Harremana

    OEH - Bilaketa

    368 emaitza alfer bilaketarentzat

    Sarrera buruan (37)


    Sarrera osoan (331)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    konplitu.
    tradizioa
    Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. Konplitu es la forma septentrional; hallamos kunplitü en algunos textos suletinos: Xarlem y (alternando con konplitü ) Etchahun. Los ejs. de kunpli- en En Etcheberri de Ziburu (Noel 80 ) y Gasteluçar (36 y 102) son en realidad erratas (v. para el primero ed. 1697, 94, y para el segundo ed. 1686, 18 y 185). Kunplitu es la variante meridional; J.A. Moguel (junto a kunpli- ) y Azurmendi son los únicos en emplear konpli- . Hay además konpritu en AzpPr y kunpritu en Txirrita. En DFrec hay 5 ejs. de konplitu y 17 de kunplitu .
    sense-1
    1. (Volt 43, SP (sin trad.), Urt I 47, VocBN , Dv), kunplitu (S ap. Lrq ; Lar, Añ, Gèze), konpritu, kunpritu.
    Llevar a cabo, cumplir(se) (una obligación, una palabra, un deseo...). "Cumplir la palabra, hitza kunplitu " Lar. AxN explica histea (351) por konpritzea; histurik eta nahiz histu gabe (280) por kunpliturik eta naiz kunplitu gabe. v. bete (I, 3).
    Desir hura konplitu du Garaziko naturak. E 261. Haren borondatea munduari betheki deklaraturik profezia eta rebelazione guziak akaba eta konpli litzanzat. Lç Ins C, 2v. Erran zuen hitza konpli ledinzát. Lç Io 18, 9 (He, TB konplitua izan zedintzat, LE kunpli zéien; Dv, HeH, Ol, Leon, BiblE bet(h)e). Oi, barriz, kunpliduko ez badau, / ze begi alfer promesarik. Lazarraga A14, 1182r. Zeruko Jaunaren fede santua / oi legiela kunplidu. Ib. A6, 1169v. Kunpli bedi zure borondatea. OracAr 43 (v. tbn. kunpli en Zubia 167). Zeruko sillan jarririka / kunpliturik deseoa. MPortal 59s. Nola Bazko egunean profeziak konplitu ziren. EZ Noel 113. Bere bekhatuen neurria betha arteiño, kontua konpli arteiño. Ax 112 (V 75). Agindu dudana emanen dut, erran dudana konplituko dut. SP Imit III 3, 3 (Ch konplituko, Mst konplitüren; Ip eginen, Ol beteko). Gerla guztiak konpliturik, / gozatzen dago triunfez. Gç 192. Konplituko dudan baino gehiago prometatu dudala. ES 196. Hortan konplitzen da bakhotxak bere buruaz egin behar duen ukhoa. He Gudu 36s. Jesu-Kristoren errana izan zen konplitua. Lg II 185. Ezi berze edozeñék kunplidezákela erreglagáu bere ariorá, naibadú. LE Prog 96. Fidelki behar dira konplitü ordenatzen dauzkiüten kondizioniak. CatLan 153. Jaunak inspiraturik hartu deseinuak / uruski konplitzeko dizula grazia. Monho 162. Orain egin biar dogu / guztijok batera / kunplidu bere itzak / emendik aurrera. DurPl 105. Kunplitü beitügü / gure bidajia. Xarlem 1245. Pazkoa kunplitzeko denporan ala konfesatu ta komulgatu danak, ez du bete edo kunplitu Pazkoako obligazioa. Mg CC 149 (175 konplitu; v. tbn. konpli- in BOEg 2457). Aren ametsak osoro kunplitu ziran. Gco II 69. Eureen pekatuzko guraarijak kunpliduteko. fB Ic I 105. Kunpliuko dau bere berbia. JJMg BasEsc 153. Indazu manatzen dautazunaren konplitzeko indarra. MarIl 49. Konpli dezagun borondate dibino hura. Jaur 189. Neure pekatuak kofesetako ta kunplietako emoten jatan penitenzia. CatBus 41. Pelegriñ zioan beilla konplitzera. Gy 125. Aberatsa naiz zuri kunplitzeko / nai dituzun ainbeste kutizi. Bil 147. Artu eta kunplitu dituen beste erabagi batzuk. (1866). BBatzarN 181. Kunplitu gabeko ainbeste promes. Arr May 92. Oien aspaldiko deseoa kunplitua geldituko da. Ill Testim 30. Kunpritu ditugu guk / artutako saillak. Tx B II 225. Nire sententzia kunpli bedi. Arti Tobera 289. Jainkoaren tribunaletik entzun sententzia konpli beza. Larz Senper 14. Satisfatu zure grina / ta nire mina konplitu. Azurm HitzB 49. Gaur kunpli bearko degu / len egiña zan promesa. Uzt Noiz 122. Nere esana kunplitu ote zuten begiratzera. Alkain 146. Pilarren eskaria / kunplitu daitean. Ayesta 44. Erregela hori, diodan bidenabar, ez da konplitua agertzen euskal perpausek utzi duten aztarnarik zaharrenetan. MEIG VI 155.
    v. tbn. Etchart 5.1v. Mat 134. Harb 164. Hm 49. Arg DevB 93. Tt Arima XIII. Arbill III 5, 19. Mih 62. AR 90. Brtc 111. Egiat 180. CatLuz 35. UskLiB 33. Dv LEd 1. CatS 13. LuzKant 66. Elsb Fram 111. Lap 291 (V 133). Arb Igand 181. UNLilia 5. Kunplitu: MRos 11.1r. Ber Trat 10r. OA 133 (147 kunplidu). El 52. Iraz 65. Cb Eg III 279 (CatV 84 kunplidu). GavS 31. Ub 210. Añ CatAN 51 (EL1 151 kunplidu). FrantzesB I 139. CatB 14. CatLlo 40 (67 kunplidu). Echag 263. Etch 604. Afrika 68. CatSal 71. CatR 71. Legaz 26. Zab Gabon 96. Xe 387. PE 20. Ud 93. Urruz Urz 51. Ag Serm 165. AzpPr 77. Mdg 127. CatUlz 43. Goñi 47. Arrantz 156. JanEd II 102. Yanzi 217. Ldi IL 85. SMitx Aranz 49. NEtx Antz 74. Vill Jaink 163. Albeniz 131. Kunplidu: Mic 13v. Cap 114. VJ 14. Arz 63. Acto 15. Urqz 86. Oe 136. DurPl 48. Mg CO 12. Astar II 243. Ur MarIl 72. In Xe 351.
    azpiadiera-1.1
    Onra andi asko kunplidu jakan. MLastur 24 (hablando de honras fúnebres).
    azpiadiera-1.2
    (Con sociativo).Cumplir (con). " Makiña bat lan dauka danekin kunplidu ezindda " Elexp Berg. .
    Bakallao buztan batekin askidatu ta kunplitu dezue nerekin. GavS 5. Prinzipearekin kunplitu ta logika estudiatu zuen. Cb Just 37. Pazkoako komunioarekin kunplitu. Mg CC 211. Zeure emazte ta ume onakaz kunplietia. Mg PAb 194. Obligazio onekiñ kunplitzen ote degu Kredoa gogoan idukitze utsarekin? AA III 588. Kunplitu naian nago / donostiarrakin. Echag 221. Munduarekin kunplitu degu. Xe 345. Gertatu zitzairan Ernanira jun biarra adiskide baten bidez, eta aurten Pasaira beste batekiñ kunplitzera. Sor Bar 68. Badakit zuk arrekiñ bear bezela kunplituko ez dezula. Moc Damu 31. Nik arrotzakin kunplitu egiten dut doi-doi. Etxde JJ 85. Ekarri omen zituan gauzak, bear ziranak, jendearekin kunplitzeko. BAyerbe 125.
    v. tbn. Yanzi 124.
    sense-2
    2. Cumplir(se), llegar a su fin (un tiempo, un plazo). "Urteak bete edo kunplidu egiten dira. Gazteek NOR-NORK darabilte: Ogei urte kunplidu dittu, baina adinekoei NOR-NORI ere entzun dakieke. Kortatxon, dauke tio zar bat, larogetamar urte kunplidu jakon " Elexp Berg. v. bete (I, 2). .
    Konplitu da denborá, eta hurbil da Iainkoaren resumá. Lç Mc 1, 15 (He, TB konplitu; Dv, Ol, BilbE bete). Konpli baitzitezen haren ertzeko egunak. Lç Lc 2, 6. Iru egun kunplidu baga / oi setienbrek emunik. Lazarraga A14, 1181r. Abuztu ilak / egun bat kunplitzakarik. Ib. A28, 1202r. Denbora hura konplituz gero. Ax 118 (V 78). Nobiziaduko amar illabete kunplitu baño len. Cb Just 120. Hogoi eta bat urthe konplituz geroz. Brtc 67. Mündüko urthiak / dütüdala kunplitürik. Xarlem 1263. Zazpi urte kunplidu bagarik. fB Ic II 287. Behar diagu abiatu, / hamar hilabetiak / konpliturik beitutugu. AstLas 36. Hogei eta bi urthik konplitü egünin / hartü nin emaztia ene zori gaitzin. Etch 78 (182 kunplitü). Bortz ehun urte konpli / fronteran kimera. Bordel 148. Salbajietan kunplitu zaio / eriotzako plazoa. Xe 369. Igaro dan agorren kunplitu da urtea. Zab Gabon 54. Hamazortzi urte be / konplidu bagea. Balad 218. Beatzireun da bost urte / kunpliturik milla. Arrantz 128. Bi illabete kunplitu dira. Tx B I 61. Kunplitu dira plazuak. Ib. 206. Denbora kunpliturik / galaia abian. Balad 231. Eta kunplitu zitzaion bere [diputadu] denbora eta ateri zen. Auspoa 97, 25. Gaur ditu nire urte / hogeiak konplitu. Azurm HitzB 49. Kunplitua izanik / munduko kurtsoa. Ayesta 120.
    v. tbn. Tt Onsa 34. CatLan 103. Etcham 107. Kunplitu: El 64. It Fab 228. EusJok II 89. PE 146. Ud 134. Sor Bar 90. EusJok 147. MendaroTx 25. Etxde JJ 55. BAyerbe 12. Albeniz 32. Kunplidu: Cap 59. CatLlo 50.
    sense-3
    3. Llenar(se), colmar(se), completar(se).
    Iainko Iaunak grazia oroz konpli zaitzatela. Lç Ins B, 7r. Konpli zaiteztenzát Iainkoaren konplimendu guzian. Lç Eph 3, 19 (He, TB, Dv, BiblE bete). Jauna: oraindik ezin gastiga nitzakoie zure señoriari zer kantitate merkaduria denz, zeren oraindik ezpaita adrezatu deusik behar den bezala, paketa konpli dadinean behar den bezala, orduan eztut faltatuko abisatzera. CartEsp 466. Zertzaz konplitzen dira hamar manamendu hauk? Mat 121. Zeure merezimendu handiez konpli gaitzatzu geure eskasetan. Harb 60. Nik konplituko dut zuk eskaz duzuna. Ch IV 12, 2. Konpli zazu zure graziaz ene baithan eskas den guzia. Brtc 71. Frantziako kintala ezin konplitu eta / pisu baino urgulu gehiago baitu. Prot 67. Bestela ez dakit baña / mingañez noblia, / besterenetik konpritu / nai luke ordia. AzpPr 41.
    sense-4
    4. (Aux. intrans.).Cumplir, convenir, ser adecuado. v. konpli izan.
    Nik, barriz, erreguketan dizut / kunplietan dan gauzea: / nigana gia eztezazula / sekula zeure barkea. Lazarraga B5 1164v.
    sense-5
    5. Cumplimentar, dar saludos. " Nere partez kunplitu ezazu, dad encomiendas de mi parte" VP 65r.
    sense-6
    6. (Part. en función de adj.).Cumplido, perfecto, colmado, acabado, pleno. "Absolute doctus, eskolier akhabátua, konplitua " Urt I 52. " Oso gizon kunplidua da " Elexp Berg. v. konpli. .
    Erregeren adbokatu bidezko eta nobleari, birthute eta hon guziez konplituiari. E 5. Guziéi bardin apartenitzen zaikun testamentu konplitu haur edeki, estal, korrunpi edo ezezta dakigun? Lç Adv ** 5v. Fede egiazkoa, esperanza bizia, karitatea konplitua eta obra onetan fineraiño irauteko garazia. Mat 306. Ona zara eta konplitua zara. Harb 369. Hek bezain aberats eta konplitu izanen zen euskara ere. Ax 19 (V 10). Iesu Kristen dizipulu leial eta konplitu bat. Tt Arima 128. Sudurra eder ta xuzen, / espanak gorri / guztiz kunplitua / zure amudioetan nornai / daude galdua. Gamiz 204. Zeren amurio konplitiak Jinkuaganat segürantzareki hüllant erazitzen beikütü. Mst I 24, 7 (SP konpliak, Ch perfetak, Ip egiazko, Ol bikañak). Bena jente konplitiek eztütie ehiñera sinhesten elhe errailiak oro. Ib. 4,1. O, jaun aphezküpü ezinago konplitü zirena. Mst XI. Emaztia zian ere sortzepenaz ta berthüde güzietzaz ezin konplitiago. Egiat 157. --Zer erran nahi du Kristok? --Unjitua, konplitua edo ganzutua. CatLuz 12. (CatBurg 18 ganzutua edo unjitua, CatLlo 21, CatBus 15 unjidua) Osasun kunplitu bat deseatzen dizut. CartAnd 380. Zerratu zuten patua / formal eta konplitua. Gy 39.
    sense-7
    7. kunplidu (V-gip). (Sust.). "Cumplido. Eztakizun zenbat kunplidu ein zoskun bisittara joan giñanian" Elexp Berg.

    konplitu

    konplitu
    << kendu 0 / 0 kurios >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper