (comunicación personal).
Bariak yaniko surra, plautiriyak sakatzetan, belarriyak udan be azkordiñ edo ozpel-eske. A BGuzur 155. Aurtengu ontan enpeñatu da / jendia alegiñian, / bosti atsegiñ eman diyote / ospela zeukan oñian. Tx B II 79. Gizonaren garaunak aren orpoetan balegoz, ez ete legokez ospel-zauriak urteteko bidean? Larrak EG 1958 (3-4), 291. Atzamar minduak, azalak astindurik aragi gorrian jarten eutsezan azkordiñak zirala-ta. Zorioneko ospelak! Erkiag BatB 35. Ospelak sendatzeko erremediorik onena, Maiatzeko intz epela. (G-goi). EZBB II 84. Negu guzirako ospelez beteko zaizkidaken eskuak. Ataño TxanKan 72. Al den beroena dagoenean, sartu eskuak eta ankak, nun daukan ospela. Ostolaiz 21.
azpiadiera-1.3
3.
"
Ospela, divieso"
VP
70r.
azpiadiera-1.4
4.
(Dv, H).
"Contusion livide [...]. Se dit des [...] fruits" Dv.
"Contusion livide [...]. Se dit des [...] fruits" Dv.
azpiadiera-1.5
5.
Chichón.
Bertzela, kask, uspel bat ederra biltzen zuen kopetan, Moise profetaren adarren iduriko uspel bat. Barb Sup 41.
Bertzela, kask, uspel bat ederra biltzen zuen kopetan, Moise profetaren adarren iduriko uspel bat. Barb Sup 41.
azpiadiera-1.6
6.
Abolladura.
Eta berehala hasten zen panpa, panpa, mailu ukaldika ungidiaren gainean, pertzaren uspelak leguntzeko edo ziloen estaltzen. Zub 26.
Eta berehala hasten zen panpa, panpa, mailu ukaldika ungidiaren gainean, pertzaren uspelak leguntzeko edo ziloen estaltzen. Zub 26.
sense-2
II .
(Adj.).
azpiadiera-2.1
"(L, BN-ciz-baig), cárdeno"
A.
uspel
-
uspel....
-
Etim. Para su relación con mospel, ospe...
-
I . (Sust.). 1. (O-SP→SP, Urt, VocBN ,...
-
1. (O-SP→SP, Urt, VocBN , Dv, H, A). H...
-
2. (AN-araq-egüés-ilzarb-olza, Ae; H),...
-
3. " Ospela, divieso" VP 70r....
-
4. (Dv, H). "Contusion livide [...]. Se ...
-
5. Chichón. Bertzela, kask, uspel bat e...
-
6. Abolladura. Eta berehala hasten zen p...
-
II . (Adj.). "(L, BN-ciz-baig), cárdeno...
-
"(L, BN-ciz-baig), cárdeno" A....
<< urribiza 0 / 0 uztalda >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
