OEH - Bilaketa

41 emaitza abendu bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
lehendabizi.
sense-1
lendabizi (G ap. A ; vEys, Dv), lenbaizi, lendabaizi .
(Adv.). En primer lugar. "Primeramente" A. v. lehenbizi. Tr. Documentado en textos meridionales, aunque es casi inexistente entre los vizcaínos. En DFrec hay 33 ejs. de lehendabizi y 4 de lendabizi .
Zeñetara jatxitzen dan ibai au lendabizi, eta gero dator Zumarraga Billa-errealetara. Izt C 112. Torilletik atera / zuten lendabizi. Xe 204. Nere esker ona lendabizi erakutsi nai dizut. ArgiDL 86. Lendabizi arran-otsa entzun zuan. SMitx Aranz 9. Txistulariak lendabizi, musika-taldeak urrengo. Erkiag Arran 33. Eztala ikasi behar erderaz ongi hortako lehendabizi. Osk Kurl 114. Ezi ta osatu zere burua lendabizi. MAtx Gazt 69. Donostian lendabizi militarrak altxatu ziran. Salav 52. Auxe izan zan lendabizi egin zuana. Berron Kijote 35. Gauzak ondo pentsatu / bear lendabizi. Uzt Sas 30. Lendabizi jende taldeak egin. Albeniz 58. Lehendabizi dio zerk bultzatu duen hautatu duen gaia hautatzera. MEIG VII 125.
v. tbn. Lendabizi: Aran SIgn 30. Goñi 10. JanEd II 101. EusJok 127. ArgiDL 38. Muj PAm 64. Lab EEguna 84. MendaroTx 244. Ldi IL 106. EA OlBe 68. Basarri 38. Vill Jaink 43. Ibiñ Virgil 16. BAyerbe 188. Lenbaizi: Yanzi 240.
azpiadiera-1.1
(Det.).
Lendabizia itzez giñaden / astoaren diskordian, / aserratu ta gero burruka / kamioaren erdian. Noe 30.
azpiadiera-1.2
En primer lugar, (el, etc.) primero.
Españara lendabizi etorri izan zan itzkuntzaren errazoia. Izt C 5. Berarekin maitakiro tratatu eta bere bizitza lendabizi izkribitu zuen A. Pedro de Ribadeneirak badio. Aran SIgn 196. Jakin nahi nuke nor izan zen haren bila lehendabizi abiatu zena. Arti Tobera 286.
azpiadiera-1.2.1
(Det.). " Lendabizia jaioa, primogénito" VP 57r.
azpiadiera-1.3
Por primera vez. Ataunen ezagutu genduan / Zepai zana lendabizi / Kaseta izeneko etxian / da bertan bertsotan asi. Uzt Sas 147. [Erretrato] au lendabizi kalera erten genduanean ateratakoa. TxGarm BordaB 53.
azpisarrera-1
LEHENDABIZIAN (len- Lar, Añ). Al principio; primeramente. "(Primera, segunda, tercera) vez, lendabizian, bigarrenean, hirugarrenean" Lar (tbn. Añ s.v. vez). "(Al) principio, "primeramente" Ib.
Eska zaiogun, bada, / lenda bizian, / ez gaitzala arren utzi / gere bizian. GavS 16. Lendabizian leunki ta meeki adiraziz ongi dagokana. Mb IArg I 121. Lendabizian juezak ta gero erregeak izandu zituen agintari. Ub 38. Jesusen ikasle geienak lendabizian bezala dudan edo zalantzan jarri giñezaken. Inza Azalp 77.
v. tbn. Lard 58 (lenda-).
azpisarrera-2
LEHENDABIZIETAN. "Lehendabizietan lan guziek gaitz iduri dute, dans les commencements tous les travaux semblent rudes" Dv.
azpisarrera-3
LEHENDABIZIKO. (lenda- G, AN-gip-larr-araq; Lar, Añ, Dv (V, G), H; lendabixiko AN-ulz; lentabixiko AN-ulz; lentabisko AN-ulz; lentabixko AN-ulz; lendaiziko AN-larr; -ixiko AN-araq; lendaaxeko AN-araq). Ref.: A (lendabiziko, lentabixiko); Echaide Nav 371; EAEL 184.
a) (Adnom.). Primero.
Lendabixiko pribilegio S. Tiagorena da. SermAN 3v. Mundu onen lendabiziko argia bezela. Lar SAgust 8. Jainkoak lendabiziko gizona egin zuanean. Ub 221. Aita gurearen lendabiziko iru petizioak. Gco I 412. Abenduaren lendabiziko iganderako. AA III 464. Lendabiziko egunetan jaten gutxi eman bear zaio txerriari. It Dial 97. Mendi gogoangarri oetan izan zeban Gipuzkoak bere lendabiziko asiera ona. Izt C 32. Españako Erri lendabizikoen izenak. Ib. 16. Leindaiskua, eztakienari erakustie (AN-araq, 1866). BOEans 619. Majo on bana eskatzen zuten / lendabiziko itzetik. Xe 311. Au da lendabiziko / esan zenduena: [...]. Balad 231. Lentabiziko bortzak. CatUlz 36. Lendabiziko zuaitza berdin berdiñean bukatu zuten. Ag G 103. Lenbaiziko itzetik. Yanzi 122 (ib. 217 lendabaiziko). Egiz, eguzkiaren / lêndabiziko muñaz / sortzen duk zorunaren / lore ezezaguna? Ldi BB 16. Bretaina Handiko lehendabiziko bizizaleak. Mde Pr 247. Une ontantxe ezarri dute / lendabiziko arria. Basarri 5. Ura izan zan Zepain da nere / lendabiziko saiua. Uzt Sas 147. Baserri ontan guk ipiñia / lendabiziko arria. Insausti 33. Lehendabiziko aldiz. MEIG II 133. En DFrec hay 31 ejs. de lehendabiziko y 1 de lendabiziko.
v. tbn.Lendabiziko: Cb Eg III 315. Bil 172. Aran SIgn 19. AB AmaE 107. Bv AsL 51. Iraola 133. Ag G 255. Inza Azalp 129. Muj PAm 5. Tx B I 162. Ldi IL 103. AZavala in Goñi 18. Erkiag BatB 89. Ibiñ Virgil 49. Berron Kijote 125. MMant 17. Lendaisko: BOEans 606 (AN-araq, 1866). Leindeisko: BOEans 620 (Id.).
Nafarroako Santxo lendabizikoaren denporan. Izt C 495.
(Ref. al primer día del mes).
Abenduaren lendabiziko / goizeko zazpiyetan zen. Xe 379. Garagarraren lendabiziko / goizian ziraden asi. Ib. 375.
b) (Adv.). En primer lugar, primero.
Lendabiziko aita kiskali, / gero gobernadoria. Xe 339. Konsejutxo bat lendabiziko / ezkongai dauden danentzat. Ib. 167. Lendabiziko gizasemia, / emakumia urrena. Tx B I 203. Lendabaiziko, artaldiari / ondo biar zaio begitu. Yanzi 129. Ni ere hortaz konten naizela / aitor dut lendabiziko. Mattin 95. Eskerrik asko lendabiziko. Lopategi in Uzt Noiz 50. Lendabiziko eskerrak eman / Zeruetako Aitari. BAyerbe 154.
v. tbn. Zendoia 22. Lendabiziko: Inza Azalp 88. MendaroTx 352. MMant 154. Lenbaiziko: Yanzi 159.
Por primera vez, (el, etc.) primero (que).
Lendabiziko fueroen kontra / firmatu zuen gizona. Tx B I 53. Mundu danari lendabiziko / buelta eman zion gizona. MendaroTx 317. Zugaitzean erlea lendabiziko biltzen zuenak, gurutze bat egiten zion azalean. Ostolaiz 139.
Por primera vez. "Lendabiziko gauza egiten duena, primerizo" VP 57r.
Nola argia nik or ikusi / bainuen lendabiziko. Uzt Noiz 21.
azpisarrera-4
LEHENDABIZIKO ABENDU. "Lendabiziko abendu, noviembre. Bigarren abendu, diciembre" A Apend, s.v. abendu. v. LEHEN ABENDU.
azpisarrera-5
LEHENDABIZIKOAN. "Primeramente", "(primera, segunda, tercera) vez, [...] lendabizian, -bizikoan (G, AN)" Añ.
azpisarrera-6
LEHENDABIZIKORIK. "Lendabizikorik (G), au premier lieu, premièrement" H (s.v. lehenbiziko).
azpisarrera-7
LEHENDABIZIKOZ. a) En primer lugar.
Ez dut uste, lehendabizikoz, [...]. Bigarrengoz [...]. MEIG VIII 39.
b) Por primera vez.
Zazpietatik bigarrengoa / gaur guk ospatzen doguna, / lendabizikoz bere gorputza / zuregan artzen dozuna. Ayesta 58.
azpisarrera-8
LEHENDABIZITIK. Desde el principio.
Jainkoak aurrenetik, ta lendabizitik agertu zion Salbatzallea. Ub 40. Orra Jesusek guri lendabizitik azkeneraño erakusten digun lenbiziko gauza. Mb IArg I 153. Anziña anziñatik edo are lendabizitik bere bereak dituela. Izt C 234s. Jaungoikuari lendabizitik / bere grazia eskatu. (In Xe 350 ). Naiago nuen esan baniyon lendabizitik nere anaia zala. Ill Pill 18. Zu asi ziñan lendabizitik / gauza askotan faltatzen. Auspoa 39, 68. Antzeman dizut lendabizitik / diruan eske zaudela. Lazkao-Txiki ( in Xa EzinB 135 ).
v. tbn. Lendabizitik: EusJok II 58. Etxeg in Ag AL 7.
azpisarrerakoSense-8.1
Al principio.
Leendabizitik elkarri zuka, / gero asi giñan ika. Zendoia 221.
lehendabizi
<< LEHENBIZIKO ABENDU 0 / 0 abendo >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper