OEH - Bilaketa
79 emaitza abegi bilaketarentzat
Sarrera buruan (5)
Sarrera osoan (74)
- abarrarte
- 1 abegor
- abetaldu
- abetalpen
- adikor
- agur
- alan
- amets
- arazo
- 2 aroi
- asegai
- asko
- 1 astun
- atzerakuntza
- aurrerabide
- 1 ba-
- batzar
- bekoki
- belartza
- bentzutu
- berba
- berori
- beso
- bezuza
- bultzaka
- duda
- eder
- elizgizon
- emaguritsu
- eper
- erdaltzale
- esankor
- 1 eske
- euskaltzain
- euskotar
- gazi
- gogoko
- gozo
- harrapaka
- harrera
- hartu-eman
- herri
- hospitalitate
- itxaro
- itxaron
- izkur
- kanpo
- 2 lera
- lodi
- lurmendu
- maitekor
- modu
- muker
- neskatxa
- 1 on
- orduan
- oso
- ostatu
- prakadun
- samur
- 1 sarri
- teilatupe
- txapel
- txera
- txeratsu
- txioka
- txistuka
- 1 txit
- txorroskile
- txundigarri
- zapel-kapel
- zelataritza
- zirikatu
- 1 zirrika
goiburua
itxaro.
tradizioa
Tr. Documentado en J.J. Moguel (v. infra ITXARO IZAN), D. Agirre, KIkG y otros autores meridionales a partir de la tercera década del s. XX. En DFrec hay 21 ejs., meridionales, 15 de ellos dialectales.
sense-1
Esperanza.
v. itxaropen.
Geure itxaroa zaran ezkero. GMant Goi 79. Itxaro barik. "Sin esperanza alguna" . Laux BBa 8. Zorun-itxaroz dabiltz gustijak. Enb 61. Miñez artean dagerkit, naroa / izar distikorra bezala, itxaroa. TP Y 1934, 173. Axanpa larri zaigu dan au [...], baña [...] itxaroa euki. Zait Sof 80. Itxaro daukadala / [...] ariman. Gand Elorri 153.
v. tbn. Ldi BB 130. Iratz 65. Onaind in Gazt MusIx 147. Ibiñ Virgil 34.
Geure itxaroa zaran ezkero. GMant Goi 79. Itxaro barik. "Sin esperanza alguna" . Laux BBa 8. Zorun-itxaroz dabiltz gustijak. Enb 61. Miñez artean dagerkit, naroa / izar distikorra bezala, itxaroa. TP Y 1934, 173. Axanpa larri zaigu dan au [...], baña [...] itxaroa euki. Zait Sof 80. Itxaro daukadala / [...] ariman. Gand Elorri 153.
v. tbn. Ldi BB 130. Iratz 65. Onaind in Gazt MusIx 147. Ibiñ Virgil 34.
azpiadiera-1.1
(Como primer miembro de comp.).
Itxaro ixarrak. "Estrella de la esperanza" . Laux BBa 120. Itxaro-kabi biur dan biotzak. Ldi BB 94. Zein itxaro-kabiruntz bultzatzen nau Yainkoak? '¿A qué situación por presentarse nos empuja aún el destino?' . Zait Sof 154. Itxaro-poza. "Gaudium spei" . Or Aitork 136. Itxaro-argi yake, bai, teologu ospetsu aren komentu barriaren aldezko eritxia. Onaind STeresa 62.
Itxaro ixarrak. "Estrella de la esperanza" . Laux BBa 120. Itxaro-kabi biur dan biotzak. Ldi BB 94. Zein itxaro-kabiruntz bultzatzen nau Yainkoak? '¿A qué situación por presentarse nos empuja aún el destino?' . Zait Sof 154. Itxaro-poza. "Gaudium spei" . Or Aitork 136. Itxaro-argi yake, bai, teologu ospetsu aren komentu barriaren aldezko eritxia. Onaind STeresa 62.
azpiadiera-1.2
Expectación.
Etorkizunen itxaroa. "Exspectatio rerum venturarum" . Or Aitork 352. Geroko itzen itxaroaz. "Exspectatione vocum futurarum" . Ib. 337 (v. tbn. 335).
Etorkizunen itxaroa. "Exspectatio rerum venturarum" . Or Aitork 352. Geroko itzen itxaroaz. "Exspectatione vocum futurarum" . Ib. 337 (v. tbn. 335).
azpisarrera-1
ITXARO-BEHAR.
Necesidad de esperar.
Ezeben itxaro bear andirik izan. Ag AL 46.
Ezeben itxaro bear andirik izan. Ag AL 46.
azpisarrera-2
ITXARO-EZ.
Desesperación.
Itxaro-ezaren uretara jetxi naiz. "A las aguas de la desesperación" . LMuj BideG 156.
Itxaro-ezaren uretara jetxi naiz. "A las aguas de la desesperación" . LMuj BideG 156.
azpisarrera-3
ITXARO IZAN.
(trans.; Dv (V), + ixaro).
a)
Esperar, aguardar. v. itxaron, itxoin.
Itxaro ebeen Jesusen etorreria beragaz zerura igaroteko. JJMg BasEsc 36. Lên talka jo artean itxaro dezagun. "Esperemos a que se den el primer topetazo". Or Eus 29. Norbait itxaro ote-du? TAg Uzt 6. Ezin nuan astearteraño itxaro. Anab Aprika 56. Nere bizia bera itxaro baitut / iltear bainago eziñ illez. "Mi misma vida espero, muriendo porque no muero". Gazt MusIx 231.
b)
Esperar, tener esperanza, confiar en.
Osasun billa, argi eske, laguntasuna itxaroaz [joaten dira]. Ag G 177. Uste betez itxaro det [...] betiko zorionera eramango nauzula. KIkG 84. Barka bagerik bat ez daitela / ba du orduko itxaro. "Tiene esperanza de que". Or Eus 184. Berak ere bai, itxaro duke / bein ez bezalako sari. Ib. 81. Itxaro dedanez, tinko jarraitzekotan, zergatik gelditu ez [...] bertan? TAg Uzt 298. Iñoiz itxaro ez nuken mintzoa entzun dut. Zait Sof 45. Ene itzak bitarteko dirala oneratuko dela itxaro dut. Etxde JJ 163. Bere oiñordekotza sendotzea itxaro baitzun. Ib. 107. Amagan, orok itxaro duten amatxogan, etzun [...] abegi gozorik. Ib. 26. Zerutar usteak zenbat itxaro / ainbat baitu eskutan. Gazt MusIx 237. Zaldunagandik itxaro eban [erantzun pozgarria]. Etxba Ibilt 476. Erdel-giroan itota azi [...] dituten gure apaizen gandik zer itxaro genezakean? Ibiñ Virgil 22.
(Con complemento en inesivo).
Ongi dakizu aurtzarotik zugan / itxaro dudala. "Bien sabes que en tí espero desde mi tierna edad". Gazt MusIx 139.
Itxaro ebeen Jesusen etorreria beragaz zerura igaroteko. JJMg BasEsc 36. Lên talka jo artean itxaro dezagun. "Esperemos a que se den el primer topetazo". Or Eus 29. Norbait itxaro ote-du? TAg Uzt 6. Ezin nuan astearteraño itxaro. Anab Aprika 56. Nere bizia bera itxaro baitut / iltear bainago eziñ illez. "Mi misma vida espero, muriendo porque no muero". Gazt MusIx 231.
Osasun billa, argi eske, laguntasuna itxaroaz [joaten dira]. Ag G 177. Uste betez itxaro det [...] betiko zorionera eramango nauzula. KIkG 84. Barka bagerik bat ez daitela / ba du orduko itxaro. "Tiene esperanza de que". Or Eus 184. Berak ere bai, itxaro duke / bein ez bezalako sari. Ib. 81. Itxaro dedanez, tinko jarraitzekotan, zergatik gelditu ez [...] bertan? TAg Uzt 298. Iñoiz itxaro ez nuken mintzoa entzun dut. Zait Sof 45. Ene itzak bitarteko dirala oneratuko dela itxaro dut. Etxde JJ 163. Bere oiñordekotza sendotzea itxaro baitzun. Ib. 107. Amagan, orok itxaro duten amatxogan, etzun [...] abegi gozorik. Ib. 26. Zerutar usteak zenbat itxaro / ainbat baitu eskutan. Gazt MusIx 237. Zaldunagandik itxaro eban [erantzun pozgarria]. Etxba Ibilt 476. Erdel-giroan itota azi [...] dituten gure apaizen gandik zer itxaro genezakean? Ibiñ Virgil 22.
(Con complemento en inesivo).
Ongi dakizu aurtzarotik zugan / itxaro dudala. "Bien sabes que en tí espero desde mi tierna edad". Gazt MusIx 139.
azpisarrera-4
ITXARO-ORDU.
Itxas-ertzeko matte miñak / zenbat itxaro-orduz egiñak! "Florecidos en largas horas de espera" . Laux AB 61 (v. tbn. 62).
Itxas-ertzeko matte miñak / zenbat itxaro-orduz egiñak! "Florecidos en largas horas de espera" . Laux AB 61 (v. tbn. 62).
itxaro
-
itxaro. Tr. Documentado en J.J. Moguel (...
-
Esperanza. v. itxaropen. Geure itxaroa z...
-
(Como primer miembro de comp.). Itxaro i...
-
Expectación. Etorkizunen itxaroa. "Exsp...
-
ITXARO-BEHAR. Necesidad de esperar. Ezeb...
-
ITXARO-EZ. Desesperación. Itxaro-ezaren...
-
ITXARO IZAN. (trans.; Dv (V), + ixaro). ...
-
ITXARO-ORDU. Itxas-ertzeko matte miñak ...
<< hospitalitate 0 / 0 itxaron >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
