Harremana

    OEH - Bilaketa

    368 emaitza alfer bilaketarentzat

    Sarrera buruan (37)


    Sarrera osoan (331)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    soberatu.
    sense-1
    1. (B, BN; SP, Lecl, Arch VocGr, VocBN , Gèze, Dv, H), sobratu (V-gip; SP, Lar, Añ (+ -du), H) Ref.: A; Izeta BHizt2; Elexp Berg (sobrau) .
     Sobrar. "Dépasser la suffisance, excéder la mesure" VocBN. . " Soberatzen den olioa ezarriko duzu mankan, vous mettrez au buffet l'huile qui restera en trop" Dv. " Soberatu zaizku langileak, nous avons eu trop d'ouvriers (pour le travail qui nous avions à faire). Hoinbertze ialeen artean etzaiote arthoa soberatuko, aski ukhaiten badute ere, [...]. Biltzatzue soberatu diren puskak, gal ez daitezen (He Mc)" H. Tr. Al Norte se encuentra en Leiçarraga, Pouvreau, Larreguy, Duvoisin, Hiribarren y Leon. Al Sur se documenta en textos navarros (Beriain, Lizarraga de Elcano, EvAN, Samper, Hualde) y en autores occidentales, principalmente guipuzcoanos, desde principios del s. XIX, sobre todo en textos populares y bersolaris.
    Bil itzazue soberatu diraden zathiak. Lç Io 6, 12 (He, LE sobratu, Dv soberatu; TB puska soberakin direnak, Ker geratu diran zatiak). Guziék soberaturik zutenetik eman ukhan duté, baina hunek eman du bere paubreziatik zuen guzia. Lç Mc 12, 44 (TB bere soberatutik; He frankiaz zutenetik, Dv nasai dutenetik). Sobratu zitzaion diruareki. Ber Trat 113v. Arzain handi hari sobratzen zitzaion ephe labur hura bere espirituari indar berririk emaiteko. SP Phil 330 (He 332 gelditzen zitzaion ephe labur hura). Hamabi saski sobratu zirenez betheak. Lg II 163. Pobreenzat limosnatik sobratzen zana bolsa batean gordetzea. Gco I 425. Eren mantenurako eta janzirako doi doia duenak eta ezer sobratu oi etzatenak. Gco II 36. Ta ez dauka inok zetan pensau, kristinaubak bakijeela, salbeetako duina dotrina. Geijeen dakijenari, bapere sobreetan ez jako. fB Ic I 8. Atzo jokatu zan partiduba. Osatu eta sobratu ere bazan seguru dirua jokatzeko. CartAnd 377. Arin dute arropa sorbalden gainean; / oro sobra zaizkote xutik direnean; / ezin yasan bertelak, ez eta buruko. Hb Esk 165. Eta sobratu zenaz bilduztizien amabi saski beterik puskez. Samper Mt 14, 20 (Hual sobratu zenetik, Leon soberatu puskekin, Or sobratu ziran puskakin). Irurok artu ta sobratzen dana gordeko dezu [...] Iñaxiok artu dezan. Moc Damu 7. Bestela galde zagun / zenbait zeuan maian, / sabela bete eta / sobratuak zian. JanEd I 95. Geiago bear badira ere / sobratu zaizkit oraindik. Tx B III 42. Ogei lagunen lanak egiten / dago makina bakarra, / era onetan derrior dago / jendea sobra bearra. Basarri 132. Janaren paltik etzan izaten / eta sobratu eranak. Uzt Sas 106. Egin beza berorrek, etxeko-andre, mantarren batzuk sobratzeko modua, nork bearra ez da ta faltatuko. "De manera que queden algunas estopas" . Berron Kijote 83. Danei zorrak ordaindu ta milla ta berreun pezeta sobratu ziran. BBarand 183. Sobretan zan ori, nozbeinka, zuzendariaren grazia balitz legez, emoten eben. Gerrika 106. Minutu bat eta 31 segundo sobratu. Albeniz 76.
    v. tbn. Sobratu: Xe in Ud 24. Noe 90. AzpPr 76. Kk Ab II 170. SM Zirik 117. BEnb NereA 47. Salav 47. Insausti 353.
    azpiadiera-1.1
    Estar de sobra, de más.
    Zuei izkribatzea gehiago sainduentzat egiten den emaitzaren gainean, soberatu laiteke. TB 2 Cor 9, 1 (Dv alfer litekek ). Emen ez dek iñor sobratzen da platerakada bat babarrun ere ez uke iñoiz paltako. TxGarm BordaB 91. Oiaren gaiñeko zaku txuri aiek orduan sobratu zirala. BBarand 22.
    sense-2
    2. (Part. en función de adj.).Sobrante.
    Eta goiti zitzaten zathi soberatuetarik hamabi saski betherik. Lç Mt 14, 20 (TB puska soberatuetarik, Echn goratu zituzten soberatuak; He gaiñerakoetarik, Dv ondarretarik). Ebasten diozute pobre bilutxieri gauza soberatuak eta banoak, paratzentuzunak zere baitan . FamInst 860. Nahiz huntarzün badü, hanitx irabazten / [...] gero soberatia beharren phartitzen. Etch 592. Beste erlijio ta ordenak [...] itzali zitezela erabaki zuten, gauza sobratuak baziren bezela. Bv AsL 159. Eskolaren obra hori / Oraikotik badua / Ikusirik badutela / Diru soberatua. (1920). LuzKant 84. Egon bear aundirik ez genin izaten; urtearen buruan sobratu askorik ere ez. Ataño TxanKan 146. Harrobi horietarik gelditu murru izkinak eta ondarkin soberatuak metaka. Larre ArtzainE 39. Erran zautan Paxkalek goizeko kafea bazutela kozinako sukaldean, soberatua eta xortaño bat begira zezakeela guretzat. Ib. 179.
    azpiadiera-2.1
    Que está de más.
    Gariak esan zion artuari: A, a, artua, artua, i bai janari bastua! Ni nagoan lekuan i beti sobratua. And AUzta 105. Lurdes ta ni, lentxeago edo geroxeago, emen sobratuak gera. TxGarm BordaB 14.
    azpiadiera-2.1.1
    " Soldadue, amaren ume sobradue (AN-larr), el soldado es el hijo sobrante de su madre" Inza Eusk 1928, 232.
    --Dijoala nai duana soldadu, ni beintzat ondo aspertua eta asea nator soldadutzatik. --Soldadua! --esan zuan andre Joxepak--. Amaren seme sobradua. --Egia dio, ama, esaera zarrak. Zab Gabon 55. Ondo esanik dago, soldau errasuak / direala amaren seme sobraduak. AB AmaE 255.
    azpiadiera-2.2
    Excesivo.
    Kolera eta aserre sobradua entendimentua galerazaiten deskuenak. Cap 70. Ibili ote diraden alkarrekin llaneza sobratuan. OA 161. Debozio guti eta konfianza sobratuak. El 60. Egitea gastu aundi eta soberatuak. FamInst 870. [Ondasunak] maitatzentuztela amorio soberatuarekin. (B, s. XVIII). Ib. 865. Jinkoaren baitan ezarriko duzun esparanza ezin daite behinere sobratua. Mih 72. [Ez degula] deseatu behar gauza sobraturik, baizik gure premiak estaltzeko diña. Gco I 423. Ez dogu entzuten orduko eztegubetan ez gauza sobraurik, ez biar ez zanik. fB Ic III 338.
    v. tbn. Sobratu: CatLav 175 (V 91). Hb Esk 147.
    azpiadiera-2.3
    Sobrado.
    [Jainkoa] aria soberatuz samurtua da, egin diotzadan irain itsusiak-gatik. Dv LEd 169. Zankabera dezula / indar sobratua, / bañan ezta faltako / zeñek jokatua. Xe 288.
    v. tbn. Hm 135.
    azpiadiera-2.4
    Desbordado (?).
    Ez da gauza barrija, guraso sobraubak, tertzijo atan bere buruba ikusita, egunian milla [...] maldezinoe umiai ezartia. Bada egun ero dauka ume bata ganik albista txaarra. fB Ic I app., 8.
    azpiadiera-2.5
    (Verdad)aplastante.
    Bainan hil behar! Oi egia soberatua! Etorriren da ordua. Dv LEd 153. --[Gizon] gehienek ezen beren poneten heineko xilhottoak egiten dituzte. --Egia soberatua! ene semea; eta hortarik heldu da landare hainitz hiltzen baita. Dv Lab 342s.
    sense-3
    3. (AN, L ap. A ; SP, Ht VocGr 355, Dv), sobratu (SP) .
    (Aux. trans.). "Épargner" SP. "Produire un excédent, économiser de façon à avoir un surplus" Dv. "Economizar" A.
    Eztut deus ere enetzat lekhatu, ez soberatu nahi, aitzitik nahi derauzkitzut [...] neure diren guziak gogotik [...] sakrifiziatu. SP Imit IV 17, 2 (Ch ez dut deusere enetzat itxeki nahi). Eren bizi bearrari edo mantenuari kobru eman ezkero, zerbait aurreratzen edo sobratzen duenak. Gco II 36. Beti parrandan dabillen batek / diruba nola sobratu? JanEd II 85. Gorputz ederra, arpegi fiña / [...] zartzera ezer sobratzen badu / badauka zeñi utziya. Tx B I 210. Etxia asko biartu gabe / sobratu dezu dotia; / garai onetan neskatxa askok / izango zaitu maitia. Ib. 171 (II 57 dotia sobratzera). Mutill zintzuak Ameriketan / sobra lezake dirua. Tx B II 41. Ainbeste urtian ez dezu / sobratu txanponik. MendaroTx 313. Baserritarrak ezer badauka / negurako sobratuta. Olea 33. Baiña an dirua sobratu egiten nuan, piska bat beintzat. Ez bainuan batere gastatzen. BAyerbe 52.
    sense-4
    4. Quedar sin hacer.
    Eguerdi zaharreko moxtuak ziren ardi guziak, urteko antxuak azkenik. Batzuetan gertatuko zen, uste baino luzeago joanik lana, azken hauk soberatzea. Larre ArtzainE 58.
    azpisarrera-1
    SOBRATUA IZAN, SOBRATURIK EGON. Tener de sobra, en abundancia.
    Sei kuartoren artua eskatu zuala familiarentzat [...] eta agiri danez, ez da sobraturik egongo. Mutil oiez informatuko naiz gero, zer miseri edo estadutan arkitzen diran. CartAnd 378. Zergátik, duenari emainzeió eta izainda frankotsuá edo sobratuá; éztuenari, órdea, kénduko zeió oraño dúela iduridén úra ére. EvAN Mt 25, 29 (Hual egonen da abundatruk edo sobratruk, Samper egonen duzu abundante edo sobratrik ).
    azpisarrera-2
    SOBRATUTZAT EDUKI, SOBRATUTA EDUKI. Tener (a alguien) abandonado.
    [Umiak] dira, ni baztartuta, sobrauta naukeenak. fB Ic I app., 8. Aita bat, edo ama bat oian, edo makal [...] ikusita, bere umiak edo naibagez, edo errazoe txaarrez, edo gosez, sobrauta, ill ezinda, illten, daukeela. Ib. app., 9. Mai santu atara elduten dira umiak, ta nausijak [...] mundubak sobrautzat daukazanak, ta kastigauta daukazanak. Ib. 53.

    soberatu

    soberatu
    << soberantzia 0 / 0 solas >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper