Harremana

    OEH - Bilaketa

    344 emaitza arma bilaketarentzat

    Sarrera buruan (30)


    Sarrera osoan (314)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    lehoi.
    tradizioa
    Tr. Lehoin es la forma propia de la tradición labortana y bajo-navarra; en textos suletinos hay lehu (Xarlem e Inchauspe), lehon (Eguiateguy), leho (Archu Fab 105) y liu (GH 1930, 459). Entre los meridionales leoi es la forma general. Hay además leoe no ambiguo en J.J. Moguel (BasEsc 59), Astarloa (II 98), Uriarte (leoi en guipuzcoano), D. Agirre (Serm 106) y un ej. de Orixe (Mi 136, junto a leoi); legoi en Arrese Beitia (AmaE 187, junto a legoe (ib. 205)), Xenpelar (207), EusJok (II 129), Alzaga, Barandiarán (ELG 38), Anabitarte (Aprika 24), B. Enbeita, Ibiñagabeitia (junto a leoi) e Insausti; lioe en Uriarte (Cant 4, 8 (ed. 1862)), lion en SMSerm 198 y leon en Lizarraga de Elcano, en un texto baztanés del s. XVIII (FamInst 923) en Echenique (junto a leoñ) y en algún texto alto-navarro septentrionale (Auspoa 97, 55). En Zuzaeta (155) hay leo. En DFrec hay 25 ejs. de le(h)oi y 1 de lehoin.
    sense-1
    (leoi V, G, AN; Lcc, Lar, Añ, H (G)), lehoin (L, BN, S; Volt 90 (lehoñ), Urt II 324 (lehoñ), SP, Ht VocGr 380, Arch VocGr , VocBN , Dv, H; leoin AN-arce, L-sar-arcang, BN-ciz-arb-baig-lab), leoe (H (V), A), legoi (G-azp-goi-to), legoe, lioe (V-arr), lioi (V-gip), lion, lehuñ (L, BN-mix, S; H), lehu (S; Gèze, H (S)), leon (G-nav, V-ger, AN-larr-5vill-ulz-egüés-erro-ilzarb-olza, B, Ae, Sal, R), leo, liu Ref.: VocPir 386; Bon-Ond 143; A (lehoin, leoe, lioe, lehu); Lh (lehuñ); Lrq /lehũ [oxítona]/; Etxba Eib (lioi); EAEL 90.
    León. "Leoncillo, leoi txikirra " Lcc. " Lehoin arraparia, lion ravissant; lehoin errabiatua, lion enragé; lehoin zaharra, vieil lion; lehoina orroaz dago, le lion rugit; lehoin gastea, jeune lion" SP. "Leonino, leoiarena " Lar. " Lioia be, zartu ezkerik, astuen barregarri " Etxba Eib. Tr. Documentado desde Leiçarraga, es de uso gral.
    Ezen zuen etsai deabrua, lehoin marrumalari bat bezala, zuen inguru dabila. Lç 1 Petr 5, 8 (He, TB lehoin; Ol, Ker, IBe, IBk le(h)oi ). Spirituak / lotzen zaizko nola lehoñ sukharrez zoratuak. EZ Man I 93. Pintatzen zuten lehoin bat emazte begitartearekin. Ax 355 (V 235). Hume bereak galdu dituen leoi aserretua zirudiela. Mb IArg I 172. Berez, artz edo leoi bat baño gogorrago. Cb Eg III 372. Lehoin errabiatu baten pare zirela. Lg I 226. Lehoina baino kruelago zen [populu bat] . Ib. 226. Hartzaren aztaparra, lehonaren ahoa. Egiat 266 (v. tbn. lehon 256, 272). Harek üdüri zia / lehu errabiatia. Xarlem 893. Ta irtengo degu leoi batzuek eginda, indarrez beterik. Mg CC 223. Ala nola jendáki noblearén insignia baitamáte batzuék leona, berze batzuék ágila, berze batzuék kastelubát... LE Doc 82. Lenago egingo da bat leoi eta dragoi batekin bizitzera. AA II 94. Gure inguruan dabill gure etsai amorratua leoi aserre baten eran. AA III 360 (v. tbn. en contexto similar Gco I 446, Ag AL 144 leoi). Gogorki gerla egiten dauku ifernuko lehoin, borthitz bezain amarrutsuak. Dh 219. Leoi gazte portitz bat. Lard 140. [Zer] sendoagorik leoia baño? Ib. 141. Eta lehen aberia zen lehua üdüri. Ip Apoc 4, 7 (Echn leon, Ur (V) leoe, Ur (G) leoi). Abiatuko [ziren] , lasterka, kuraiez, lehoinen pare. Elsb Fram 119. Eguberdijan lunak (leoiak) erreka-aldera jasten dira. Altuna 19. Bere burua legoi egin nai luke baña uxo bat besterik ez da. Alz Burr 22. Sei urteko leoian / gisako besuak. MendaroTx 416. Leoia baxen bizkor? Ala bilddots epela baxen koiskor? Otx 68. Leoiak bezela burrukatuz. TAg Uzt 85. Lehoinaren pare ari izan dira. Lf Murtuts 51. Errege Rikardo Lehoin Bihotzdunari. Mde Pr 46s. Itxas-orruak / dauke legoiaren antza. BEnb NereA 149. Arma-oridun zaldun ura, bere ikurdian leoi koroiduna dakarrena. Berron Kijote 196. Bildu-ta, xinaurriek lehoina garrait dezakete. EZBB I 72. Venezian bigarren Zilarrezko Lehoia eraman du aurten. MEIG I 142.
    v. tbn. GavS 24. Ub 115. VMg 18. Zav Fab RIEV 1907, 542. It Fab 124. Gy 52. Afrika 134. Azc PB 288. Camp EE 1882a, 36. A BeinB 55. EEs 1913, 162. Lh Yol 12. Laux BBa 138. Bilbao IpuiB 197. Ol, Ker y BiblE Cant 4, 8. Arti Tobera 274. SM Zirik 86. Osk Kurl 128. Gazt MusIx 189. Lab SuEm 170. Ibiñ Virgil 43 (85 legoi). Lasa Poem 55. Lehoin: Mat 359. Harb 270. SP Phil 154. Tt Onsa 65. Gç 175. Urt Gen 49, 9. He Phil 156. Mih 106. Brtc 268. Monho 92. JesBih 461. Gy 52. Hb Esk 28. Dv Eccli 28, 27. Zby RIEV 1908, 762. Jnn SBi 160. Barb Sup 182. Ox 129. Zub 83. Etcham 82. Iratz 102. Zerb IxtS 48. JEtchep 40. Leoia (det.): fB Ic I 57. Enb 136. Legoi: A EY II 81. Euzkadi 24-12-1936 (ap. Alkain 141). Insausti 350.
    azpiadiera-1.1
    Californitik Nevadara juan / or obekio biarrez, / ta leoi [='puma'] zar bat ikusi orduko / laguntza billa negarrez.Yanzi 229.
    azpiadiera-1.2
    (Como primer miembro de comp.).
    Leoi-larru zar batez / erdi estalia. It Fab 151. Lehoiñ larruz bestiturik. Gy 23. Eta aren agoa leoñ agoa bezalakoa. Echn Apoc 13, 2 (Bibl lehoin ahoa; Lç lehoinaren ahoa). Etzetz leoi-irudia artu? Bilbao IpuiB 198 (197 leoi-itxura). Leoi-aitzuloz bilbil ertsia. "De cuevas de leones enlazado" . Gazt MusIx 189 (Onaind ib. 207 leoi-leza). Arrano-egatsak eta leoi-soiña zeukaten. Ibiñ Virgil 58.
    azpiadiera-1.3
    (Uso fig.).Cf. infra LEHOIZKO.
    Larrea, Hiribarren, bertze zenbeitekin, / eman ditezke gora itsas lehoinekin. Hb Esk 135. Zenbait athorragorri, itsasoko lehoinak, hurbildu zitzaizkoten eta erakutsi zioten alfer handienak xutikarazten zirela [...]. Hb Egia 150. Eta ni ene harmadak ahanzten nau bizirik, Anibal ahantzi zuten bezala bere gerlako lehoinek. Ib. 92.
    azpiadiera-1.3.1
    (Uso adj.).
    Haren etsaiek dute ez behin aithortu / pare gabeko zela mendetan agertu; / hura hekin begitan gerlari lehoina, / nihoren uztarririk yasan etzuena. Hb Esk 34.
    azpisarrera-1
    LEHOI-AMA. Leona madre.
    Leoi amarekin aizulora itzulitakoan. Or Mi 97. Leoiama betokerrak. Ibiñ Virgil 35.
    azpisarrera-2
    LEHOI-ANTZEKO (Lar H leoiantzako). "Leonado, color, leoiantzekoa" Lar.
    azpisarrera-3
    LEHOI-ARRANO. "Grifo, animal fabuloso, leoiarranoa" Lar.
    azpisarrera-4
    LEHOI-HARTZ (Pl.). León y oso.
    Leoi-artz auska indargetuak ta lukia. Zav Fab, RIEV 1907, 541.
    azpisarrera-5
    LEHOI EME (leoi Lcc, Lar, Añ; lehoin e. SP, Hb). Leona. v. lehoisa.
    Lehoin emea. SP Phil 154 (He 156 lehoiñ emea). Erraietako umearen guda ikusten duan leoi-eme baten irudira. Ag G 100. Leoi-eme lepo oridun biurtuko da. Ibiñ Virgil 115.
    azpisarrera-6
    LEHOI-GISAKO. "Leonino, [...] leoigisakoa" Lar.
    azpisarrera-7
    LEHOI-KATAMOTZ (Pl.). León y tigre.
    Ai, ai, ai zitalak / eta gizatxarrak. / [...] Ai, ai, ai likitsak / leoi katamotzak. Echag 166s. Leoi-katamotzen atzaparretan txirtxillatuta gelditzeko. Etxde JJ 179.
    azpisarrera-8
    LEHOI-TOKI. Leonera. v. LEHOI-ZULO.
    Leoi-tokian sartu eben. (Dan 14, 30). Ker EMeza 183 (ap. DRA).
    azpisarrera-9
    LEHOIZKO. De leones (fig.).
    Siliok erakusten gizon Eskalduna, / lehoinezko harmaden buruan emana. Hb Esk 28. Han elkhar ezagutu, harmadak berezi, / nola balitz eragin lehoinezko hazi. Ib. 50.
    azpisarrera-10
    LEHOI-ZULO (leoi- Lar; lehoin-zilo Hb). "Leonera" Lar.
    Leoi-zuloz ertsia. "De cuevas de leones enlazado" . Or ( in Gazt MusIx 200 ). [Daniel] leoi-zuloan sartu eben. Ker Dan 14, 31 (Or MB 289, Ol, BiblE le(h)oi-zulo; Dv lehoinen zilho, Ur leoien koba).

    lehoi

    lehoi
    << latzaldi 0 / 0 liskar >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper