Harremana

    OEH - Bilaketa

    24 emaitza abarrots bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    burrunba.
    tradizioa
    Tr. Documentado desde finales del s. XVIII. No hay testimonios vizcaínos ni suletinos. En DFrec hay 3 ejs. de burrunba, dos de ellos septentrionales.
    sense-1
    I . (Sust.).
    azpiadiera-1.1
    1. (AN-5vill, L; Urt, Lar, Añ, Hb, VocCB , Dv) Ref.: A; VocNav (burrumba) .
     Zumbido. "Bombus, erle vel erleen burrunba vel burrunba habarrotsa, [...] erle burrunba soñua " Urt III 371. "Zumbido" Lar, Añ. "Bourdonnement d'insecte" Dv. "Zumbido en el oído" A. "Ruido o zumbido que produce un objeto al ser lanzado con fuerza (Regata)" VocNav. .
    Eltxoen burrunbak. (145). LE-Ir. LE-Ir. Andik puxka batera ere, aren "egun-onak" eta "agurrak" belarri-zuloan dauzkagu. Euli-burrunba eta kito. Anab Usauri 13. Baiño... oar!: bêko eultzaren burrunba! / Erle danak, leitsu, ager-ixkutuka... Loram Y 1933, 252. Aleman airetakoen burrunba aditua ginuen. Zerb Gerlan 97.
    azpiadiera-1.1.1
    (AN-egües, B, L, S, Sal, R; VocBN, Hb, Dv, Foix; -e B), burruma (BN) Ref.: A (burrunba, burruma); Izeta BHizt2. .
     Ruido (en gral.). "Bruit qu'on entend. Burrunba bat aditzen dut nunbaitik, uste dut orzanza dela" VocBN. "Bruit sourd" Hb. "Bruit lointain de la mer, du tonnerre" Dv. "Estrépito, fragor" A. "(Sal), murmullo del agua" Ib. "Fracas [...], burrunba" Foix. "Précipitation violente avec bruit sourd" Lrq. "Burruma (BN), estrépito" Ib. (que cita el ej. de "Altabiskarko kantua"). "Burrunbe, ruido, bulla" Izeta BHizt2. "Burrunbe ederra sartu zinuten" Ib.
    Arruden burrunba. Hb Egia 17. Itsasoak eta haren barnekoek adiaraz betzate bozkariozko burrunbak. "Tonet" . Dv 1 Par 16, 32. Haren mintzoak emanen darotzuen ikharan entzun zatzue haren irakhaspena eta haren ahotik ilkhitzen den burrunba. "Tonabit voce magnitudinis suae" . Dv Iob 37, 2. Xirimola, phesia eta su iresle baten garraren burrunba lazgarriarekin. "Voce magna" . Dv Is 29, 6. Zorigaitz gizon elemenia horri, zeinaren harramantzak iduri baitu urketa gaitz baten burrunba! "Sonitus" . Ib. 17,12 (Ol marruma, Ker burrundarea). Etzitzaion halere hain urrundik heldu burrunba hori. Zerb Ipuinak 90. Ibañetaren lepoan harrabots bat agertzen da, / [...] / hori da urruntik heldu den armada baten burruma. "Altabiskarko kantua" in Michel LPB 237 (burrunba en la versión de CancB II 3, 50). Ja zer uste duzue burrunba daukatela, erle eta xori mota guziek haitz horren inguruan! HU Zez 118. Burrunba handi bat entzun duela. Ez omen diteke asma, zer orro beltz lazgarria egiten zuen [lur-ikarak]. Ib. 15. Hunen [itsasoaren] orro burrunba eta mendietan hegoa. HU Aurp 208. Miñaren garraxiekin eta guden burrunbakin mendiak beteaz. Muj RIEV 1907, 547. Kasik oro betan mintzatzen hasi, burrunba puska bat baginatxikila. JE Bur 132. Burrunba hanitx eta burrunba handirik, hori bai; hortz karraska; bena horik oro deüse besterik baizik eta ondorio gabeko herots eta mehatxiak. Eskual 25-4-1913, 3. Katien kir[r]ia, agintarien txistuak, mailuen burrunba urrutiraiño aditzen ziran. Lh Yol 26. Artzainak ditu, bere bordatik, arraintzariak ikusten, / uhinek egin burrunba berriz laborariak entzuten. Ox GH 1921, 13. Azken burrunba batean, berehala, barreiatu zen hedoia. Barb Sup 143. Arranoak aldiz urrunetik heldu ziren izituak: / Heien hegal-burrunbaz zirela dardarikatzen bortuak. Barb in Onaind MEOE 1104. Leiotik tximisten argitasuna ikusten da ta urruti-ekaitzaren burrunbak entzuten dira. Alz Ram 28. Egurra pi puska egin ta ikaragarrizko burrunbarekin ura jo zuan zubiak. Anab Usauri 127. Karrikatik beharrietarat heltzen baitzait neurriz-gaineko burrunba bat. [...] Minutan burburbur bethe zen jendez karrika guzia. JE Ber 93s. Noiz eta ere iduritu baitzitzautan, burrunba mutu ilhun bat, urrun urrundik heldu, entzuten nuela. "Un rumeur sourde, imprécise" . Barb Leg 149. Atsak nai dun artan darauntsa; ta aren burrunba dantzuzu; ez dakizu, ordea, nondik nora diyoan. Ol Io 3, 8 (Lç, He, HeH, Ker, Arriand (h)otsa, LE boza, TB, Dv harrabotsa, Leon zurruntza). Aize zakarrarena bezelako burrunba. Ol Act 2, 2 (IBe burrunba). Bultziaren gurpillak burdin-arietan pirritaka dagien burrunbak. TAg GaGo 18. Ikuskizuna aldatzen da; basoetan burrunba; odei-itzalak lurralde zear arin diyoaz. Goen Y 1934, 93. Aizea eztugu ikusten, aren otsa ta burrunba entzun bai. Ir YKBiz 62n. Zaldien atzazalak eta gurpil-uztaiak mendiarteko zokondo ixillean zegien burrunbara, erdi-lotan zijoan. TAg Uzt 18. Burrunba izugarria dagie berriro turmoiak. Ib. 131. Galerna-hedoi-haizeen burrunbak eta karraskak. Iratz 137. Oi, kanoiaren burrunba hori! Ib. 24. Kanpoan aize burrunba, marruma eta hil-sistu. Ib. 147. Iñusturiak burrunba erausitzen du. Zait Sof 146. Itsas-ertzean ugiñen burrunba atsegin zaigu. Or QA 131. Etziran ixiltzen, ele-burrunba zeriela. Or Aitork 61. Aien zalapartak uioldearen burrunba dirudi. Ol Ier 51, 55. Burrunba eta zalaparta franko eginen dute, eta azkenean gure Leblanc dirurik gabe eta ni erlojue falta... Izeta DirG 40s. Entzun, bada, adi eta belarriak erne, / ez kanta doiñuari, baizik burrunbari / nere bular-barruan jaioko danari. "Al ruido" . Berron Kijote 153. Eta zerutiko hots bat entzun nuen, uholde-hots edota trumoi handi baten burrunba bezalakoa. IBe Apoc 14, 2 (Lç hots, He, TB (h)abarrots, Ip herots, Echn asots, IBk danbarra ). Eta jendaldi haundi baten zarata bezala entzun nuen, ur haundien burrunba bezala, trumoi haundien orroa bezala. Ib. 19,6 (IBk hots). Horiek oro entzuten ziren auto-moto eta motorren burrunbak bizia itotzen ez zuten denbora hartan. Larre ArtzainE 84.
    azpiadiera-1.1.2
    Boda, ta danza, ta burrunba guziak despreziaturik.'Y todo el fasto'. LE Bail 226.
    azpiadiera-1.1.3
    Rumor, voz que corre. "Bruit public vague" Dv. " Burrunbori edatu da (AN-5vill)" Gte Erd 205 (junto a ots, zurrumurru y bulla de otras zonas).
    Sekulako larderiak eta burrunbak dira orai hortan ere, heian etxeko urdea etxean hiltzen ahalko dugun bederen, beti egin den bezala. Larre ArtzainE 100.
    azpiadiera-1.2
    2. Ráfaga. "Buhunba, haize burrunba, xirimola" HeH Voc..
    Aize-burrunbak bezala oiu zegitenan: Santa aundiak, el zakizkigute! 'Comme un grand vent' . Or Mi 12.
    azpiadiera-1.3
    3. (VocBN Dv y A).Abejorro. "Hanneton" VocBN . v. burrunbero, burrun-burrun (2).
    azpiadiera-1.4
    4. " Burrunba (Lc, S-gar), juguete de niños, moviendo una cuerda con ambas manos, haciéndole girar vertiginosamente a un objeto colocado en medio, por ej. un botón, un palillo" A. v. burrun (2).
    sense-2
    II . (Adj.).
    azpiadiera-2.1
    (BN-baig, R; SP ( Aizk )).
    (Adj.).Ruidoso; hablador. "Babillard. Burrunba da hori " SP, que cita a O. "(R), hombre encolerizado" A. "Aparatoso; que mete mucho ruido" Satr VocP.
    Ergelkeriari datxeko thema, eta ihesi joan behar orde, listor-burrunba horiek darraizku bethi, erdara dariotela. Arb Igand 21.
    azpisarrera-1
    BURRUNBA-HABARROTS. Zumbido. "Bombus, erle vel erleen burrunba vel burrunba habarrotsa" Urt III 371. "Bombilat, [...] erleek bezala burrunba habarrots bat egitea" Ib. 371.
    azpisarrera-2
    BURRUNBA-EGILE. Ruidoso, bullanguero. v. burrunbari.
    Arno-edale, burrunba-egile eta nahasmendu-emaile gaitzak dira. Herr 24-11-1960 (ap. DRA ).
    azpisarrera-3
    BURRUNBA EGIN (A DBols, Casve). Retumbar; zumbar. "Retumbar" A DBols. "Bourdonner" Casve. v. burrunbatu.
    Khent adi [hi, ullu] ene aitzinetik, hik eztakin burrunba egiten eta gorotzetan bizitzen baizik. "Bourdonner" . Arch Gram 29. Haren bozak burrunba eginen du itsasoak bezala. Dv Ier 6, 23 (Ol itxasoaren burrunba bezainbatekoa da, Ker egiten dau dundurio). Tximista luzeek illuna argitzen dute aizea zarratatuz, eta bata bestearen ondotik ostots izugarriak burrunba egiten. Or Mi 130.
    azpisarrera-4
    BURRUNBAN. a) Zumbando; haciendo ruido.
    Burrunban zarabilkan maizenik haizkora; / geroztik ingurutan yabetzen ikhara. Hb Esk 35. Hurbiltzen dire lantzak, harriak burrunban badathoz. Prop 1896, 36. Erleak kofoirat bezala bazoazkoten, burrunban. JE Bur 43. Ulitxak firrindan, / uliak farrandan, / erleak burrunban, / listorrak barrandan. Ox 90. Athea burrunban hetsirik. Zerb Ipuinak 85. Beribilez, tarrapataka, burrunban, begi beharriak gelditzen zaizkularik zoro eta buru-barnea eltzagortua. JE Ber 5. Meza-deia burrunban, eliza-dorretik. Barb in Onaind MEOE 1100. Eta, iratzar ditezen bihotzak eta hezurrak, / mendi gaineri burrunban doazkotela su garrak! Iratz 50. Jendez jende goiz arrats burrunban nabila. Ib. 162. Heldu da uria, atheratzen dira urak, haizeak burrunban zafratzen du etxe hura. "Flaverunt venti". Leon Mt 7, 25 (TB haizek buhatu dute).
    b) Rápidamente. "(BN-lab), de golpe y rápidamente. Hortzak burrunban jiten zaizko, los dientes le vienen de sopetón" A.
    Nortamerikari ziren oldartu, Californiako eskualde bero gizenak burrunban bethetzen zituztelarik. JE Bur 204s. Azken berriak igorri nintuen treinian ginoazilarik burrunban, Parisen gaindi, Montdidier hiriari buruz. StPierre 12. Iritxi zeratenean kanpoa hartu du burrunban, aitzaki edo agurrik batere gabe. Iratxo bat ikusi zuela esan zitekeen. Mde Pr 101.
    azpisarrera-5
    BURRUNBA-HOTS. v. burrunbots.
    azpisarrera-6
    BURRUNBA-SOINU. Zumbido. "Bombus, [...] erle burrunba soñua" Urt III 371.
    azpisarrera-7
    BURRUNBATIK. Haciendo ruido, de modo ruidoso.
    --Nik, jendeen konfientzia eta errespetua, bilduak ditiat eta ez ditiat nolanahizka saltzekoak [...]. Hi, zonbait egunentzat hiz bakarrik hemen. Hire ziliportak hirekin joanen dituk [...]. --Bon, bon, ontsa duk. Goazen beraz bakotxa guretik. Hi ixiletik eta ni burrunbatik. --Ba, ahatik, ikasak, hik, ixiletik maiz lan baliosagoa egiten dela burrunbatik baino. Larz Senper 32.
    azpisarrera-8
    BURRUNBAZ (Sal ap. A; Aizk app., Casve). Zumbando; haciendo ruido. "Produciendo ruido" A. "(En) tumulte" Casve.
    Badator uli bat dena aferatua, / gan-arazi nahiz karro gelditua. / Badoakote abrer aldera burrunbaz, / animatu nahiz hauk bere abarrotsaz. Gy 178. Eta huna non ihurtzuriak abiatu ziren burrunbaz, eta simistak dirdiratzen, eta mendia hedoirik lodienaz estaltzen. Dv Ex 19, 16. Hasi ziren burrunbaz, / hasarrez, gaitzirik, / bizitzekorik aski / erlek ez utzirik. Zby RIEV 1908, 768. Labeak asi ziran burrunbaz suaren indarraz. Lh Yol 45. Basoa errautsi zen burrunbaz, tximistak jo zuen, eta harkaitza dardaratu zen nere bihotzeraino. Mde Pr 120.
    azpisarrera-9
    BURRUNBA-ZORRO. Estruendo.
    Zugatz auen burrunba-zorroaren naspilla. "El sordo y confuso estruendo" . Berron Kijote 216.

    burrunba

    burrunba
    << abarrots 0 / 0 HABARROTS EGIN >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper