OEH - Bilaketa

3769 emaitza ba bilaketarentzat

Sarrera buruan (21)


Sarrera osoan (499)

Emaitza kopurua 500 elementura mugatua
Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
2 arre.
sense-1
I . (Interj.).
azpiadiera-1.1
1. (V-ger-gip, G-azp, Sal, R; Lar, , Hb, H), arri (V, G, L, BN, S; SP, Lar, , VocBN , Dv, H; hari L, BN, S), arra Ref.: A (arre, arri); Etxba Eib; Lh (arri, harri); Iz ArOñ; Holmer ApuntV; Elexp Berg; ZestErret .
Arre, exclamación con que se anima a los animales de labor y caballerías. " Arri <arry>, voz para agujar asnos. Zu handi, ni handi, nork erranen dio gure astoari arri? " SP. "Harre, con que se avisan las bestias, arre, arri; a los bueyes, ayo, ayorra, aida " Lar. "Mot de muletier pour faire marcher les bêtes de somme" VocBN . "Cri pour exciter les bêtes de somme à aller en avant" H. "Voz con que se acucia al asno. Arre, astua, ixa etxian gara ta! Etxba Eib. " Arre! adelante!" Iz ArOñ.
Hi handi, ni handi, / Nork erranen du gure astoari harri? Saug 147. Arre potxo, arre / arre, asto arre, / arre maletxoria / arre bada arre. DurPl 60. Arri, arri, arri, / bugre paria / Pharti zitie berhala / eta sar ifernün barna. Xarlem 1069. Arre potxo. Echag 75 (tít.). Yabeak arre, yabeak ixo, / yabeak yo, ta alperrean. Zav Fab, RIEV 1907, 541. Batzuetan iso eta / bestietan arri; / akullu motz banarekin / zirikatu sarri. Ud 121. Arre nik, badot dei egiten, / Mandazaiñ balira legez eurak [atxak], / Bertatik, arre dabe esaten. AB AmaE 366s. Mendebal gogorraren putzak Kala-aldean estu ta larri garabilzanean, arren zeruari, ta ordurarte mandoari arre? Ori ezta gure lege zaarra. A BeinB 59. Astodunok ipiñi zituen eurenak asto bakotxean otzara biñaka, ta arre azkar, arre, asko ibilli bear ebien da. Ag Kr 70. Bazter guztietatik entzuten zan oo ta aida, arre ta iso. Ag G 83. Ia ba, ia: arra, arra. EEs 1922, 126. (ap. DRA) Arri arri mandoko: zuek saindutasuneko bidean aintzinatzeko orde, gibelat egin! Zerb Ipuinak 83. Arri astoak, arri! Barb Sup 71. Egiñalak eginda ere, ezin astoa mogitu. "Arre" ta "arre", ta astoa atzera. Muj PAm 68. Arri! debru kankaila, debruen alferra! / Besagainka diola [astoari] kaskatzen bizkarra. Ox 94. Beizaiak aldiz erantzun zion: arre, arre, sukal-maitale. Or Mi 58. Goazin bideari! / Arri, pullo, arri! Etcham 173. Indarrez zaude urri, / esan so edo arri. Yanzi 48. Arre, arre, astua, arre! Otx 178. Arre arre mandoko, biar Durangorako. A EY IV 285. Arre-arre zalko-zalko erratza-gañetan / Akelarrera dijoaz sorgiñak aidetan. SMitx Aranz 215. Jetxi zan nagusia ta "arre mando" abiatu ziran erri-gibelera. Anab Poli 110. Arre!... Emon "Pinto"! Aurrera "Txapar"! Yo "Gorri"! Bilbao IpuiB 21. "Arre" nor bere astoari, ta... / "Kristonak" esan alkarri. Basarri 166. Arri! Mando! Arri! Mando! Arri! Zalu-zalu! Arri! Arri! JEtchep 42. Ardo-zalekeri onek, ba, pekatuari arre ta kristautasunari iso egiñarazten dio. MAtx Gazt 79. Astoari arre! arre! esanaz. Salav 102. Ai, nere Errota! / Buru-Errota! / Itzul da berritzul / inpernu-batzarre; / [...]; / gerra, eriotz, lapurretak, / gurpil biurriari: arre! NEtx LBB 248. Etxeko andre gaixoak / [astoen] atzetikan: Arri! / Ikasten zuten ongi / bide oien berri. Uzt Sas 101.
azpiadiera-1.2
2. (L, BN-lab, S; Dv, H) Ref.: A; Lrq /aRé/.
"Cri aux bœufs et aux chevaux pour les faire reculer" Dv. "(L, BN-lab, S), voz con que se incita a retroceder al ganado" A. "Cri de bouvier: arrière!" Lrq. Tanto Harriet como Larrasquet lo hacen derivar del bearn. arrè.
azpiadiera-1.3
3. arri .
(Exclam. no dirigida a animales).
Madarikatua! Oraintxe ikusiko duk zer dituken atzapar ok. Arri! (Yauzi dagi ta erortzen da). TP Kattalin 180.
sense-2
II. (Adv.).
azpiadiera-2.1
"A caballo (V-ger)" A Apend.
sense-3
III . (Vb.?).
azpiadiera-3.1

Itxasua da arreren, / Hurak oro agortüren. UskLi 224s (Lh, que cita este ej., traduce "la mer reculera"; podría tratarse en realidad de errata por erre-, como se lee en UskLiB 217: itxasua da erreren).
azpisarrera-1
ARRE-ARRE. a) "Arre-arre, a caballo (V-ger)" A Apend. "Arre-arre ibili, haur hizkeran, zaldi edo asto gainean ibili" ZestErrt.
b) "Arri-arri (BN-ad), caballo, burro (voc. puer.)" A.
azpisarrera-2
ARRE-ARREN.
" Umia bai earki dabillena arre-arren " ZestErret. v. ARRE-ARRE.
azpisarrera-3
ARRE-IXTI EGIN. Retroceder, dar marcha atrás.
Soldadogoaren bethi arintzeaz mintzo zirenek huna non duten egiten, nahi eta ez, arre-ixti; frantsesak diona "machine en arrière". Eskual 14-5-1913 (ap. DRA ).
azpisarrera-4
ARRE IZAN .
(Usado en imperativo).
azpisarrerakoSense-4.1
a) " Les basques de France emploient aussi ce mot [arre] comme nom verbal [...]. Arre zak, idia, recule, bœuf" Dv.
azpisarrerakoSense-4.2
b) Hacer recular. " Arre zatzu idiak, faites reculer les bœfs" Dv.
arre
<< arrazoi 0 / 0 arreba >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper