Harremana

    OEH - Bilaketa

    461 emaitza aho bilaketarentzat

    Sarrera buruan (146)


    Sarrera osoan (315)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    landu.
    sense-1
    1. (V, G; SP, Ht VocGr 369; Lar, Añ, Arch VocGr (lantzea), Dv (V, G), H), lantu (R-uzt; -th- L-ain, BN, S; VocBN , Gèze, Dv, H), laandu (Mg PAbVoc 232, Izt 35) Ref.: VocZeg 286; A (landu, lanthu); Lrq (lanthü); Iz ArOñ , LinOñ 178; Elexp Berg.
    Trabajar, cultivar (sentidos prop. y fig.). "Travailler, cultiver. Lur lantzea, travailler la terre. Zura lantzea, ouvrer du bois" SP. "Hacher" Ht VocGr 369. "Labrar tierras" Lar. "Trabajar, labrar" , "labrar piedras", "cultivar" Lar y Añ. " Laandu, desbastar. Arlanduba, piedra desbastada" Mg PAbVoc. "Cultivar, landu. Preparar los maderos, zurek landu " VocZeg 286. " Lanthu: 1.º (L-ain, BN, R-uzt, S), escuadrar una pieza de madera con el hacha; 2.º roturar un terreno baldío" A. " Liñua landu " Iz LinOñ 178. Tr. Documentado al Norte a partir de Etcheberri de Ziburu; al Sur el primer ej. corresponde a Larramendi. Landu es la variante septentrional de los primeros textos (Etcheberri de Ziburu, Axular, S. Pouvreau), pero lant(h)u es la forma general desde el s. XIX (landu en Goyhetche e Hiribarren). Como foma de rad. vbal. sólo hallamos lant. En DFrec hay 225 ejs. de landu y 5 de lantu .
    Burreu kruelek erauntsi / bazioten indarrez, / suharotzek burdinari / nola landu beharrez. EZ Noel 96. Manatu zuen lant zezala, labora zezala eta begira ongi parabisu hura. Ax 22 (V 12). Ditugun ontasuak eztira gureak, Iainkoak eman derauskigu lantzera. SP Phil 269 (He 272 trabaillatzeko). Nik igorri izan zaituztet biltzerat zebek landu ez duzuena; bertzek landu dute eta zuek sarthu zarete hekien lan egiñetan. He Io 4, 38 (Dv lanthu ). Ikusiaz, ekiñaz, landuez aterako [diran saioak] . Lar Carta a Mb 278. Gizon gai ori landu ta leunduko bada. Cb EBO 46. Ünkhüdian dütü joiten, dütü lantzen moldatzen. Egiat 205. Lurra axal landu. (369). LE-Ir. Gura dau geuk landu daigun koroia. Añ LoraS 193. Gauza guziak erriaz kanpora ebaki, laundu eta prestatu ziran. AA I 528 (si laundu no es errata, quizá podría tratarse de var. de lautu o leundu). Lur zelaiak dira onak landutzeko. It Dial 52 (Ip lantzeko; Ur gijetako, Dv laborantzako). Arritzagan atera eta landutako kobre txapa ederrakin. Izt C 68. Arlauza eder zabal galantak, eta landu-bear andirik ez dutenak. Ib. 59. Lurrak landu eta abereak larreatuaz. Lard 14. Noiz eta nola lanthu behar du lurrak? Dv Lab 23. Lant zezantzat lurra. Dv Gen 3, 23 (Ur landu zezan, Bibl lant zezan; Urt lurra iorratzeko). Pitralia lanzen. HerVal 250. Landu bear ditu soroak. Ag Serm 485. Landuten dabezala euren gogoaren kaltez doazan bideak. Echta Jos 191s. Egiaren erraiteko, lantu du bertze orduz bersu hoberik. JE Bur 144. 700 hektarea landuko dira. ForuAB 145. Lurra landu bear zuan nekerik gabe. Inza Azalp 46. Senditzen dut bihotza / arras hunkitua / ikusiz eskualdun bat / fedeaz lantua. Etcham 79. Arriya lantzen emondako denporia galdu biar ebalako. Kk Ab II 175. Oi, ene lur, / baninduzu zerea, / zu landu, ta / zure sariz asea! Ldi BB 66. Gure izkuntza landu ta landu. Ldi IL 164. Burruntzaliz, or zortzi, zillarrez landurik. Or Eus 359. Gogoa lantzeko. Eguzk GizAuz 11. Lurrak landu ezin izan dituzten nekazarien alde. EAEg 13-2-1937, 1053. Mallukaz ongi landutako burni-orizko-ontzi bat. Zait Sof 173. Nik nigan landu bear dudan gizakume ideal ori. Vill Jaink 92. Bere burua zerbait landu ta jantzi nai duan edozeiñek. Ib. 8. Aita edo ama izateko dituzun doaiak landu, aberastu ta ezitzea. MAtx Gazt 30. Arbolak landu eta landatzeko? Ibiñ Virgil 91. Gazte diranetik arretaz zaitu eta landu itzatzu [zaldiak] . Ib. 96. Lurra landuaz neketsu bizi. Olea 205. Hasi nintzan artoski [dohain berezi hori] lantzen bereala. Xa Odol 119. Ainbeste urtean berak laiatu ta landu zitun lurrak. Ataño TxanKan 41. Arto edo garien / ereitza bazuten / egun argiz eziña / gaubean landuten. Ayesta 18. Hitz berriago batzuekin behar nituela holako gai berriak landu. Larre ArtzainE 269 (ib. 97 lantu). Berak landu eta eraberritu dizkigu euskal prosa eta neurtitzak. MIH 294.
    v. tbn. Mg PAb 149. Astar II 1. Gy V. Bv AsL 21. A BGuzur 118. Itz Azald 93. JMB ELG 87. TAg Uzt 72. EA OlBe 93. Etxde AlosT 8. Munita 69. Arti MaldanB 217. Gand Elorri 11. Gazt MusIx 7. BEnb NereA 212. Azurm HitzB 31. Berron Kijote 194. Lantu: Dh 217. Jnn RIEV 1908, 355. Ox 68. Zub 87. Barb Leg 25. Iratz 132. Zerb Azk 19. Ardoy SFran 13. Herr 2-6-1966, 2. Casve SGrazi 110. Lantze-: O Po 51. HU Zez 101.
    azpiadiera-1.1
    (Part. en función de adj.).Elaborado, trabajado; cultivado. "(Plata) labrada, zillar landua " Lar. "Sembrados, tierras, [l]ur landuak " Añ. "Pulido, landua. Lendanik o lenganik landuago [...], más pulido [...] que antes" Izt. " Lur lanthua, terre labourée; burdina lanthua, fer ouvré; zur lanthua, bois équarri" Dv. " Alor landúe, el campo labrado" Iz Ulz. " Egur landuzko egalak dauzka teillatuak " Elexp Berg.
    Gu gara Iainkoaren lur landua. Ax 172 (V 116). Bazkak, eleak eta lur landuak berdin egon beat dute. It Dial 61. Barrika ta tonel landuak eta landubagekoak. Izt C 129. Lür lanthiak. Ip Dial 61. Nabarri landu batean. Aran SIgn 96. Ze zelai zabal landuz zagozan inguratua! AB AmaE 191. Kutxa zar landuaren gañaldean. Ag G 250. Lur landu ta abere geiago ta obiak balegoz. ForuAB 89. Urtean lareun mila "kintale" burni emen landu ta Europako portu guzietara bialtzen omen ziran. Lh Yol 6. Gurutzea zan egur luze, gizona beregan loturik edo josirik eusteko naiko lodittasunekoa, batzutan landua ta askotan landugabea. Inza Azalp 68. Harrizko bere sohailu lantua. Zub 81. Burdiña-landuak. Kk Ab II 187. Leiar landuzko ontzi mioi / malko-antza yaukok ardauak! Laux AB 75. Bearko diran lenen-gaiak eta gauza landuak ere. "Productos elaborados" . EAEg 28-4-1937, 1579. Zur lanthu legunez egina. Zerb IxtS 13. Arraun landua eskuetan egokituz. Zait Sof 126. Aitz-urdin landua bezain itzaldi legun, tinko, borobil eta aurrez antolatuan. Zait Plat 112. Atxurdin landuzko irudi bat ukanen duzu. Ibiñ Virgil 52.
    azpiadiera-1.2
    Culto, elaborado.
    Bertzelako arraizia eta atsegina dute erakurtzalentzat ezen ez Koraneko solas landuek. Hb Egia 84. Guk mintzo landu elertitsu bat egin-naiak eztu amorrarazten. Ldi IL 31. Literatura landu bat sortzeraino. Mde Pr 252. Metafisika oso landua irakasten zuten aho-mihiz. Ib. 225. Olertiketa landuarena ta erri-koplaketa jatorrarena. Gazt MusIx 163. Izkuntza landuan erabiltzen direla xoilki. Vill Jaink 141. Euskara landua du, jasoa. MEIG II 47. Bertsogintza landua. MIH 286.
    azpiadiera-1.2.1
    (Ref. a personas).
    Mintzalari landua. Or Aitork 161s. Gizon landuei dagokienez, hitz-neurtuz mintzatzea. MIH 240.
    azpiadiera-1.3
    "Elegante; landua zagoz, está usted elegante (V-m)" A EY III 281. " Landua zagoz, está usted esbelto (V-m)" A Apend.
    sense-2
    2. "Birlandu (replantar), de landu (plantar). AG 2336.
    sense-3
    3. "(BN), soigner. Eri hori ederki lantu duzie " Lh.
    azpiadiera-3.1
    "Faire son affaire à quelqu'un. Dathorla, guk lantuko diagu, qu'il vienne, nous allons l'arranger" Lh.
    azpisarrera-1
    HARRI LANDU. v. harlandu.
    azpisarrera-2
    EZIN LANDUZKO. "Indéfrichable, ezin lantuzko" T-L.
    azpisarrera-3
    LANDUXE (Forma con suf. -xe, de valor aprox.).
    Zorretan gaude Oihenartekin, poeta landuxea izanik, neurtitz politak utzi zizkigulako. MIH 238. Poeta landuen edo bederik landuxeen artean sartu zigun Orixek. Ib. 233. Era berean ari dira gehitzen euskaraz ikasiak eta landuxeak direnak. MEIG VIII 101.
    azpisarrera-4
    LANDUZKO. Adquirido culturalmente.
    Arimearen biziaz berezko ta landuzko ezaguera ta doaia dabenak. Erkiag BatB 199.
    azpisarrera-5
    LANTZAKA, LANDUTZEKA, LANTZEKA. a) (Adj.). No cultivado.
    Maisu Jaun bizargin-osagille-euskaldun lantzaka ta Peru baserritar landuaren artean. A in Mg PAb (ed. 1899), 15. Iru edo lau lur txatal, landutzeka, guztiok nartzaz, otaz, sasiz, odoldiz eta iraurkiñez yosita. Alt EEs 1917, 42.
    b) LANTZEKA. (Adv.). Sin cultivar.
    Lantzeka edo jabeak ala zerabilzkienak utzita dauden lurrak landu-eraztea. EAEg 25-4-1937, 1560.
    c) (Uso sust.). "Lantzaka, zuhaitz liraiña, gaztea, bere gisa etorritakoa" Asp ANaf. "Lantzaka, renuevo de árbol" BU Arano.

    landu

    landu
    << 1 labe 0 / 0 laudamen >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper