OEH - Bilaketa

31 emaitza abasto bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
pietate.
Tr . De uso general en todos los dialectos (aunque es poco empleado por los guipuzcoanos) desde Dechepare hasta finales del s. XIX; su uso es muy escaso durante el s. XX. Pietate es la forma empleada al Norte (piedade en Bordel), y piedade al Sur; hay además piadade en Lazarraga (junto a piedade) y en una oración alto-navarra del s. XVI y, salvo errata, piedate en Aresti.
sense-2
1. (S; SP (sin trad.), Gèze 344, Dv), piedade, piedate, piadade (Lcc) Ref.: Lrq (pietate); Lh (pietate) .
Piedad, conmiseración. "Piedad" , "clemencia" Lcc. "Pitié" Gèze, Dv y Lrq.
Baldin erideiten bada gutan falta handia, / are duzu handiago zutan pietatia. E 71s. Zeren piedadez zeran betea. Miserere 332. Zegaiti ango larrosaxoak / eztau piedaderik. Lazarraga A1 1159v. Ene presunaren begiratzeko kargua Iainkoaren pietatez hartu duzuna. Mat 187. Krueldade andiareki piedaderik batere bage. Ber Trat 9r. Erakutz ezazu gure gana pietatea. EZ Man II 144. Zure baithan esperanza emana dutenak zuk zeure pietatea gatik handiro faboratzen ditutzu. Harb 107. O pietatearen aita naturala, edo pietatea bera. Ib. 140. Etxeko-andra maitea, eukidazu piedadea. Acto 268. Elzenas zeure piedade andira. Urqz 28. --Nor dirade miserikordiosoak? --Piedade guztia duenak estrañoakin ere. Iraz 48. Espiritu Santuaren doaiak dira zazpi. [...] Seigarrena, piedadearen doaia. CatBurg 43 (v. tbn. en contexto similar Bet 16, Cap 17, OA 101, El 15, Iraz 45, Cb CatV 61, AA I 612, CatB 81, CatLlo 84, CatAe 66, CatSal 67, CatR 67 piedade, CatLav 194 (V 100), CatLuz 27 pietate). O Jaunaren piedade oetan, ta onela gorde nauena! Cb Eg II 27. Baliabekida orrén piedade infinitoa. LE Ong 109v. Kristo gure Jaunak urteten deutso / dana piedadez beterik. Balad 191. v. tbn. Ax 606 (V 389). Gç 126. Hm 78. ExIzp (ed. 1716), 107. AR 307. JesBih 73. Arch Fab 93. Larz Senper 128. Piedade: Cap 84. Arz 61. Oe 104. Zuzaeta 47. Gco II 85. Astar II 69. SMitx Aranz 72. Piedate: Arti MaldanB 209.
azpiadiera-1.1
(Ref. a Nuestra Señora de la Piedad).
Nere Ama Piedadekoa! Zer ikusten dut nik? Apaol 124. Amak segi dezala erregutzen, oi duan bezela, Ama Birjiña Piedadekoari, ni gorde nazan orain arte bezela. Ib. 60. Gudari oien urrena berriz / da Simon Zirenekoa, / apostoluak gero ta Jesus, / gurutzan dagonekoa. / Ondoren berriz Piedadea / ta Ama Doloretakoa. Insausti 108.
sense-3
2. (Urt I 183), pietade (Urt I 265).
Piedad, devoción.
Exerzi ezak eure burua pietatean. 1 Tim 4, 7 (He jainkotiartasun, BiblE jainkozaletasun ). Bere etsaien hitz eztiei zinetste sobera emanez pietate falsoz lilluratu baitziren. SP Imit III 38, 2. Authoraren jakite eta pietate berezitik. Ch pró. Parrokietako Eleiza gauzak ederkiago, ta piedade ta debozio andiagoaz egiten dira. Cb Eg III 354. Jinkoak eztatsala, bere kondütaz, haien pietate eta relijioneti egürükitzeko lekü dügünaren kontre. Mercy 17. [Emasteki jendeak] daramagútela abantálla gizonéi zenbáit birtuteetán, purézan, ferbórean, piedádean. LE Prog 116. Lanian aritzeko, pietateko, doian jan-edateko, etsenploa eman deitazü. Arch Gram 45. Haren pietatea eta hartze ona miretsirik, burrhasoek auzo herriko eskola batean ezarri zuten. Laph 123. Errezebitu baitzuen pietate eta kharsutasun handienarekin bere Yainkoa. Elsb Fram 110.
azpisarrera-1
PIETATE HARTU (Con instr.). Apiadarse (de).
O Iongoiko, Iob sainduaz pietate hartua. EZ Man II 110. Harzazu pietate zure zerbutzari pobriaz, barkha itzazu, ene bekhatiak oro. Tt Arima XIII. Ene azken guduan / hel zakizkidate / har zazue orduan / nitaz pietate. Monho 92. Jinko jauna zük bekhatorez, harezazü pietate. Etch 628. Jainkoa nigar auhenetan othoizten du pietate har dezan haren adixkideaz. Laph 120. Ene phena doloretzaz pietate har lezan. ChantP 76.
azpisarrera-2
PIETATE EDUKI. v. PIETATE IZAN.
azpisarrera-3
PIETATE EGIN. Apiadarse.
Pietate ukhanen diát pietate egin nahi ukhanen draukadanaz. Rom 9, 15 (He urrikaldu, BiblE mesede egin). Izate ororen izatia, pietate eta miserikordia nitzaz egizu. Tt Onsa 17. Piedáde, inbéz piedáde neréki: eznazála desanpára Jesusengátik. LE Ong 86r. O Jangoikoa iten duéna piedade abásto guk merexi báño. Ib. 101v.
azpisarrera-4
PIETATE-EGINGARRI. Piadoso. v. pietategarri.
Piaiant handi eta pietate egingarria. Elsb Fram 91.
azpisarrera-5
PIETATE GABEKO. Despiadado. v. pietategabe.
Arribatu ginenian leku arrotzetan, / pietate gabeko jende zorrotzetan. FrantzesB II 10. Piedade gabeko / gizon infamiak. Bordel 183.
azpisarrera-6
PIETATE IZAN (S ap. Lh; Urt V 211 (v. pietatedun)), PIETATE EDUKI, PIEDADE EUN (Lcc). "Misericordia haber, piedade eun" Lcc. "Ükazü pietate nitzaz, ayes pitié de moi" Lh.
Auk pietate guzaz, Daviden semeá. Mt 9, 27 (He urrikal gaitzkitzu, BiblE erruki zakizkigu ). [Aita zerukoa,] duzun othoi gure bekatuen gaiñean miserikordia eta pietate. Mat 219. Hunen ere gaiñean dik izanen pietate. EZ Man I 55. Iauna, zuk othoi eduki ezazu ene falta eta hoben handien gainean miserikordia eta pietate. Harb 11. Iauna, othoi, duzun pietate, miserikordia eta urrikalmendu. Ib. 214. Duzun nitaz pietate, / nadiñ zerurakoa. Arg DevB 211. Kristo euzu gutzaz pietate. Hm 131. Euki egizu piedade / ta pistu naizu. Gamiz 203. Ükhezü pietate, eta idoki nazazü lohitik. Mst III 20, 2 (SP urrikal nakizula, Ch nauzun urrikari, Ol erruki zatzakit, Leon urrikal zakizkit ). Pietate ükhen ezazü / ene aita eta familiaz. Xarlem 653. Jauna, ükhazü pietate gützaz. UskLiB 26 (tbn. en Ip Hil 253 pietate ). Zure phena doloretzaz pietate badit nik. ChantP 76.
v. tbn. Monho 156. Etch 686. CatS 15. Dv LEd 276. Piedade iduki: EvAN Mt 17, 14.
azpisarrerakoSense-6.1
(Con el vbo. elidido). Jauna, eta zure ontasun guzizkoa-gatik, pietate nitaz! Debru haukietarik begira nezazu. Dv LEd 210.
azpiadiera-1.1
Jauna, piedadea nizaz, barkazioa. Cb Eg II 16 (v. tbn. 60 y 61).
azpisarrera-7
PIETATEZ.
Misericordiosamente.
Donzellea, piadadez ar nazazu. Lazarraga A17, 1185v. Ene othoitza Iaunari diozozu presenta, / pietatez diezadan galdetua errenda. EZ Man II 26. Andre perfekta, pietatez othoi ni zure zerbitzari indignea enzun nazazu. Harb 76. Iainko Iaun gutzaz duen, / handi pietatea: / pietatez bai erakuts, / bere begitartea. Hm 90.
azpisarrera-8
PIETATEZKO.
azpisarrerakoSense-8.1
a) Piadoso, compasivo.
O klemenziazko ama, o piadadezko birjinia, o dulze eta suabe beti Birjinia Maria zakizgula balia, alabiz Jauna gure salbadorea. OracAr 121. Pietatezko obra handi huni. Mat 216. Beha diazaguzu zeure pietatezko begiez. Ib. 333. Iainko pietatezkoa, Iainko iustua. Harb 268. Nere Jesus ona, zure piedadezko begi oriek biurritzatzu nigana. Cb Eg II 85.
azpiadiera-1.1
O Birjina Maria, Ama piedade da miserikordiaskoa. Urqz 61. Penitenzijagaz, ta beste piedade ta karidadezko obra onakin kristindadiari lagundubagaz. fB Ic I 6s.
azpisarrerakoSense-8.2
b) Devoto.
Nola haren puisanza dibinoak eman baitrauzkigu bizitzeko eta pietatezko diraden gauza guziak. " Tout ce qui appartient à la vie et pieté" . 2 Petr 1, 3 (TB jainkotiartasunari dagozkan guziak ). Pietatezko edo debozionezko sentimendu handi batzuekin komuniatzea. CatLav 267 (V 134). Piedadezko ejerzizio, ta lengo debozioak utzi. Cb Eg II 84. Pietatezko pratikaz eta othoitzez. Mercy 27. Irakur ezazü egin ahalaz egün oroz pietatezko librü zunbait. UskLiB 75. Ez dudala hartu nahi / Pietatezko bizia. Xaramela 39.
pietate
<< oturuntza 0 / 0 salbu >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper