(G-to, AN-5vill, L; Lecl, Chaho, H), gaubela (V; Añ), gauela (V), gauila Ref.: A; Etxba Eib (gaubelia); Iz ArOñ (gaubéla, gauelía); Elexp Berg .
Vela, vigilia; vela mortuoria. "Velorio" Etxba Eib y Elexp Berg. " Gauelía eiñ, hacer vela (al enfermo)" Iz ArOñ. "Parece que la palabra gauilla, que hemos empleado con J.V. Araquistáin, es una variante fantástica de esta semi-exótica palabra" A. Cf. "Gabillera, gauillatu, velar o pasar la noche con los muertos (B)" AEF 1923, 130 (donde gabillera tal vez sea una forma de alat.; bilera 'reunión' parece no emplearse en baztanés). Tr. La forma gauila (real o ficticia, debida a una falsa etimología), que aparece por primera vez en J.V. Araquistain, en "Gau-illa. Tradición vascongada" (publicado en la revista América 1864 VIII 10-12), es empleada por Azkue y tras éste por bastantes autores en el s. XX.
Izifriña, barur eta gaubeilletan <gauheilletan>, eta bertze hunelako mortifikazioneetan. He Gudu 30 (114 gaubellez ). Bost gaubela ta izerdi gozo kosta bazaitzit ere. GavS 7. Lo ori bota, / egizute emen gaubela. Cb Bast 3. Batu ziran Emaztiaren gaubelara auzuetako lagun batzuk. JJMg BasEsc 264. Txanton il zala bururatu iakon, da beren Gauillean edo Gauelan egoalakoan [...] amabost arenak esaten abia zan. A BeinB 91. Gauela baten dagozanean, / oilarrak kantau-ezkero, / uda barrian txoriak legez / jente gaztea da bero. Azc PB 62 (en Ur PoBasc 401 gaubela). Udako gaueletan. A BGuzur 136. Maitea il. Gauilla. Illargi. Illeta-bazkari. Ldi UO 26. Gaubela la obiratzetan erabiltzen da esakun ori. Abeletxe ( in EZBB I 73 ). Mutilzartzaroari agur samiñak egingo zizkioagu eta [...] mutil zarraren Gauila bertsotan abestuko diagu. NEtx Nola 20. Alostorrekoak uste etzutelarik "gau-illarako" garaiz eldu. Etxde AlosT 92s. Gau-bela dagiot amari. NEtx LBB 250. Kutxan etzan zuten jauregiko sala haundian eta zaldiz ekar-arazi zituzten ahaide guziak, gaubeilaren egiteko. Lf ELit 98.
v. tbn. Gaubela: Astar II 211. AB AmaE 9. Arr Orac 129 (ap. DRA). SM Zirik 12. Gauila: Mde Po 94. Mde HaurB 106.