1. (V, G, AN-gip; Dv), errukigarri (Lar, Añ, H), errugarri (V-gip) Ref.: A; Etxba Eib (errugarrixa); Iz ArOñ; Elexp Berg; Gte Erd 132, 254; ZestErret .
Digno de lástima, penoso, desgraciado, miserable. "Lastimoso" Lar, Añ. "Miserable, digno de compasión" A. v. urrikalgarri. Tr. Empleado por autores meridionales desde mediados del s. XVIII, parece que con mayor frecuencia por los vizcaínos. La forma errukigarri es bastante menos usual que errukarri, especialmente en el s. XX. En DFrec hay 18 ejs. (14 de Larrakoetxea) de errukarri y uno de errukigarri .
Gazte zoro burugabea bezela biziera errukarrian sartu zala. Cb Josefa 36. Ya bada oraiñ batuitzazu dañuak pekatari errukarria. Cb Meza 183. Onelako kristau argal ta errukarriren batzuek. Mg CC 160. Pena errukigarria. Añ LoraS 9. Estadu errukigarri orretan. Gco I 420. Purgatorijoko arima errukarrijak. fB Ic I 86. Errukarrijak onelakueen seme alabaak. JJMg BasEsc 13. Alde guzitara negar errukigarria. FrantzesB I 167. Ai zure errukarrija era eder au galduten badozu! Ur MarIl 8. Deabrua zan errukarri aren barrunen sartuta. Lard 512. Maizter bat errukigarria. AB AmaE 401. Errukigarri oni laztan ematera. Apaol 114. Mando errukarriak. A BeinB 84. Zein utsa, errukarria ta doekabea dan gizona! Ag AL 146. Ume errukigarri onek. Echta Jos 75. Umezurtz errukarria. Inza Azalp 7. Pekatuak ordea errukarri egiten ditu. Or SCruz 145. Gosez errukarri dan / Geidien agora. Enb 65. Errukarriya izanagatik / anparatzeko iñor ez. MendaroTx 28. Ene laguna, errukarri aiz. Ldi BB 28. Lau dukat errukarri. Otx 135. Jopu errukarri aek. Eguzk GizAuz 168. Ni bai errukigarria! Zait Sof 94. Etzituzten beren mendiak ta beren belardiak ain errukarri ikusiko. Munita 96. Hain errukarri ote zen gero? Mde Pr 184. Bizia errukarri da. Or Aitork 145. Ontziari dunbateko errukarriak eman. Anab Poli 61. Jakintzabako herri errukarriak. Osk Kurl 120. Errukarri litzaidake, izen ona, ta erritarren estimazioa edo gorrotoa iñork egiazko saritzat artuko balu. Vill Jaink 105. Bizimodu makur ta errukarri onezaz. Erkiag BatB 193. Andrazko errugarrixa. Etxba Ibilt 472. Errukarria aita ni egin ninduana. Berron Kijote 200. Anai-arreba errukarriak, / ez aztu nere esanik. MMant 61. Pozez giñanak biurtu giñan / famili errukarria. FEtxeb 44.
v. tbn. CrIc 32. VMg 113. Gco I 417. Astar II 258. Zav Fab RIEV 1907, 540. Añ EL2 173. Noe 24. AB AmaE 365. Arr May 126. Itz Azald 140. Echta Jos 291. Urruz Zer 35. Kk Ab I 101. EusJok II 170. ArgiDL 67. Altuna 106. ABar Goi 70. TAg Uzt 39. Zait Sof 116. JAIraz Bizia 51. Etxde JJ 161. Txill Let 50. BEnb NereA 257. Basarri 124. Gand Elorri 177. MAtx Gazt 64. Ibiñ Virgil 35. Etxba Ibilt 489. NEtx LBB 48. Ataño TxanKan 271. Onaind STeresa 46. Errukigarri: Sor Bar 37. Itz Azald 159. Inza Azalp 73. Erkiag Arran 183. Etxba Ibilt 470.

2. (Uso adv.). "Lastimosamente, miserablemente. Hiru familixa ete baten, errukarri bizi izandakuak die horrek " Elexp Berg. v. errukarriro.
Bere edadekoak errukarri galdu oi diran lekuan biktori andiarekiñ irten zan. Arr May 38. Ain atsekabez ta ain errukigarri bizi zan. Kk Ab I 24. Erorikotik oiu eragin zuna baiño errukarriago erori zan. Or Aitork 139. Itxaso bistan italianoak / lotu ziran errukarri. FEtxeb 24. Nik ezagutzen det bikote bat errukarri bizi dana. BBarand 171.