OEH - Bilaketa
24 emaitza abarrots bilaketarentzat
goiburua
3 histu.
sense-1
1.
(B ap. Izeta BHizt
; Ht VocGr 359, VocBN
.(hitst-)Dv, H, A Apend),
ixtu (B ap. Izeta BHizt
),
hiztu.
Ajar(se), deteriorar(se), marchitar(se); decolorar(se); perder sabor; (fig.) marchitar(se), perder brillo, ensombrecer(se). "Devenir usé [...] moins propre, moins éclatant, moins tranchant par l'usage" VocBN . " Gasna histua, frommage qui a perdu sa saveur" H. "Kolorez aldatu edo ilundu" Izeta BHizt. Tr. Documentado en la tradición septentrional desde mediados del s. XVIII, y en Orixe y Villasante.
Non aski baidu ahoko hatsa bera hiztua eta goibeldua izatekotzat [garbitasunak] . Lg II 147. Kolore bizienak eta miñenak histen dire aire handian. Mih 36. Arratsalderakotz histen [liliak] . Monho 138. Mundu huntako atseginak histen dire denborarekin. Dh 178. Kukurusta histen zaiote [oiloei] . Dv Lab 291. Aita Uanen fama hitstuko duen gezur bat. Prop 1876-77, 131. Amets histu bat. Elzb Po 195. Soineko histu eta higatu batzuekin. Jnn SBi 77. Leheneko ohikuntza giristinoak are histu dire. Arb Igand 49. Soinekoak histen baitzituen [gernuak] . JE Bur 14. Amets histu bat. Vill Jaink 111. Gure arrazaren omen ona histen dutela. Larz Senper 108. Daukadan zoriona histu ez dakidan. Xa Odol 308.
v. tbn. MarIl 84. Hb Egia 95. Laph 197. Brtc 222. HU Aurp 210. Ox 162. Etch 151. A EY IV 29. Iratz 50. Lf Murtuts 45. Or QA 117. Hitstu: Zby RIEV 1909, 109.
Ajar(se), deteriorar(se), marchitar(se); decolorar(se); perder sabor; (fig.) marchitar(se), perder brillo, ensombrecer(se). "Devenir usé [...] moins propre, moins éclatant, moins tranchant par l'usage" VocBN . " Gasna histua, frommage qui a perdu sa saveur" H. "Kolorez aldatu edo ilundu" Izeta BHizt. Tr. Documentado en la tradición septentrional desde mediados del s. XVIII, y en Orixe y Villasante.
Non aski baidu ahoko hatsa bera hiztua eta goibeldua izatekotzat [garbitasunak] . Lg II 147. Kolore bizienak eta miñenak histen dire aire handian. Mih 36. Arratsalderakotz histen [liliak] . Monho 138. Mundu huntako atseginak histen dire denborarekin. Dh 178. Kukurusta histen zaiote [oiloei] . Dv Lab 291. Aita Uanen fama hitstuko duen gezur bat. Prop 1876-77, 131. Amets histu bat. Elzb Po 195. Soineko histu eta higatu batzuekin. Jnn SBi 77. Leheneko ohikuntza giristinoak are histu dire. Arb Igand 49. Soinekoak histen baitzituen [gernuak] . JE Bur 14. Amets histu bat. Vill Jaink 111. Gure arrazaren omen ona histen dutela. Larz Senper 108. Daukadan zoriona histu ez dakidan. Xa Odol 308.
v. tbn. MarIl 84. Hb Egia 95. Laph 197. Brtc 222. HU Aurp 210. Ox 162. Etch 151. A EY IV 29. Iratz 50. Lf Murtuts 45. Or QA 117. Hitstu: Zby RIEV 1909, 109.
azpiadiera-1.1
(Dv, H).
Debilitar(se). " Histu zaio gogoa, sa résolution est devenue blèche, il s'est refroidi" Dv.
Ezta alharguntzarik nihoiz auhen gabe; / egiten da abarrots behiñ bethiere; / baiña hixten da halere / denboraren hegaletan. Gy 264 (v. tbn. 214). Izpiritua histen da eta badioa. Hb Egia 62. Azkenerat boza histen zitzaion eta begiak bustitzen. HU Aurp 135. Gau horrek histen eta kamusten du adimenduaren begia. Lf ( in Zait Plat XXII ).
Debilitar(se). " Histu zaio gogoa, sa résolution est devenue blèche, il s'est refroidi" Dv.
Ezta alharguntzarik nihoiz auhen gabe; / egiten da abarrots behiñ bethiere; / baiña hixten da halere / denboraren hegaletan. Gy 264 (v. tbn. 214). Izpiritua histen da eta badioa. Hb Egia 62. Azkenerat boza histen zitzaion eta begiak bustitzen. HU Aurp 135. Gau horrek histen eta kamusten du adimenduaren begia. Lf ( in Zait Plat XXII ).
azpiadiera-1.2
"
Gogoa histu zaut, ma pensée, mon cœur, s'est attristé"
H.
Damu horrek histen diote gogoa. Dv Lab 255. Ez ikustetik [zelai ederrak] histen zaizkit ene lagunak. JE Ber 11. Gogoz banintzan ere une hartan histu. Xa Odol 317.
Damu horrek histen diote gogoa. Dv Lab 255. Ez ikustetik [zelai ederrak] histen zaizkit ene lagunak. JE Ber 11. Gogoz banintzan ere une hartan histu. Xa Odol 317.
azpiadiera-1.3
Oscurecer(se).
"S'assombrir. Denbora histu da
"
Lh.
Iguzkia histen hasi denean. HU Zez 94. Iguzkia pixka bat histu zakon. Leon GH 1924, 299. Goiko azken lano goria histen ari da ere. Iratz 58. Eguberriko aro beroak, Bazkokoz histen. EZBB I 87. Lano beltz batek histurik zerua. Larre ArtzainE 332.
Iguzkia histen hasi denean. HU Zez 94. Iguzkia pixka bat histu zakon. Leon GH 1924, 299. Goiko azken lano goria histen ari da ere. Iratz 58. Eguberriko aro beroak, Bazkokoz histen. EZBB I 87. Lano beltz batek histurik zerua. Larre ArtzainE 332.
azpiadiera-1.4
(B; Dv),
ixtu (B).
" Bere letran histu ditu bi hitz, il a effacé deux mots dans sa lettre" Dv. "Borrarse [...]. Ez da sekulan ene gogotik histuko zure itxura [canc. pop.]" Izeta BHizt.
" Bere letran histu ditu bi hitz, il a effacé deux mots dans sa lettre" Dv. "Borrarse [...]. Ez da sekulan ene gogotik histuko zure itxura [canc. pop.]" Izeta BHizt.
sense-2
2.
"(B), desgranarse de por sí un árbol"
A.
azpisarrera-1
EZIN HISTUZKO.
"Ineffaçable, indélébile, immarcescible; qu'on ne peut ternir, obscurcir, effacer" Dv.
Munduko goibeletan ezin hitstuzkoak [argiak] . Zby Pel 169.
Munduko goibeletan ezin hitstuzkoak [argiak] . Zby Pel 169.
azpisarrera-2
HISTUXE
(Forma con suf. -xe, de valor aprox.).
Galtzak histuxeak. JE Ber 21.
Galtzak histuxeak. JE Ber 21.
histu
-
3 histu....
-
1. (B ap. Izeta BHizt ; Ht VocGr 359, Vo...
-
(Dv, H). Debilitar(se). " Histu zaio gog...
-
" Gogoa histu zaut, ma pensée, mon cœu...
-
Oscurecer(se). "S'assombrir. Denbora his...
-
(B; Dv), ixtu (B). " Bere letran histu d...
-
2. "(B), desgranarse de por sí un árbo...
-
EZIN HISTUZKO. "Ineffaçable, indélébi...
-
HISTUXE (Forma con suf. -xe, de valor ap...
<< harramantza 0 / 0 hobarrots >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
