Harremana

    OEH - Bilaketa

    461 emaitza aho bilaketarentzat

    Sarrera buruan (146)


    Sarrera osoan (315)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    zehe.
    tradizioa
    Tr. El uso sustantivo es propio de la tradición septentrional (documentado tbn. en Orixe), mientras que los meridionales (y Mirande) lo emplean como adjetivo o adverbio.
    Onom.: Semero filio de Berasco Ceea. (1210) Lac Irach 271.
    sense-1
    I. (Adj.).
    azpiadiera-1.1
    1. (V, G; H (zeea V, s.v. xehe)), ze (V, G, AN; Lar, Mg Nom 66 (V, G), Añ, Izt 72v, H (V, G), Zam Voc). Ref.: A (ze, zee); Etxba Eib (zeia); SM EiTec1 (galbai).
    Pequeño, menudo. "(La verdad adelgaza, pero no) quiebra, egia me, ez ordea ze" Lar. "Menudo" Añ y A. "Ur-azalian beti eskal-zeia, [...] en las aguas superficiales, la pesca menuda" Etxba Eib. "Ikatz-zeia irurixa, [...] el carbón menudo, la carbonilla" Ib. "Galbaiakin torlojo zeiak apartatzen asi da mutilla" SM EiTec1 (s.v. galbai). v. xehe, GANADU XEHE.
    Arri zee eta ondarrean. Ag Ioan 181. Itzak urrengorik urrengora, bakoitza bere tokian ipiñi barik eta izki zeegiaz idatzita dagoz. Eguzk LEItz 21. Teillatu goietatik arin, mee, zee, ke biribilduak igoten eben. Erkiag Arran 11. [Lur azalean] zulogunetxua egin, ta koxka aetan sartzen zituan patari zeiok. Erkiag BatB 39 (ref. a las lagartijas). Sua bizteko egur zeerik ez sukaldian. Gerrika 141.
    (Ref. al dinero). "Menudos, diru zeak edo txikiak" Izt 72v.
    Gure ezkongeiak bêban dirua, / bai zea, bai azia; / ta egi egia / ondo kostarik / baldara batua. Zav Fab RIEV 1907, 539.
    Desmenuzado; fino.
    Keia, etxe-inguruan egozan guda-gizonak egindako suarena zan, laiñoa erreka-ertzetatik igondako lurrun edo ur zeia. Ag AL 23. Euri zeea, iparra laster (B). A EY III 117. Zimaur zea ere on du, baño, ondo egiña izan dedilla. Munita 149.
    azpiadiera-1.2
    2. + ze (Añ). Detallado, minucioso. "Partida, en las cuentas, partida, kontu zea " Añ.
    Konfesio ain garbi ta ze au eginda, etzuen lurrerako barkaziorik izan, ta bereala ill zuten arrika. Mg CC 122. Esplikazio zeagoak. Ib. 217. Egunero etxian zer kastetan dan kontu ze edo ziatza daruenak. Mg CO 34. Zuen bizitza guziaren kontu zea ematera. Gco I 401. Baina gusuak horiek guztiek eman zitzaioketen baino berri zeheagoak ba zekizkien. Mde HaurB 79.
    azpiadiera-1.3
    3. + ze (V-gip ap. Etxba Eib). Humilde, sencillo, llano. " Jende zeiak, poz aundixa artu eban, la gente menuda recibió gran alegría" Etxba Eib. .
    Baña, oar bati gatxikion: olerkari guren oiek eztira bakar soillean azten, gure Aizkorri zelai lau-utsetik bulartu ez-antzo; beti ditute olerkari zeeagoak aitz. Ldi IL 37. Gazte ta ze ikusten zaitut. Agur 30-12-1972 (ap. DRA , s.v. zetasun ). Aundiki ta zaldunak, agintari ta erri zeiak, elizgizon eta enparauak nastu ziran. Onaind STeresa 70.
    v. tbn. Erkiag BatB 15.
    sense-2
    II . (Sust.).
    azpiadiera-2.1
    (AN, L, BN, S; SP <se->, Lar Sup, VocBN, Gèze, Dv, H), ze (R; VocB ) Ref.: A (ze, zee); Lrq .
     Palmo. "Empan du pouce au premier doigt" SP. " Zehe bat luze da, c'est long d'un empan" H. " Zee bat elur bazen goizean, esta mañana había seguramente un palmo de nieve" A. Cf. zehabete.
    Zehe batez lait' izar / gerri hori, meharrez. O Po 26. Appoloniusek agerr-erazi ere zian Akhiles bere thonban hogeitasei zehe handitarzün ziana. Egiat 172. Hallikatzen balinbadüzü, zehian laur oropilo. Etch 304 (v. tbn. ChantP 180). Zehe bat handi ez diren paperezko gizon batzu. Prop 1876-77, 5. Herri ttipi batean dago Koreako gizonik aiphatuena, hamalau zehe gora da. Prop 1880b, 11. Belea lorietan / hasten da kantatzen, / duelarik zehe bat / mokoa zabaltzen. Zby RIEV 1908, 759. Ez du nehork zehe bat lur han bererik. HU Zez 164. Luzegi ditut! --Luzegi? Zer? --Galtzak; zehe on batez bederen. Barb Sup 43. Egundaino ikusi ez duen heineko arraina, hiru zehe luzetasunekoa gutienik. Zub 22. Hanitx lan agertü beharrez, hari oro txori lepho; / hallikatzen (arilkatzen) balinbadüzü, zehian (zeean, arran) lau oropilo. "En cada palmo" . (In Or Eus 281 ). Etzaukten zehe bat lur khentzen ahal izan. Zerb Gerlan 85. Ikustekoa zen Jakulet, zehe bat aho idekiz, tontoarena egiten zuela. Lf Murtuts 34.
    sense-3
    III . (Adv.).
    azpiadiera-3.1
    1. + ze. Detalladamente.
    Orain emen zeago adirazoko dira adibide edo irakaste batzuk. Añ MisE 229. Onezaz gainera Larramendi luze ta zee ta mamintsu mintzatu zitzaigun. A Y 1934, 8.
    azpiadiera-3.1.1
    (Con reduplicación intensiva).
    Agertu eban bada osoz, ta ze ze onelan. Mg CO 175. Eztet, ordea, elizkizun ospatsu alai hura zee-zee erakusteko asmorik. A Ardi 128.
    azpiadiera-3.2
    2. ze (Añ A). "(Por) menor, txikizka, zeaka, zeazka, ze" Añ. "Al por menor (vender)" A.
    azpiadiera-3.3
    3. Humildemente, sencillamente.
    Ilhunean zeuden lehen / Bainan JEL argia goihen, / jautsi baita Euskadira, / argiturik bizi dira / ahalikan bizi dira / ahalikan eta zehen / demokrat onen gisala. Mde Po 33.
    azpisarrera-1
    ZEHE-ZEHE EGIN. Desmenuzar, triturar. v. XEHE-XEHE EGIN.
    Zulotik atera dan azaleko lur gozoa, ze-ze eginda, zain-artean sartu. Munita 41. Umeai yaki bereziak ze-ze eginda ta eurei banazean emon bearko. Larrak EG 1958, 530.
    azpisarrera-2
    ZEHEZ ZEHE.
    Palmo a palmo.
    Halere zehez-zehe lur phuska bat hartu diotegu. Zerb Gerlan 100.

    zehe

    zehe
    << 1 zapo 0 / 0 zeinahi >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper